بررسی نقش رهبری تحولی و تبادلی در ارتقاء اعتماد سازمانی اعضای هیأت علمی به-منظور ارایه مدل مفهومی

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

مریم تقوایی یزدی ¹ (دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/04/29 تاریخ پذیرش : 1400/08/04 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: اعتماد سازمانی, رهبری تحولی, رهبری تبادلی,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر به­منظور بررسی نقش‌ رهبری تحولی و تبادلی در ارتقاء اعتماد سازمانی اعضای هیأت علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندارن جهت ارایه مدل مفهومی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بوده است. روش شناسی پژوهش: جامعه آماری پژوهش را اعضای هیأت علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران به تعداد 850 نفر تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 265 نفر برآورد و با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای تعیین گردید. ابزار گردآوری داده­ها در این پژوهش پرسشنامه استاندارد سبک­های رهبری تحولی و تبادلی باس و آولیو (1996) و پرسشنامه استاندارد اعتماد سازمانی مارتینز (2002) با طیف پنج درجه­ای لیکرت بوده است. پایایی ابزار پس از اجرای مقدماتی در نمونه­ای 30 نفری ارزیابی شد که ضریب آلفای کرونباخ  پرسشنامه رهبری تحولی و تبادلی و اعتماد سازمانی به ترتیب 84/0 ، 78/0 به­دست آمد. داده­های گردآوری شده از طریق نرم­افزار آماری SPSS و AMOS در دو بخش آمار توصیفی شامل (میانگین، انحراف معیار، جداول، نمودارها) و آمار استنباطی شامل (مدل­سازی معادلات ساختاری مبتنی بر تحلیل رگرسیونی،کای دو (χ²)­، تی(t)، آنتروپی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ­ها: نتایج نشان داد که شدت تاثیر رهبری تحولی بر اعتماد سازمانی 0.47 بود. ضمناً مقدار کای - دو برای تایید مدل 116.251 با سطح معناداری 0.000 بود که نشان­دهنده تایید شدن مدل بود. شدت تاثیر نفوذ آرمانی، انگیزش الهام­بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی، به­عنوان مولفه‌های رهبری تحولی بر اعتماد سازمانی به ترتیب 0.53، 0.27، 0.54 و 0.64 بود. نتیجه مدل­سازی معادلات ساختاری نشان داد که شدت تاثیر رهبری تبادلی بر اعتماد سازمانی 0.39 بود. شدت تاثیر رهبری تحولی و تبادلی به­صورت هم­زمان بر اعتماد سازمانی به ترتیب 0.08 و 0.49 است. بحث و نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که در میان چهار مؤلفه رهبری تحولی که در تعامل با اعتماد سازمانی بودند، ملاحظات فردی بیشترین نقش و انگیزش الهام­بخش کمترین نقش را دارا بوده است و در میان چهار مؤلفه رهبری تبادلی که در تعامل با اعتماد سازمانی بودند، مدیریت بر مبنای استثناء غیرفعال بیشترین نقش و مدیریت بر مبنای استثناء فعال کمترین نقش را دارا بوده است.  

چکیده انگلیسی:

Introduction: The present study was conducted to investigate the role of transformational and exchange leadership in promoting organizational trust of faculty members of Islamic Azad University of Mazandaran to provide a conceptual model. The research method was descriptive-survey and applied in terms of purpose. Research methodology: The statistical population of the study consisted of 850 faculty members of the Islamic Azad University of Mazandaran Province. The sample size was estimated 265 people based on Cochran's formula and stratified by random sampling method. The reliability of the tool was evaluated after a preliminary implementation in a sample of 30 people. The Cronbach's alpha coefficient of the Transformational and Exchange Leadership and Organizational Trust Questionnaire was 0.84 and 0.78, respectively. Data collected through SPSS and AMOS statistical software in two sections of descriptive statistics including (mean, standard deviation, tables, graphs) and inferential statistics including (structural equation modeling based on regression analysis, chi-square (χ²))., t (t), entropy) have been analyzed. Findings: The results showed that the intensity of the effect of transformational leadership on organizational trust was 0.47. Meanwhile, the chi-square value for model approval was 116,251 with a significance level of 0.000, which indicates that the model was approved. The result of structural equation modeling showed that the intensity of the effect of exchange leadership on organizational trust was 0.39. The intensity of the effect of transformational and exchange leadership on organizational trust at the same time is 0.08 and 0.49, respectively. Conclusion: The results showed that among the four components of transformational leadership that interacted with organizational trust, individual considerations had the most role and inspiring motivation had the least role, and among the four components of exchange leadership that interacted with They were organizational trust, passive exclusion management had the most role and active exclusion management had the least role.

منابع و مأخذ:

Bass, B.M & Avolio, B.J. (1997), improving organizational effectiveness through transformational leadership, thousand oaks, CA: sage.

Bass, B.M & Avolio, BJ, & Jung, D.I. (1999). Re- examining the components of transformational and transactional leadership using the multifactor leadership questionnaire. journal of occupational on organizational psychology, Leicester.

Birasnav, J. F. (2021). Management knowledge and organizational performance in the service industry: The role of transformational leadership beyond the impact of exchange leadership. development instruction. Journal of management Development. Vol. 22 No. 1 pp. 6 -13.

Comedromus, T, (2018). Employees' understanding of trust, fairness and change management at the three private universities in Cyprus, International journal of moral and social studies, vol.8.

Dorn, S. & Sahinyan, K. (2019). A dynamic model of Trust and commitment development in strategic alliances department of management and organization, National univariate of Singapore.

Hassanpour, Akbar; Vakili, Yusuf; Jafari Nia, Saeed; Khorram, Ismail. (2020). The effect of leadership style on trust in leader-follower relationship, Journal of Management Studies, Improvement and Transformation, Winter, No. 98 (34), pp. 172-139. (Persian).

Hassanzadeh, Hassan. (2007). Identifying the effective factors on building trust between employees and managers, Journal of Public Management, Volume 1 (2), pp. 98-62. (Persian).

Kamisan Pi, King, E. k. (­2020). Transformational leadership or the iron Cage:  which predicts trust, Commitment and team efficacy? Leadership & organization Development journal. vol. 22 No. 7 pp. 315- 320.

Khaki, Farahnaz. (2020). Investigating the Impact of Transformational and Exchange Leadership on the Organizational Trust of the Marine and Port Unit Employees of Imam Khomeini Port Complex, Fifth International Conference on Sustainable Development Techniques in Industrial Management and Engineering with the Approach of Recognizing Permanent Challenges. (Persian).

Kianoosh, Davood; Rezaeian, Ali; Boroumand, Zahra. (2021). Leadership style and quality of work life of employees (Islamic Azad Universities of Isfahan Province), Journal of Business Management, Spring, No. 49 (23), pp. 126-104. (Persian).

Lee, P. & Raub ,W. , February, R. (2021). Segregated transformational leadership and knowledge sharing (a cross-sectional research), vol.19, Group cohesion, trust and solidarity.

Mc Clesky, Jim Allen. (2020), Transformational nurse leadership, A vision for the fisher, New York: National league for nursing press.

Mehrabi Taleghani, Alireza; Mohammadian Saravi, Mohsen (2019). Investigating the Relationship between Leadership Styles and Organizational Justice with Employee Trust, Quarterly Journal of Strategic Studies in the Oil and Energy Industry, Volume 10, Number 40, Pages 207-228. (Persian).

Orizi, U. & Farahbod, E. (2020). The relationship between conversion and exchange leadership styles with job satisfaction, Journal of Educational Management and Leadership, Volume 9, Number 14 (10). Pp. 56-40.

Robbins, Stephen, (1998), Organizational Behavior, translated by Ali Parsaian and Mohammad Arabi, Tehran: Cultural Research Office. (Persian).

Zare, Mohammad Reza; Ahmadi, Saeed (2020). Investigating the role of managers' leadership style (transformational / exchange) in promoting organizational identity and social responsibility of employees, Bimonthly New Approach in Educational Management, August and September, No. 43 (20), pp. 68-49. (Persian).