مشارکت سیاسی زنان در ایران و عوامل موثر بر آن

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

مژگان عظیمی هاشمی ¹ , محمود قاضی طباطبایی ² , علی اصغر هدایتی ³

1 - دانشیار گروه جامعه شناسی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
2 - دانشیار گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران
3 - عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی، کارشناسی ارشد علوم سیاسی

تاریخ دریافت : 1394/11/13 تاریخ پذیرش : 1394/11/13 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, مشارکت سیاسی زنان, نگرش سیاسی, احساس برابری جنسیتی در حوزه سیاسی, اعتماد به نظام سیاسی,

چکیده مقاله :

این تحقیق، جلوه­های مشارکت سیاسی و عوامل موثر بر آن را در بین زنان ایران با استناد به تحلیل ثانوی نتایج طرح پیمایشی "بررسی علل افزایش قبولی دختران در کنکور سراسری با تاکید بر پیامدهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن[1]" در سال 1384 واکاوی نموده است. نتایج حاکی از آن است که میانگین مشارکت سیاسی در هر دو گروه زنان دارای تحصیلات دانشگاهی و شاغل و زنان بدون تحصیل دانشگاهی و غیر شاغل بسیار کم می­باشد. برازش خوب مدل نظری بویژه در بین گروه زنان شاغل و دانشگاهی حاکی از آن است که مشارکت سیاسی زنان این گروه بیش از همه تابع سطح آگاهی­های سیاسی و نگرش آنان به سیاست است و نگرش به سیاست به عنوان متغیر واسطه­ای تابع سطح آگاهی­های سیاسی، احساس نابرابری جنسیتی در حوزه سیاست، اعتماد به نهادهای حکومتی و مسئولین کشور و در مرتبه آخر متاثر از سرمایه اجتماعی و بویژه فعالیت­های انجمنی است. می­توان اذعان داشت که توانمندسازی و کاهش انسداد اجتماعی در بحث توسعه، که ترکیبی از سه مولفه آگاهی، توان تصمیم‌گیری و سازماندهی است اگر به حوزه مشارکت سیاسی زنان تعمیم داده شود، مستلزم افزایش آگاهی سیاسی، افزایش توان تصمیم‌گیری سیاسی و سازماندهی سیاسی زنان است. لذا افزایش تحصیلات، ورود به عرصه اشتغال و افزایش بسترهای روابط انجمنی می‌تواند در افزایش مشارکت سیاسی زنان تاثیرگذار باشد.
4- این طرح با حمایت مالی مرکز امور بانوان وخانواده نهاد ریاست جمهوری و به مسئولیت آقای علی اصغر هدایتی و نظارت علمی دکتر محمود قاضی طباطبایی در سال 1384انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of the present paper is to identify the effects of political participation and its effective factors among women in Iran. Secondary analysis of a survey project named “The causes of increase in the number of girls who pass the entrance examination of the universities and its political, social and economic consequences in 2005 " was performed. Results indicate that the average political participation in both groups, women with college education and employed and women without college education and non-employed are very low. Good fitting theoretical model, especially among working women and college groups suggests that political awareness and their attitudes to politics can influence on this group of women’s political participation. Policy attitudes as an intermediate variable relates to political awareness, sense of gender inequality in the field of politics, trust in government institutions and authorities of the country and finally social capital especially community activities. Social empowerment and obstruction should be decreased which combines three elements of awareness, political decisions making ability and organizing. Women’s political participation requires increase in political awareness, political decisions making and political organization of women. Accordingly, education, employment and communal relationships increase can effect on women's political participation enhancement.

منابع و مأخذ:

1. 1.      -Ancker dag. (2007).Social Capital and Democracy. site for Research :Department of Political Science.


2. -Brehm john & rahn wandy. (1977) .Individual-level  Evidence for the Causes and Consequences  if Social Capital. American Journal of Political Sience. volume 41 issue, july. Pp.999-1023.


3. -Baumer  eric, Roseneld  Richard and Messner steven (2004) .Dimensions of Social Capital and Rates of Criminal Homicide. American Sociological Review.vol 69-no 6.


4. -Biro,allen .(1987), Culture of social siences(translator bagher sarokhani).Tehran.keyhan. in Persian.


5. -Dahl Robert .(1985).Modern  political analysis (translator hossien zafarian). Tehran.zafarian. in Persian.


6. -Dehghan alireza,Ghafari gholamreza .( 2005). explanation of social participation of student oolom pezeshki Tehran. jornal of sociology of iran,vol 6,no1.pp.67-98. in Persian


7. -Emmerik ij.hetty van .(2006) .Gender differences in the creation of different types  social capital:a multilevel study. social network, vol 28,issue 1. pp 24-37.


8. -Fakhrayee siroos. (1999). Females social participation in iran, kar and kargar. in Persian.


9. -Faulkner david. (2003). Taking citizenship seriously: social capital and criminaljice in a hanging world.criminal justice .sage publications vol3(3):287-315.


10. -Ghafari Gholamreza. (2001). explanation of social and cultural factors affected social and economic participation. doctoral tez. social faculty of tehran university. in Persian


11. -Ghafari Gholamreza, Social participation and role of females participation, journal riehaneh, no1. in Persian


12. -Glaeser ,Edward l.(2001).The Formation of Social Capital Organization for Economic co-operation   and Development .www.oecd/ dataoecd/ 5/17/1824983.pdf.


13. -Glaeser, e, d.laibson and b sacerdote .(2000) The economic approach to socil capital, nber working paper. no 7728, cambridge ma:National Bureau of Economic Research.


14. -Kim pil ho. (2004).Political pereferences and attitudes toward the welfare state: cross-national comparison of germany, Sweden,the us and japan”. comparitive sociology.volume 3,issue 3-4 .pp 321-351.


15. Lowndes vivien .(2004) .Getting on or getting by?women,social capital and political participation”, Bjpir,vol 6 .45-64.


16. -Moshirzadeh homeira.(2006).Women and basic policy concepts.portal of humanities and social. in Persian


17. -Movahedi majid .(2003).Females political participation and social factors affected. case study of Bandar abbas. journal of females studies. vol 3, no 1.pp 3-28. in Persian.


18. -Nateghpour mohamad javad, Firouzabadi ahmad. (2005).Social capital and factors of affected in Tehran. journal of iran sociology. vol 6, no4.pp 59-91. in Persian.


19. -Off claus and fuchs Susanne. (2002) .a Decline of Siocial Capital the German Case.Published in.-Paragal. S,Gillingan d.o, and Huq. M. (2002). Does social capital increase participation in voulantary  solid waste management?evidence from Dhaka, Bangladesh published in grootaert, c and bastelaer, t. the role of social capital in development. Cambridge university press.


20. -Putnam Robert. (2001).Democracy and civil traditions(,translator mohamad taghi delforoz).


21. Tehran.salam press.in persian.


22. Putnam Robert d. (2001) Democracy in flux: the Evolution of Social Capital in Contemporary Society .New york .Oxford university press.


23. -Rafipour faramarz. (1993). Attiudes of rural to jahad sazandegi, Tehran. research institute of jahad sazandegi. in Persian


24. -Zanjanizadeh, Homa.(2003). Females political participation and social affected. journal  reihaneh. no3. in Persian.