ارزیابی معناشناختی المانهای محیطی و تهدیداستحاله معنایی و عملکردی «شهر زیارتی مشهد» به «شهر توریستی مشهد»
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریسید مصطفی جلیلی 1 , علی آسوده 2
1 -
2 -
کلید واژه: «ارزیابی معناشناختی», «استحاله معنایی و عملکردی», «المانهای محیطی», «شهر مشهد مقدس»,
چکیده مقاله :
در شهرهای مذهبی و در این مطالعه به طور ویژه در شهر مشهد انتظار میرود المانهای محیطی استفاده شده در فضاهای شهری متناسب با هویت شهر و تقویت کننده فرهنگ زیارت و در راستای معنویت باشد. اگر المانهای محیطی که در برخی تقاطعها و مکانهای عمومی شهر مشهد جانمایی شدهاند را بتوان در هر کلانشهر یا شهر دیگری از ایران استفاده کرد، پس در این زمینه تفاوتی میان سیاستگذاری، برنامهریزی و اقدامات زیباسازی در شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران و دیگر شهرهای ایران قائل نشدهایم. تلاش این تحقیق بر ارزیابی معناشناختی المانهای محیطی «طرح استقبال از بهار» در شهر مشهد بر مبنای مدل تحلیلی تحقیق و با تأکید بر ارزشهای اسلامی بوده و در این راه از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی و رویکرد تحلیلی تصاویر المانهای محیطی (10 المان محیطی) استفاده شده است. نتایج تحلیل معنایی المانهای محیطی «طرح استقبال از بهار» شهر مشهد نشان میدهد که «جانمایی نامناسب برخی المانها خصوصاً در مبادی ورودی زائرین»، «بکارگیری المانهایی با مفاهیم معنایی پیچیده»، «نامشخص بودن مرجع تذکر در تعدادی از المانها»، «استفاده از المانهای متعدد بدون توجه به فرهنگ و هویت شهر مشهد»، «جانمایی المانهایی با مرجع تذکر ارزشهای سنتی-آیینی در نقاط کم رفت و آمد» و «استفاده از ایدههای خام در طراحی برخی المانها بویژه در مقیاس بزرگ» مواردی هستند که باعث میشود مولفههای معنایی المانهای محیطی و مولفههای زمینهای در شهر مشهد مقدس ناسازگار باشند. در کل میتوان گفت در فرآیند سیاستگذاریهای مدیریت کلانشهر مشهد در این حوزه، مباحث معنایی المانها، پیامهایی که این المانها منتقل میکنند و همچنین تناسب این پیامها با زمینه فرهنگی و مذهبی شهر مشهد چندان مورد توجه قرار نگرفته و این تصمیمات و اقدامات، خواسته یا نا خواسته منجر به تغییر تصور ذهنی ناظر از «شهر زیارتی مشهد» به «شهر توریستی مشهد» و تبدیل «زائر» به «گردشگر» در آینده نه چندان دور خواهد شد.
In religious cities specially in Mashhad, due to this city is renowned as spiritual capital of Iran, we expect that public furniture used in urban space of Mashhad reinforce and support its holy atmosphere and ziarat culture, but there are some evidence which prove contrary to this claim. In this paper we try to evaluate the massage of urban furniture of "Welcome Spring" plan based on analytical model and library researches. The results of this research shows in "Welcome Spring" plan in Mashhad there are some weaknesses points which are: "improper location of urban furniture, particularly the entries of city" , "Using elements with complex concepts" , "magnification of the transmission of some messages" , "some element with unknown source noted","lack of specific messages and values in some elements of large scale" , "application of multiple elements , regardless of the culture and identity of Mashhad" , "location of element with the reference of notification folklore-traditional ritual at low points of traffic" and "use of raw ideas in design of some elements, especially elements with large scale" that should be considered. Ultimately, policy making by urban managers in Mashhad metropolitan should consider semantic issues and massages of Urban Public Furniture given to people and zaer in their decisions intentionally or unintentionally, the mental image of holy Mashhad can be changes the religious image of Mashhad would be replaced with tourist image in near future.
