بررسی روند تغییر سری‌های دمای شهر شیراز در ارتباط با برنامه‌ریزی توسعه شهری

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

هوشمند عطایی ¹ , راضیه فنایی ²

1 -
2 -

تاریخ دریافت : 1391/08/13 تاریخ پذیرش : 1392/12/12 تاریخ انتشار : 1392/11/01

کلید واژه: توسعه پایدار, برنامه ریزی, آزمون‌های پارامتری, دما, روند,

چکیده مقاله :

امروزه برنامه ریزی شهری پایه و اساس توسعه شهری محسوب می‌شود، لذا نقش عوامل و عناصر اقلیمی را نمی توان در آن نادیده گرفت. طی دهه‌های اخیر به دلیل توسعه سریع شهرنشینی و صنعتی شدن، تغییرات قابل ملاحظه‌ای در کمیت‌های هواشناختی و کاربری سطح زمین در شهرهای بزرگ به وجود آمده است. با توجه به این که امروزه محققین به علت ناکافی بودن اطلاعات اقلیمی نتوانسته اند آن گونه که باید تأثیرات اقلیم بر شهر و یا تأثیرات توسعه شهرنشینی بر شرایط اقلیمی را مورد مطالعه قرار دهند؛ لذا در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا به منظور بررسی این اثرات متقابل، روند عناصر دمایی و ارتباط آن با توسعة شهری به طور موردی بر روی شهر شیراز مورد ارزیابی قرار گیرد. در راستای این هدف از آمار دمای حداقل، دمای حداکثر، میانگین دما، حداقل مطلق دما و حداکثر مطلق دمای ایستگاه سینوپتیک شیراز طی دوره آماری 1389-1350 در مقیاس سالانه استفاده شد. پس از تست همگنی داده‌ها توسط آزمون‌های کالموگورف اسمیرنوف و کای اسکور و سنجش بهنجاری داده‌ها توسط نرم افزارهای Minitabو Ncss جهت محاسبه روند از آزمون‌های پارامتری t، وان نیومن و تابع خود همبستگی بهره گرفته شد. در نهایت مدل تحلیلی روند به روش کمترین مربعات بر روی داده‌ها صورت پذیرفت. نتایج حاصل بیانگر آن است که طی دوره مورد مطالعه پارامترهای دمای حداقل، دمای حداکثر، میانگین دما و حداقل مطلق دما دارای روند افزایشی و پارامتر حداکثر مطلق دما بدون روند بوده است. این آهنگ رشد افزایشی همزمان با توسعة شهرنشینی و صنعتی‌ شدن در شیراز بوده و در نتیجه ارتباط معنی‌داری بین افزایش دما با توسعة شهرنشینی و صنعتی شدن به نظر می‌رسد. این روند افزایشی قابل ملاحظه، به ویژه در دمای حداقل، که ناشی از اثرات توسعة شهری و تغییر کاربری زمین است، می‌تواند اثرات مخرب زیست محیطی، تغییر اقلیم محلی و حاکم شدن خشکی را در پی داشته باشد. با توجه به چنین روندهای افزایشی ضروری است تا جهت احتراز از این پیامدها برنامه ریزان توسعه شهری تمهیدات لازم را در راستای مقابله با بحران افزایش گرمایی و به صورت مدیریت ریسک به کار گیرند.  

چکیده انگلیسی:

   Todayurban planning, urban developmentisthe foundation, thatcannot beignored therole ofclimaticfactors andelements.  Due to the rapid development of urbanization and industrialization in recent decades, there are considerable changes in meteorological and land surface parameters in large cities.Given today’s climate researchers have failed due to insufficient information as it should are studied on the effects of climate on urban and or climate impacts on urban development,Therefore, the present study attempted to investigate these interactions in order to will be reviewed evaluated of the temperature trend and its relationship to urban developmentthe case of the Shiraz city. Thepurpose were used of thestatisticsthe minimumtemperature, maximumtemperature, meantemperature,absoluteminimumandabsolute maximum  temperaturesynoptic stationin Shirazduring theperiod1350-1389 in annualscale. The homogeneous test data by Chi-Square and Kolmogorov-Smirnov tests and normal measurement data by Ncss and Minitab software for the colculation of trend was used the t test, Von Neumann, s and Autocorrelation function parameteric tests. Finally obtained the parameters trend type by the least squares method. The results indicate that the parameter of the minimum temperature, maximum temperature, average temperature and the mean absolute temperature increases tend and has without trend the parameter absolute maximum temperature. The growth rate was concurrent with the development of urbanization and industrialization, in Shirazand seems the connection between the development of urbanization and industrialization increase in temperature. The significance of this trend, particularly at a minimum temperature, due to the effects of urban development and land use change is followed an environmental impact, local climate change and land rule. The increase is necessary to avoid the consequences of such trendsurban planners develop the necessary to operate arrangements in order to cope with the increased heat and risk management.