سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان‌های استان کهگیلویه و بویراحمد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

رحیم سرور ¹ (دانشگاه آزاد)
محمد خلیجی ² (دانشگاه آزاد)

تاریخ دریافت : 1393/08/25 تاریخ پذیرش : 1394/02/29 تاریخ انتشار : 1394/04/01

کلید واژه: توسعه اجتماعی و فرهنگی, سطح بندی اجتماعی, ویکور, کهگیلویه و بویراحمد,

چکیده مقاله :

     توسعه اجتماعی با چگونگی و شیوه زندگی افـراد یـک جامعه پیوند تنگاتنگی دارد و ناظر بر بالا بردن سطح زندگی عمومی از طریق ایجاد شرایط مطلوب و بهینه در زمینه‌های فقر زدایـی، تغذیـه، بهداشـت، مـسکن، اشـتغال، آمـوزش و چگونگی گذران اوقات فراغت می باشد. توسعه اجتماعی باید به رفاه و آسایش بیش تر افراد جامعه منجر شود تا افراد رضایت بیش تری از زندگی داشته باشند. توسعه اجتماعی، یک حوزة میان رشته ای و میان بخشی در جستجوی بهزیستی مادی و اجتماعی مردم در همه سطوح جامعه تعریف می‌شود. از طرفی دیگر توسعه اجتماعی در برگیرنده بعـدی ازتوسعه است که بر کنش و واکنش‌های انسانی، نهادها و روابط اجتماعی با یکـدیگر تأکیـدمی ورزد و بر آن‌ها تمرکز می نماید. امروزه طرح رویکرد اجتماع محور در فرایند مدیریت و برنامه ریزی سبب شده که سنجش میزان توسعه یافتگی بر مبنای شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی بخش مهمی از جریان تحقیق در راستای رفع نابرابری‌های منطقه ای به حساب آید، بنابراین، هدف این مقاله بررسی وضعیت توسعه یافتگی شهرستانهای استان استان کهگیلویه و بویراحمد، تعیین معیارهای اصلی تعریف کننده سطح توسعه یافتگی، شناخت شهرستانهای محروم و ارائه برنامه‌های تحرک بخشی به جریان توسعه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و همچنین آمار و شاخص‌های مورد استفاده در این تحقیق از سالنامه‌های آماری سال ۱۳۹۰ اخذ شده است. روش تحقیق تحلیل مقایسه ای و مدل مورد استفاده تکنیک ویکور می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای سطح بندی شهرستان‌ها، شهرستان‌های گچساران، بهمئی، دارای مطلوبیت نسبی از نظر سطح توسعه یافتگی هستند.

منابع و مأخذ:

 

منابع

ازکیا، مصطفی، (۱۳۸۴)،  جامعه شناسی توسعه تهران، تهران، انتشارات کیهان.

اصغرپور، محمدجواد، (۱۳۸۳)،  تصمیم گیری‌های چند معیاره، انتشارات دانشگاه تهران.

بابایی فرد، اسد الله، (۱۳۸۹)، توسعه فرهنگی و توسعه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتملعی، سال ۱۰، شماره ۳۷، ۷-56.

پوراحمد، احمد و خلیجی، محمد علی، (۱۳۹۳)، قابلیت سنجی تحلیل خدمات شهری با استفاده از تکنیک VIKOR (مطالعه موردی شهر بناب)، برنامه ریزی فضایی، شماره ۲، ۱-16.

پورجعفر، محمدرضا؛  خدائی، زهرا و پورخیری، علی،  (۱۳۹۰)، رهیافتی تحلیلی در شناخت مؤلفه‌ها،  شاخص‌ها و بارزه‌های توسعه پایدار شهری، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ۳، شماره ۳، ۲۵-41.

پیران، پرویز، (۱۳۸۳)، سیاست اجتماعی، توسعه اجتماعی و ضرورت آن در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، ویژه نامه سیاست اجتماعی شماره ۱۰.

تقوایی، مسعود و کیا رستمی، قاسم، (۱۳۸۱)،  تعیین و تحلیل سطوح برخورداری مناطق روستایی در شهرستان‌ها و بخش‌های استان تهران، مجله جهاد، شماره ۲۵۴، ۲۸-32.

تودارو، مایکل، (۱۳۷۸)، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه :غلامعلی، فرجادی، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.

دیوب، (۱۳۷۷)، نوسازی و توسعه در جستجوی قاب‌های فکری جدید، ترجمه ا، موثقی، انتشارات قومس تهران.

سالنامه آماری استان کهگیلویه و بویراحمد، (۱۳۹۰)، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، استانداری کهگیلویه و بویراحمد.

 سرور، رحیم، (۱۳۹۱)،  سنجش میزان توسعه یافتگی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی شهرهای استان آذربایجانشرقی،  فصلنامه جغرافیا، سال ۱۰، شماره ۳۵، ۵۷-82.

عبداللهی، محمد و  موسوی، میر طاهر،  (۱۳۸۶)،  سرمایه اجتماعی در ایران: وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان شناسی گذار،  فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ۶، شماره ۲۵، ۱۹۵-233.

فیروزآبادی، سیداحمد و ایمانی جاجرمی، حسین،  (۱۳۸۶)، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی  اجتماعی در کلان شهر تهران،  فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ۶، شماره ۲۵، ۱۹۷-224.

فیروزآبادی سیداحمد، حسینی، سیدرسول و قاسمی، روح الله،  (۱۳۸۹)،  مطالعه شاخص‌ها و رتبه توسعه اجتماعی در  استان‌های کشور و رتبه بندی آن با توسعه اجتماعی، فصلنامه رفاه رفاه اجتماعی، سال ۱۰، شماره ۳۷، ۵۷-93.

قرخلو مهدی و حبیبی، کیومرث،  (۱۳۸۵)، تحلیل مهاجرت در ارتباط با سطح توسعه یافتگی استان‌های کشور با استفاده از تکنیک‌های برنامه ریزی، تحقیقات جغرافیایی، سال ۲۱، شماره ۸۱، ۵۹-83.

کلانتری، خلیل، (۱۳۷۷)، مفهوم و معیارهای توسعه اجتماعی، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ۱۳۱، مرداد و شهریور.

محمدی جمال، اصغر عبدلی؛ فتحی بیرانوند، محمد،  (۱۳۹۱)،  بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستان‌های استان لرستان به تفکیک بخش‌های مسکن و خدمات رفاهی-زیر بنایی، کشاورزی و صنعت،  تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال ۱۲،  شماره ۲۵، ۱۲۷-150.

میر‌هاشمی، مالک، قائد محمدی، محمد جواد و شکری، بهنام،  (۱۳۸۷)، تحلیل وضعیت شهرستان‌های استان تهران، پژوهش اجتماعی، سال ۱، شماره ۱، ۱۵۷-172.

نوابخش، مهرداد، پورموسوی، سیدموسی و تاجیک، زهره،  (الف ۱۳۹۲)، بررسی تطبیقی شاخص‌های توسعه پایدار اجتماعی کلانشهر تهران مطالعه موردی؛ منطقه ۶ و۱۰، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال ۱۳، شماره ۲۹، ۱۹۴-179.

نوابخش، مهرداد، (ب ۱۳۹۲) ،  ضرورت احیاء سرمایه اجتماعی در توسعه فضاهای شهری، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ۵، شماره ۴، ۱۷-7.

Chu, M.T., Shyu, J., Tzeng, G.H, Khosla, R., (۲۰۰۷). Comparison among three analytical methods for knowledge community’s group decision analysis, Export Systems with Applications, Vol. ۳۳, No. ۴, ۱۰۱۱-1024.

Estes, Richard I. (۲۰۰۱). Social welfare and social development Partners or competitors. University of Pennsylvania

Kalantari, K. (۱۹۹۸). Identification of backward region in Iran. Geographical research quarterly. No ۴۸. Mashhad

McCann, E. J. (۲۰۰۲). The Cultural Politics of Local Economic Development: Meaning- Making, Place-Making, and the Urban Policy Process. Geoforum, Vol. ۳۳, No. ۳, ۳۸۵-398.

Nancy, R. (۲۰۰۰). Economic and social Dev.: Tow sides of some coin old summation social Dev. Economic Dev. and social Responsibility, Geneva, Switzerland.

Opricovic, S., Tzeng, G.H., (۲۰۰۴). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research. Vol. ۱۵۶, No. ۲, ۴۴۵- ۴۵۵.

Parker, R. (۲۰۰۵).Putting social development to work for the poor: An OED review of World Bank activities. World Bank.

Riddell, R. (۲۰۰۴). Sustainable Urban Planning Tipping the Balance. Blackwell publishing.

  Rosenstein, C. (۲۰۱۱). Cultural development and city neighborhoods, City, Culture and Society, Vol. ۲, No. ۱, ۹-15.

Sharbatgholei, A. (۱۹۹۹). Urbanization and Regional Development in Post-Revolutionary Iran. West view Press, Oxford.