عملکرد آبی سرریزهای شیب دار تورسنگی در شرایط جریان آزاد
محورهای موضوعی : برگرفته از پایان نامهمهرداد خیرایی 1 , منوچهر فتحی مقدم 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - استاد گروه سازههای آبی دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: نمونه ی فیزیکی, ضریب بده, سرریز شیب دار, تورسنگ, جریان آزاد,
چکیده مقاله :
برخلاف سرریزهای معمولی نفوذناپذیر، مواد فیزیکی و شیمیایی از درون سرریزهای تورسنگی به پاییندست عبور میکنند؛ بنابراین سرریزهای تورسنگی سازههایی با کمترین اثرات منفی بر محیط زیست بوده و به سازههای دوستدار محیطزیست معروفند. هدف از این تحقیق بررسی تاًثیر تغییرات شیب بالادست و پاییندست بر ضریب آبگذری جریان در سرریزهای شیب دار تورسنگی با شرایط جریان آزاد، و مقایسه با سرریزهای شیب دار نفوذناپذیر میباشد. در ابتدا، پس از شناسایی فراسنجهای مؤثر، رابطه ی عمومی بدون بعد توسعه داده شده است. برای این منظور، 8 نمونه ی مختلف سرریز تورسنگی و 3 نمونه ی سرریز نفوذناپذیر در یک نهر پایدار آزمایشگاهی افقی به طول، عرض و ارتفاع به ترتیب 15، 3/0 و 5/0 متر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها برای دامنه ی وسیعی از بده، عمق بالادست، عمق پاییندست، اندازه ی مصالح، شیب بالادست و شیب پاییندست انجام گرفتند. نتایج نشان دادند که در شرایط جریان آزاد، با افزایش زاویه ی بالادست و پاییندست سرریز با راستای عمود، بار آبی روی سرریز افزایش و ضریب بده کاهش مییابد. همچنین، با افزایش اندازه ی مصالح، بار آبی روی سرریز کاهش و ضریب بده افزایش مییابد. سرانجام، با توجه به تحلیل ابعادی صورت گرفته، رابطهای برای تخمین ضریب بده در سرریز شیب دار تورسنگی با همبستگی بالای 97/0 ارائه شده است.
In contrast with conventional impermeable weirs, Solid objects and dissolves substances can pass through gabion weirs. Thus, due to its minimal negative attributes, gabion weirs are considered environmentally friendly structures. This study aimed to assess the effect of upstream and downstream side slopes of the crump gabion weirs on the discharge coefficient for free flow conditions and compare it with those of impermeable weirs. To achieve this objective, a general non dimensional relationship was developed. Eight different Gabion weir models and 3 impermeable weir models were examined in a horizontal flume, 15.0m long, 0.3m wide, and 0.5m deep, respectively. Multiple, methodical experiments were performed using various discharge rates including: discharge, upstream and downstream depths, material size, and upstream and downstream slopes. It was observed that under the free flow conditions, a decrease in the upstream and downstream slopes led to an increase in the weir and a decrease in the discharge coefficient. Furthermore, an increase in the material size caused a decrease in the head on the weir and an increase in the coefficient development of a relationship to predict the gabion crump weirs’ discharge coefficient (R2=0.97) was achieved through dimensional analysis.