بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید و عصاره گیاهان دارویی اسپند و چای بر انتقال مکانیکی ویروس موزاییک خیار

محورهای موضوعی : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی

مسعود رحمانیان ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران.)
کاوس ایازپور ² (استادیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، جهرم، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/11/18 تاریخ پذیرش : 1400/08/22 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: سالیسیلیک اسید, خیار, ویروس موزاییک خیار, اسپند, چای سیاه, چای سبز,

چکیده مقاله :

ویروس موزاییک خیار (Cucumber Mosaic Virus, CMV) از مهم­ترین ویروس­های آلوده کننده مزارع کدوئیان در سراسر جهان و ایران می­باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول‎پاشی با عصاره‎ گیاهان دارویی، سالیسیلیک اسید و آب بر مقاوم‎سازی گیاه خیار نسبت به ویروس موزاییک خیار، در شرایط گلخانه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم در سال 1394 به اجرا درآمد. این آزمایش در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با 6 تکرار انجام گرفت. هر تکرار شامل یک گلدان با 2 گیاه بود. تیمارها شامل محلول‎پاشی گیاهچه‌های سه برگی با عصاره‎های آبی گیاه دارویی اسپند، گیاهان چای سیاه و سبز، سالیسیلیک اسید 02/0 درصد و آب مقطر بودند. پس از انجام تیمارها، تمامی تیمارها با عصاره گیاه آلوده به ویروس موزائیک خیار مایه­زنی و به مدت یک ماه بررسی شدند و تعداد گیاهان دارای علایم ویروسی شمارش و ثبت گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‎ها در ارتباط با اثر تیمارهای محلول‎پاشی بر کنترل ویروس موزاییک خیار و درصد آلودگی، در سطح احتمال یک درصد معنی‎دار گردید. نتایج مقایسه میانگین داده‎ها در ارتباط با اثر تیمارهای محلول‎پاشی شده بر درصد آلودگی به ویروس موزاییک خیار نشان داد که گیاهان محلول‎پاشی شده با عصاره اسپند، سالیسیلیک اسید، عصاره چای سیاه، چای سبز و آب مقطر به ترتیب 25، 3/33، 3/58، 7/66 و 33/88 درصد آلودگی را نشان دادند. براساس نتایج این تحقیق می­توان عنوان کرد که با کاربرد عصاره گیاه اسپند و سپس سالیسیلیک اسید به صورت محلول پاشی در ابتدای رشد گیاه، می­توان بیماری موزاییک خیار را تا حد زیادی کنترل کرد.

چکیده انگلیسی:

Cucumber mosaic virus (CMV) is one of the most important viruses infecting cucurbit plants in Iran and the world. The effects of spraying cucurbit seedlings with some herbal extracts and salicylic acid on preventing the viral infection in cucumbers was studied in a completely randomized design with 6 repeats. Treatments were 0.02% solution of salicylic acid, 3% extracts of harmel, black tea and green tea. Distilled water used as control. Plants were inoculated mechanically using the sap of infected plant after spraying of treatments. This study was performed under greenhouse conditions at Islamic Azad University, Jahrom, in 2015. Plants were observed for a month post treatment, and finally the infection of plants was examined by ELISA. Some herbal extracts could significantly reduce the infection rate of CMV. The recorded inoculation rates for salicylic acid, harmel extract, black tea extract, green tea extract and distillated water treatments were 33.3%, 25%, 58.3%, 66.7% and 100%, respectively. In conclusion, the application of harmel extract or salicylic acid solution at an early growth stage can significantly control plant CMV infections.

منابع و مأخذ:

1. Chatterjea MN and Shinde R. 2007. Text Book of Medical Biochemistry. 6^th New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers. 800 p.


2. Chivasa S, Murphy AM, Naylor M and Carr JP. 1997. Salicylic acid interferes with tobacco mosaic virus replication via a novel salicylhydroxamic acid-sensitive mechanism. The Plant cell 9: 547–


3. Edreva A. 2004. A novel strategy for plant protection: Induced resistance. Journal of Cell and Molecular Biology 3: 61–


4. El-Borollosy AM and Oraby MM. 2012. Induced systemic resistance against Cucumber mosaic cucumovirus and promotion of cucumber growth by some plant growth-promoting rhizobacteria. Annals of Agricultural Sciences 57: 91–


5. El-Rifaie MD. 1980. Peganum harmala: Its use in certain dermatoses. International Journal of Dermatology 19: 221–


6. Frison G, Favretto D, Zancanaro F, Fazzin G and Ferrara SD. 2008. A case of β-carboline alkaloid intoxication following ingestion of Peganum harmala seed extract. Forensic Science International 179: e37–


7. Glasby JS. 1977. Encyclopedia of the Alkaloids. London, Plenum Press. 520 p.


8. Gozzo F and Faoro F. 2003. Systemic acquired resistance (50 Years after Discovery): Moving from the Lab to the Field. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51: 12473–


9. Hadi MR, Balali Dehkordi G, Moosavi MR and Hosseini F. 2014. The effects of salicylic acid in reducing potato virus Y damage in two potato (Solanum tuberosum) cultivars, Agria and Marfona. Iranian Journal of Plant Biology 6: 171–183.


10. Kartal M, Altun ML and Kurucu S. 2003. HPLC method for the analysis of harmol, harmalol, harmine and harmaline in the seeds of Peganum harmala Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 31: 263–269.


11. Kiani Gh and Abdollahi M. 2015. Inhibitory effect of aqueous extracts of Capparis spinosa flower and Ficus carica leaf on Meloidogyne incognita, under laboratory condition. Research in Plant Pathology 3:37–


12. Malamy J, Carr JP, Kessig DF and Raskin I. 1990. Salicylic acid: A likely endogenous signal in the resistance response of tobacco to viral infection. Science 250: 1002–


13. Memarzadeh S, Validi M, Mobini G, Rafeian-Kopaei M and Mansouri S. 2012. The antibacterial effect of Camellia sinensis extract on bacterias, conjunctivitis in vitro. Journal of Shahrekord University of Medicinal Sciences 14: 61–


14. Raupach GS, Liu L, Murphy JF, Tuzun S and Kloepper JW. 1996. Induced systemic resistance in cucumber and tomato against Cucumber mosaic Cucumovirus using plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR). Plant Disease 80: 891–


15. Salati M, Bananej K, Afzali H, Eskandari M, Hadizadeh M, Vahid Hossein Nia S, Attar M., Hosseini MR and Kazemi M. 2014. Evaluation of chitosan and salicylic acid application in reducing symptom severity and incidence of Cucumber Mosaic Virus. Paper presented at: 21^th Iranian congress of plant protection; 23–26 August; Urmia, Iran.


16. Spletzer ME and Enyedi, AJ. 1999. Salicylic acid induces resistance to Alternaria solani in hydroponically grown tomato. Phytopathology 89: 722–


17. Taheri M, Majd A, Nejadsattari T, Hekmatshoar H and Mehrabian S. 2013. Ethanolic extract of aerial organs of Stachys lavandulifolia Vahl in generative phase has more efficient antimicrobial effects. Advances in Environmental Biology 7: 416–


18. Verma H, Srivastava S and Kumar D. 1996. Induction of systemic resistance in plants against viruses by a basic protein from Clerodendrum aculeatum leaves. Phytopathology 86:485–


19. White RF. 1979. Acetylsalicylic acid (aspirin) induces resistance to tobacco mosaic virus in tobacco. Virology 99: 410–


20. Zareali M, Hojjati M, Tahmoozi DS, Jooyandah H. 2015. Evaluation of the effect of Echinophora cinerea (Boiss) and mountain tea (Stachys lavandulifolia Vahl) extracts on the qualitative and sensory properties of doogh. Iranian Journal of Biosystems Engineering 46: 327–