مدل مفهومی چگونگی سوءمصرف شیشه

محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختی

سوسن سهامی ¹ (استادیار جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، ایران.)
زهرا خضری ² (کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد واحد مرودشت، کارشناس درمان اعتیاد و ایدز سازمان بهزیستی.)

تاریخ دریافت : 1393/04/25 تاریخ پذیرش : 1393/04/25 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: خانواده, اعتیاد به شیشه, سبک والدگری, دوستان, باورهای سترون شده,

چکیده مقاله :

هدف از این مطالعه تبیین فرایند اعتیاد جوانان و سهم خانوده و دوستان در آن بود. در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و تکنیک نظریه پدیدار گشته از تجربه برای دستیابی به این هدف تلاش شده است. در این تحقیق با نمونه­گیری هدفمند، 12 نفر از معتادان به شیشه انتخاب شده و سپس مصاحبه­ی عمیق از آنها به عمل آمد. سپس بر اساس یافته­ها، مقوله­ها در چند مرحله با استفاده از کدگذاری آزاد و محوری به­دست آمد. برای به­دست آوردن یافته­ها با روش چرخشی بین نظریه­ها و داده­ها به بسط مفاهیم نظریه پرداخته در این بسط از الگوهای آسیب اجتماعی و فرزندپروری استفاده شده است. مقوله­های پدیدار گشته در پژوهش حاضر مقوله­های اصلی سبک والدگری، یادگیری اجتماعی و باورهای سترون شده درباره اعتیاد است که مقوله­ی اصلی دارای زیرمقوله­های فرعی می­باشد. زیرمقوله­ی سبک والدگری، رابطه­ی والدین با فرزندان، رابطه­ی والدین با یکدیگر، انعطاف­ناپذیری در سبک، سرمایه­های خانواده است. زیرمقوله­ی یادگیری اجتماعی، دوستان مصرف کننده و وجود فرد مصرف­کننده در خانواده است. زیرمقوله­ی باورهای سترون شده تعاریف مطلوب، توجیه عمل، عدم قبول مسئولیت نتیجه­ی عمل است. سبک­های والدگری و سرمایه­های خانوادگی از یک سو و ملحق شدن به گروه­های دوستی که مصرف­کننده نیز هستند، از سوی دیگر نوعی گرایش به مصرف در فرد به­وجود می­آورد که این تمایلات رفته رفته باورهایی را در فرد ایجاد کرده که در ابتدا مشوق مصرف از روی کنجکاوی یا تفریحی بوده، اما به مرور باورهای سترون نسبت به اعتیاد در فرد ایجاد و تثبیت می­شود که اجبار، ولع و تنوع در مصرف شکل می­گیرد.

چکیده انگلیسی:

This paper aims to explain youth addiction process, and the family and friends` attribution in the process. The research method was qualitative and theory based on experience. The sample consisted of 12 youth addicted to amphetamine are chosen in purposive sampling, and are carefully interviewed. The topics gained by open and pivotal coding in several steps based on findings. In order to obtain findings, the theory concepts are expanded by rotation method in theories and data. The expansion uses social damage patterns and parent style.  Found topics in this research included main category of parent style, social learning and sterilization beliefs about addiction. The main category has subcategories as following: Subcategories of parent style are: Parents and children relation, the parents` relation, inflexibility in style and family. Social learning subcategories included: the addicted friends and his presence in family. Sterilization beliefs` subcategories are: suitable definition, justifying action, no responsibility for the outcome. Parent styles and family assets in one hand, and joining to drug users friendly groups on the other hand, make an interest in using drug and then the interest makes some beliefs which encourage one to use drug curiously and amused but little by little, sterilization beliefs about addiction will be made in one which leads to force, voracity and diversity in use.