کفایت روان‌سنجی مقیاس جهت‌گیری فراشناختی محیط یادگیری

محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختی

رضا چالمه ¹ (کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی سازمان آموزش و پرورش استان فارس)
محبوبه فولادچنگ ² (عضو هئیت علمی دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1394/09/24 تاریخ پذیرش : 1394/09/24 تاریخ انتشار : 1390/01/01

کلید واژه: فراشناخت, آگاهی فراشناختی, تحلیل عوامل, جهت‌گیری فراشناختی محیط یادگیری,

چکیده مقاله :

هدف از این پژوهش، بررسی روایی و پایایی مقیاس جهت‌گیری فراشناختی محیط یادگیری بود. بدین منظور، یک گروه نمونه 213 نفری (107 پسر و 106دختر) از بین دانش‌آموزان دبیرستانی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. این آزمودنی‌ها به مقیاس محیط یادگیری با جهت‌گیری فراشناختی و پرسشنامه آگاهی فراشناختی پاسخ دادند. جهت برآورد روایی از روش‌های تحلیل عوامل و روایی همگرا استفاده گردید. نتیجه تحلیل عامل با روش محور‌های اصلی و چرخش متعامد از نوع واریماکس بیانگر وجود 6 عامل با نام‌های تعامل درون کلاسی، کنترل توزیع شده، مطالبات فراشناختی، حمایت عاطفی، اظهارنظر دانش‌آموز و حمایت و تشویق معلم بود که53/68 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کردند. همبستگی مقیاس جهت‌گیری فراشناختی محیط یادگیری با پرسشنامه آگاهی فراشناختی و هر‌یک از زیر مقیاس‌های مقیاس جهت‌گیری فراشناختی محیط یادگیری با کل مقیاس بین 31/0 تا93/0 دامنه داشته‌است (001/0p<) که مؤید روایی همگرای مطلوب این مقیاس می‌باشد. به منظور بررسی اعتبار مقیاس از روش‌های بازآزمایی، آلفای کرونباخ استفاده گردید. دامنه ضرایب باز‌آزمایی با فاصله زمانی دو هفته بین 64/0 و 88/0 (001/0p<) و دامنه ضرایب آلفای کرونباخ بین60/0 تا 94/0 بود. نتیجه این که مقیاس محیط یادگیری با جهت‌گیری فراشناختی از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است و می‌تواند در موقعیت‌های آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.  

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to investigate the reliability and the validity of Metacognitive Orientation Learning Environment Scale. Participants were 213 high school students (107 boys, 106 girls) were selected by cluster sampling in Shiraz, Iran. Mean age of the students was 16.88 years old. They completed two self-report instruments: Metacognitive Orientation Learning Environment Scale & Metacognitive Awareness Inventory. The reliability coefficients were calculated in two different methods: cronbach alpha & test-retest, whith were .60 and .94 respectively. The validity of the scale as measured by The metacognitive awareness inventory was .90 (p<.01). Subscales-total correlations coefficients, as another index of validity, were between .31 to .93. Factor analysis of the questionnaire using varimax rotation showed 6 factors named Classroom interactions, Metacognitive demands, Student voice, Teacher encouragement and support, Distributed control & Emotional support whith covered over the 68.53 percent of the total variance. The results provide evidence that the metacognitive orientation learning environment scale construct is applicable for academic & research situations