اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در خانواده های افراد معتاد

محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختی

حمید محی الدینی ¹ (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، باشگاه پژوهشگران جوان، بیرجند، ایران)
زهرا صادقی ² (کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی.)
ساناز چراغی ³ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، گروه روان شناسی عمومی، سیرجان، ایران.)
رحمان زارع ⁴ (کارمند دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت)

تاریخ دریافت : 1392/12/03 تاریخ پذیرش : 1392/12/03 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: گروه درمانی شناختی رفتاری, فرایند خانواده, اعتیاد,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به­منظور اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در  خانواده­های دارای افراد معتاد شهر بیرجند انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و از طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. گروه نمونه شامل 30 خانواده بود که از بین خانواده­های دارای افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر بیرجند، به­صورت       نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به­صورت تصادفی در دو گروه 15 تایی(آزمایش و کنترل) قرار داده شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه­ی فرایند خانواده بود. برای تجزیه تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار spss نسخه18 از روش آزمون آماری تحلیل کواریانس و آزمون اماری تی(t) مستقل استفاده شد. یافته­ها نشان داد که بین میانگین نمرات افتراقی دو گروه تفاوت معنی­داری وجود دارد. همچنین در نتایج تحلیل کواریانس، اثر معنی­داری بین آزمودنی­های27/3=F، 45/11=F  دو گروه وجود داشت که حاکی از اثربخشی روش گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در خانواده های افراد معتاد است. می توان به این نتایج کاربردی رسید که در صورت ارتقای کیفیت فرایند خانواده از طریق برنامه آموزش خانواده، می­توان ارتقای سطح کیفیت خانواده­ها و مقدمات کنترل و پیشگیری گرایش افراد به سمت مواد مخدر را مهیا کرد.

چکیده انگلیسی:

To study the efficacy of cognitive-behavioral group therapy, and to improve processes in households of Birjand’s families with addicted members, a quasi-experimental design with a pretest-posttest and control group was used.  The sample of the study, employing random and available sampling selection, consisted of 30 families, with addicted members who came to Birjand Addiction Treatment Centers for addiction treatment. These 30 families were divided into two 15-member groups (functioning as Experimental and Control Groups). Family process questionnaire was selected as the instrument for this research. For data analysis, SPSS software Covariance Statistical Analysis Test and Independent- T statistical analysis were employed. The findings showed statistically significant differences between the differential average scores of the two groups. Also, the results of covariance analysis showed there was a significant difference between the two groups (f=3/27, f=11/45).  This was indicative of the effectiveness of cognitive behavioral therapy group which could improve the family processes of addiction and could create practical results in the process of improving the quality of family. Through family education programs, the quality of people's attitudes towards addicted families could be improved if preliminary control and preventive drugs were provided for them.