اثرپذیری سیاست های حمایتی کشاورزی بر تولید برنج در ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
سیدحامد سادات باریکانی
1
(کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی و پژوهشگر موسسه پژوهش های برنامه ریزی،اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی)
آرش آذری
2
(کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی)
کلید واژه: سیاست‌های حمایتی, شاخص AMS, رابطه علیت, روش هسیائو, الگوی تصحیح خطا,
چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید و ایجاد امنیت غذایی، اکثر کشورهای جهان و از جمله ایران از راه‌های مختلف این بخش را مورد حمایت قرار می‌دهند. نگاهی به روند تولید، مصرف و واردات در کشور نشان می‌دهد که به‌رغم رشد تولیدات، ایران همچنان یکی از بزرگترین واردکنندگان برخی از محصولات زراعی در جهان است. لذا این پرسش وجود دارد که سیاست‌های حمایتی تا چه حد توانسته است موجب افزایش تولید و عملکرد محصولات زراعی در کشور گردد. ازاین‌رو در این مطالعه، میزان کل حمایت داخلی(AMS) برنج طی دوره‌ی 1388-1368 محاسبه شده و با استفاده از روش علیت گرنجری هسیائو، وجود رابطه‌ی علیت بین میزان حمایت‌ها و میزان رشد تولید مورد آزمون قرار گرفته است. همچنین با بهره‌گیری از الگوی تصحیح خطا، روابط بلندمدت بین متغیرها بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رشد حمایت‌ها بر رشد تولید برنج و رشد عملکرد تولید تأثیری نداشته است. این در حالی است که رشد حمایت‌ها موجب رشد سطح زیر کشت این محصول در دوره‌ی مطالعه شده است. بنابراین تجدید نظر در سیاست‌های حمایتی به‌منظور انتقال یارانه‌ها از مرحله‌ی تولید به سایر مراحل نظیر بازاریابی و توزیع پیشنهاد می‌گردد. برای اثرپذیری بیشتر، سیاست‌های حمایتی پیشنهاد می-گردد و این سیاست‌های حمایتی معطوف به افزایش عملکرد گردد. وضع قیمت تضمینی بالاتر برای ارقام پرمحصول نسبت به قیمت بازاری ارقام سنتی و همچنین نسبت به قیمت بازاری ارقام پرمصرف، از جمله‌ی این اقدامات است. از طرفی پیشنهاد می‌شود تا سیاست‌های حمایتی نهاده‌ای با هدف بهبود تکنولوژی تولید وضع و به مرحله‌ی اجرا درآید.
Considering the importance of agricultural sector in food production and safety, countries, including Iran, support this sector in different ways .Looking at the trend of production, consumption and imports in Iran, show that the despite of production to be growing, Iran still stands as one of the largest importers of agricultural products in the world. The basic discussable question is “how the great costs of applying supports by government policies could be effective on crop production and yield?” Accordingly, in this study, AMS for rice is calculated during 1989-2009 and existence of causality relationship between amount of support and production growth of the products was investigated by using Hsiao's granger causality method. The results indicate that have not had an effect on the production and yield, althouqh the causality relationship between supports enhance and acreage growth was observed. Therefore, a review into the support policies and transmission of subsidies from early stages production to other levels such as marketing, distributing and etc, is suggested. To achieve more efficiency, support policies should aim to increase the yield applaying. A higher guaranteed purchase price, for high yielding varieties rather than the market price for traditional varieties and a set of support policies aimed at improving the production technology are suggested.
