ارزیابی اقتصادی روشهای آبیاری و تأثیر آن بر عملکرد ارقام سیب زمینی در استان اصفهان

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

احمد سلیمانی پور ¹ (پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان)
ابوالقاسم باقری ² (عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور واحد نطنز)
الهه واثقی ³ (مدرس دانشگاه پیام نور واحد سمیرم)

تاریخ دریافت : 1394/09/28 تاریخ پذیرش : 1394/09/28 تاریخ انتشار : 1390/01/01

کلید واژه: آبیاری جویچه‌ای, آبیاری بارانی, سیب‌زمینی, آبیاری قطره‌ای نواری, ارزیابی اقتصادی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش سه روش آبیاری قطره‌ای نواری (تیپ)، بارانی و جویچه‌ای در ایستگاه تحقیقات رزوه فریدن در استان اصفهان مورد ارزیابی فنی و اقتصادی قرار گرفت. این آزمایش بصورت طرح آماری کرت‌های دوبار خرد شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و طی دو سال اجرا شد. سه روش آبیاری در کرت اصلی، دو روش کاشت یک ردیفه و دو ردیفه بعنوان کرت فرعی یکبار خرد شده و دو رقم تجارتی سیب‌زمینی (آگریا و مارفونا) در کرت‌های فرعی دوبار خرد شده قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی دو ساله این آزمایش نشان داد که بین تیمارهای روش آبیاری و روش کاشت تفاوت معنی‌دار وجود دارد. نتایج آزمایش در سال اول برتری میانگین تولید در روش بارانی و تیپ نسبت به جویچه‌ای و در سال دوم برتری آبیاری بارانی به تیپ و روش تیپ به جویچه‌ای را نشان داد. مقایسه میانگین عملکرد ارقام نشان داد هر چند رقم اگریا در سال اول نسبت به رقم مارفونا برتری معنی‌دار داشته لیکن مقایسه میانگین عملکرد دوساله عدم تفاوت معنی‌دار بین رقم اگریا و مارفونا را به ترتیب با میانگین تولید 24083 و 23233 کیلوگرم در هکتار نشان داد. نتایج مقایسه میانگین دوساله عملکرد بین روشهای کاشت نشان داد که کشت یک ردیفه با میانگین تولید 24839 کیلوگرم در هکتار نسبت به کشت دوردیفه با 22927 کیلوگرم در هکتار برتری معنی‌دار داشته است. در سال اول و دوم نیز کشت یک ردیفه برتری معنی‌داری نشان داد. بررسی اثر متقابل دوساله تیمارها نشان داد به جز اثر رقم × سال هیچکدام از دیگر اثرهای متقابل معنی‌دار نگردید. میانگین مقادیر WUE در روش آبیاری تیپ حداکثر و برابر kg/m392/4 بدست آمد. ارزیابی اقتصادی طرح حاضر با استفاده از محاسبه شاخص های نسبت منفعت به هزینه و ارزش حال خالص منافع، انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، مقدار شاخص های مذکور در روش آبیاری بارانی نسبت به دو روش دیگر از مقدار قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده که این موضوع حاکی از برتری اقتصادی اجرای سیستم‌های آبیاری بارانی در منطقه مورد مطالعه می‌باشد و استفاده از روش های آبیاری قطره ای و سطحی برای کشت سیب زمینی در اولویت های بعدی قرار گرفتند.  

چکیده انگلیسی:

In this study, three irrigation methods, namely, clouding tape, sprinkler and furrow in Rozveh Agricultural Research station (Fereidan Region in Isfahan) were evaluated. This study was conducted as randomized complete blocks design as a split-split strip plot layout with three replication during two years. Three irrigation systems were considered as main plots, two planting methods (one- row planting and two-row planting) as split subplots and two potato cultivars (Marfuna and Agria) as split-split subplots. Significant difference way observed between irrigation method treatments and planting method by analyzing two years results. Results of the 1st year showed the advantage of production mean in sprinkler and tape methods comparing to furrow method while the second year results showed the advantage of sprinkler method to tape method and tape method to furrow method. Comparison of yield mean of cultivars indicated that although Agria cultivar was preferred to Marfona cultivar in the 1st year, two year comparison of yield mean showed no significant difference between Agria and Marfuna cultivars with yield means of 24083 kg. and 23233 kg., respectively. The two year comparison results of yield means using different planting methods indicated that one row planting with mean yield of 24839 kg. was preferred significantly compare to two row planting with mean yield of 22927kg.. One row planting showed significant preference in the 1st and 2nd year. Two year interaction effect of treatments showed that, except cultivar × year source, other interaction effects were not significant. Tape irrigation led to highest mean of WUE equal to 4.92 kg/m3. Economic evaluation of the project was carried out using benefit -cost ratio and present value of net benefits. The results indicated that sprinkler system was more beneficial. Tape and furrow methods for potato planting stood in the next place. JEL Classification : Q15 , Q12 , Q25  

منابع و مأخذ:

1. Anonymous. 1998. The National management Strategies of waterresources in Iran, Quarterly of water and development, 8th year,no. 17.

2. Anonymous. 2001. The report of critical situation of waterresource in Zayanderood zone, Isfahan regional water companypublication.

3. Anonymous. 2001. The report of Technical and economicalevaluation in sugar beet trickle irrigation, Abfeshan jonoub

technical engineering company, Tehran, p, 30.

4. Awari, H.W., and S.S Hiwase. 2004. Effect of irrigation systemson growth and yield of potato. Annalys of plant physiology, No. 8(2).

5. Baghani, j., Sadrghaen, H., and A. Kanooni. 2006. The Effects ofPlant Arrangement and water measurement on potatoes yield intape irrigation. The second micro technical irrigation workshop.The institute of technical researches and agricultural engineering,Karaj.

6. Brown, T., Detar, R., Sanden, L., and J. Phene. 2002. Comparisonof drip and sprinkler irrigation systems for applying managingstemroton potato. Plant Disease Journal, Vol. 86 No. 11, 1211-1218. U. S. A.

7. Clinton, C.S., Eldredge, E., Feibert, E. B. G., and L.DSaunders.1999. Management factors enhancing the feasibility ofdrip irrigation for potato. Malheur Experiment Station, OregonState University, U. S. A.

8. Dhuyvetter. K.C., Lammn, F.R. and D.H Rogers. 1995.Subsurface drip irrigation for field Corn: An economic analysis.Micro irrigation for a changing world, proceeding of the Fifthinternational micro irrigation congress, Florida.

9. Inamdar, P. 1995, Economic efficiency of bewail drip irrigationsugarcane production. Bharatiya sugar, 22(2): 43-48.

10. Jafari, A.M. 1997. Economic analysis of investment in water storetechnology, Hamadan province case study, Master of sciencetheses, agricultural collage, Shiraz university.

11. Keshavarz, A. and N. Heidari. 2003. A view of national waterresources waste in agricultural production and consumption process. Articles from the first national Conference ofinvestigation of agricultural products waste, Tarbiat ModaresUniversity. Tehran.(in Persian)

12. pereira, A. B. and C.C. Shock. 2006. Development of irrigationbest management practices for patato from a research perspectivein the United States. Sakia. Orge-Publish, Vol. 1, 1-20. U. S. A.

13. Salemi, H.R., Nikooei, A.R. and M.R. Jahadakbari. 2005.Evaluation and technical-economical comparation of tape andFurrow irrigation method in sugar beet plant. Final report ofresearching plan, no 343. Agricultural researches and educationorganization.Tehran. (in Persian)

14. Shariati, Jarelahi, R., Shahabifar, M. and M. Tavallaei. 1997.Estimation of water needs for country major plant and gardencrops. Volume 1, crops. Soil and water investigation organization.Agricultural training publication. Karaj. (in Persian)

15. Soltani, Gh.R. 2001. Engineering Economy. Print 4. Shirazuniversity publication. Shiraz: P 295