تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش زراعت استان قزوین به روش تجزیه و تحلیل سلسله‌مراتبی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ابوالفضل محمودی ¹ (به ترتیب استادیار و دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران.)
نسرین رسول‌زاده ² (به ترتیب استادیار و دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران.)

تاریخ دریافت : 1395/07/12 تاریخ پذیرش : 1395/07/12 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, الگوی کشت, اولویت های سرمایه گذاری,

چکیده مقاله :

استان قزوین از مناطق مستعد برای کشت محصولات زراعی بوده و با داشتن رتبه سیزدهم تولید محصولات زراعی در کل کشور، سرمایه­گذاری جهت رشد و توسعه آن از اهمیت شایانی برخوردار است. فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی به‌عنوان یکی از روش‌های مهم درتصمیم‌گیری چند معیارهاست. این تکنیک توانایی ترکیب شاخص­های کمی و کیفی را به­طور همزمان دارا می­باشد. از این روش جهت اولویت­بندی سرمایه­گذاری در بخش زراعت استان قزوین استفاده شده است. داده‌های مورد نیاز به کمک پرسشنامه مقایسات زوجی، توسط کارشناسان و خـبرگان بخش زراعـت استان قزوین تـهیه و با اسـتفاده از نرم‌افزار اکسپرت چویس مراحل محاسباتی انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین معیارهای تعیین‌کننده کشت محصولات زراعی استان قزوین، منابع آب، بازار فروش و درآمدزایی به ترتیب با ضرایب اهمیت 169/0 و 167/0 و 165/0 می‌باشند و همچنین گندم و جو از میان محصولات پاییزه و ذرت از میان محصولات بهاره از بالاترین اولویت برای قرار گرفتن در الگوی کشت محصولات زراعی برخوردارند و دو گیاه چغندر و پنبه پایین‌ترین اولویت را از این لحاظ دارند.

چکیده انگلیسی:

a

منابع و مأخذ:

1. توکلی، م. فاضل نیا، غ. و گنجعلی، ع‌. ا. (1388) کاربرد فرآیند تحلیل سلسله‌مـراتبی در تـعیین اولـویت بخـش‌های اقتـصاد، (مـطالعه موردی: شـهرستان نیشابور). فصلنامه علمی-پژهشی روستا و توسعه. سال دوازدهم. شماره 4: 77-98.


2. حسینی،خ. و فتحی، س. (1381) ارائه روشی برای اولویت‌بندی صنایع ایران بر مبنای قابلیت بازار سازی بین‌المللی در تجارت الکترونیک. مجله پژوهشنامه بازرگانی. سال هفتم، 25: 147-168.


3. درویش متولی، م.ح.، سالاریه، م. و قدیری جوان، ح. (1391) شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر برجذب سرمایه‌گذار در حوزه‌های اقتصادی و صنعتی شهرستان فیروزکوه با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چند شاخصه AHP. فصلنامه پژوهشگر (مدیریت). سال نهم،ویژه نامه: 75-90.


4. روستا، ک.، تیموری، م. و فلکی، م. (1391) اولویت‌بندی کشت محصولات زراعی شهرستان بیرجند با استفاده از تکنیک AHP. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. 79.79-65.


5. زبردست، ا.(1380) کاربرد فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی دربرنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای. نشریه هنرهای زیبا. 10.13-21.


6. سعدی، ح. ، کلانتری، خ. و ایروانی، ه. (1387) اولویت‌سنجی نظام برترترویج در حفاظت آب، خاک و پوشش گیاهی (بیابان‌زدایی): فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی. 4 (1): 1-13.


7. شاکری، ع. و سلیمی، ف. (1385) عوامل مؤثر برجذب سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده از تکنیک ریاضی AHP. پژوهشنامه اقتصادی. شماره 20: 95-130.


8. صامتی، م. صامتی، م. و اصغری، م. (1382). اولویت‌های توسعه بخش صنعت استان اصفهان بر اساس روش و فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP). فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. شماره 27: 59-90.


9. قدسی پور، ح. (1375) فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، چاپ دهم، تاریخ انتشار: تابستان 1391.


10. عسگری، ع و گلی، ع. (1384) بررسی تحولات رشد اقتصادی استان همدان و شهرستان‌های تابعه طی دوره 1355-1375 برای فعالیت‌های عمده اقتصادی. سازمان برنامه و بودجه استان همدان. ص 149.


11. «کتابچه گزیده آمار پایه‌ای سال 91» سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین، معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی اداره آمار و فناوری اطلاعات. تیر‌ماه 1392.


12. محمدیان، ف.، شاهنوشی، ن. ،قربانی، م. و عاقل، ح. (1388) انتخاب الگوی کشت بالقوه محصولات زراعی بر اساس روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP(مطالعه موردی: دشت تربت‌جام). مجله دانش کشاورزی پایدار.جلد (1)19، 169-187.


13. مدهوشی، م. و امیر فضلی، م. ر. (1380) بهینه کردن ترکیب تولید در کارخانه نساجی با استفاده از روش AHP. نشریه دانش و توسعه. شماره 14: 111-124.


14. مرتضوی، م.، زارعی، ع. و رعنـایی، ح. (1385) اولویت‌بندیطرح‌های تحقیقات کشاورزی با تأکید بر فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. شماره 72: 2-14.


15. معصوم زاده، م. و تراب زاده، ا. (1383) رتبه‌بندی تولیدات صنعتی کشور به روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی(AHP). فصلنامه علمی-‌‌‌‌پژوهشی. پژوهشنامه بازرگانی. شماره 30: 69-84.


16. نورالنساء، ر.، اصغرپور، م. ج. و نصیری، ژ. (1384) اولویت‌بندی خواسته‌های مشتریان در روش QFD. مجله بین‌المللی علوم مهندسی. شماره 2. جلد 16: 21-27.

17. Alphonce, C. B. (1997) Application of the Analytic Hierarchy Process in Agriculture of Developing countries, Agricultural System, 53(1): 97-112.


18. Anders, M. M. and Mueller, R. A. E. (1995) Managing Communication and Research Task Perceptions in Interdisciplinary Crops Research, Quartely, Journal of International Agriculture, 34(1): 53-69.


19. Ball, J. and V.C. Srinivasan, (1994) Using Analytic Hierarchy Process in House Selection, J. Real Estate Finance and Economics, 9: 69-85.


20. Bertolini, M. and Braglia, M. and Carmignani, G. (2006) Application of the AHP Methodology in Making Proposal for a Public Work Contract, International Journal of Project Management, 24(5): 422-430.


21. Datta, V. and Sambasivaroa, K. V. and Kodali, R. and Deshmukh, S.G. (1992) Multi- Attribute Decision Model Using the Analytic Hierarchy Process for the Justification of manufacturing System, Int. J. Prod. Econ, 28(2): 227-234.


22. Golden, B. L. and Wang, Q. (1989) “An Alternate Measure of Consistency” The Analytic Hierarchy Process: Applications and Studies,Part II,Springer Berlin Heidelberg, P. 68-81.


23. Islam, M. A. and Tabucanon, M. T. and Batanov, D. N. (1997) Selection of Database Models for Computer Integrated Manufacturing Systems Using the Analytic Hierarchy Process, Int. J. Comput. Integr. Manuf, 10: 394-404.


24. Kim, P. O. and Lee, K. J. and Lee, b. W. (1999) Selection of on Optimal Nuclear Fuel Cycle Scenario by Goal Programming and the Analytic Hierarchy Process, Ann. Nucl. Energy, 26(5): 449-460.


25. Mendoza, G. A. and Sprouse, W. (1989) Forest Planning and Decision Making under Fuzzy Environment: an overview and illustration, For.Sci, 35(2): 481-502.


26. Saaty, T. L. (1980) The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resources Allocation, New York: McGraw-Hill.


27. Schneiderjans, M. J. and Hoffman, J. J. and Sirmans, G. S. (1995) Using Goal Programming and the Analytic Hierarchy Process in House Selection, J. Real Estate Fin. Eco, 11: 167-176,


28. Vargas, L.G. (1990) An Overview of the Analytic Hierarchy Process and its Applications, European J. of Operational Research, 48(1): 2-8.


29. Zahedi, F. (1986) The Analytic Hierarchy Process: A Survey of the Method and its Applications, Interfaces, 16(4): 96-108.