تحلیل اقتصادی اثرات توسعه تکنولوژی و مکانیزاسیون بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ابوذر پرهیزکاری ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل)
محمود صبوحی ² (دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل)

تاریخ دریافت : 1393/02/23 تاریخ پذیرش : 1393/02/23 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: برنامه ریزی ریاضی مثبت, تکنولوژی, تحلیل رگرسیون, عملکرد محصولات, قزوین,

چکیده مقاله :

در مطالعه حاضر، به­منظور بررسی اثرات توسعه تکنولوژی و مکانیزاسیون بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین، ابتدا روند تغییرات مصرف کود و سموم شیمیایی و به­کارگیری ماشین­آلات طی دوره­ی زمانی 1390-1370 مورد بررسی قرارگرفت. سپس با استفاده از تحلیل­های رگرسیونی تاثیر تکنولوژی و مکانیزاسیون بر عملکرد محصولات عمده استان قزوین بررسی شد. در مرحله­ی بعد، با لحاظ نمودن نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون در مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت^[1](PMP)، اثر سناریوی تلفیقی افزایش 10% کود شیمیایی، کاهش 15% سموم دفع آفات و افزایش 20% ساعت کار ماشین­آلات بر میزان عملکرد محصولات و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین تجزیه و تحلیل شد. سناریوی تلفیقی فوق، با توجه به شرایط منطقه و حداکثر میزان تغییر نهاده­ها در جهت افزایش سود ناخالص کشاورزان تعبیه شد. برای تخمین توابع و حل مدل PMP از نرم­افزارهای Eviews و GAMS استفاده شد. نتایج نشان داد که به­کارگیری مکانیزاسیون بر عملکرد کلیه­ی محصولات منتخب استان قزوین اثر مثبت و معنی­داری دارد. با اعمال سناریوی پیشنهادی نیز، سطح زیر کشت محصولات گندم و جو به میزان 5/3 و 6/1% نسبت به سال پایه کاهش یافت، اما سطح زیرکشت سایر محصولات الگو از 5/2% برای ذرت دانه­ای تا 8/12% برای چغندر افزایش یافت. سود ناخالص کشاورزان نیز 7/29% نسبت به سال پایه افزایش یافت. در پایان با توجه به اثرات مثبت توسعه­ی مکانیزاسیون و خرده­پا بودن اغلب کشاورزان استان قزوین، حمایت دولت در قالب ارائه­ی تسهیلات بانکی و وام­های با نرخ بهره­ی کم به کشاورزان، برای خرید و به­کارگیری ماشین‌آلات و ادوات مکانیزه در بخش کشاورزی این استان پیشنهاد شد. طبقه­ بندیJEL:C61, Q16, Q33
2. Positive Mathematical Programing

چکیده انگلیسی:

In present study, in order to investigate the effects of technology and mechanization on agricultural production in Qazvin province, first trend of using fertilizer, pesticides and mechanization during the period of 2001-2011 was reviewed. Then, by using regression analysis, impact of technology and mechanization on yields of major products in Qazvin province was investigated. Later, through entering the results of the regression analysis in Positive Mathematical Programming model (PMP), effects of 10 percent increase in fertilizer, 15 percent decrease in pesticides and 20 percent increase in machine work-hours on yields and farmers’ gross margin were determined. Results showed that mechanization had positive effect on yields of major crops. Under the scenario, wheat and barley acreage decreased by 3.5 and 1.6 percent respectively compare to the base year while acreage of the other products increased from 2.5 percent for corn to 12.8 percent for sugar beet.  Also farmers' gross margin in above scenario increased by 29.7 percent compared to the base year. Finally, government support through extending loans to farmers for purchasing machinery was recommended