بررسی شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت در ایران و عوامل موثر بر آن

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

محمد رضا یوسفی ¹ , یعقوب زراعت کیش ² , رضا مقدسی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی،دانشگاه آزاد اسبلامی واحد علوم و تحقیقات،تهران،ایران
2 - دانشگاه آزاد علوم تحقیقات
3 - دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1400/12/09 تاریخ پذیرش : 1403/03/29 تاریخ انتشار : 1403/03/29

کلید واژه: زیربخش زراعت, بهره‌وری کل عوامل, معادلات ظاهرا نامرتبط,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف سنجش شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت و شناخت سازه‌های موثر بر آن در 20 استان کشور انجام شده است. در گام نخست شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیر بخش زراعت در هر یک از استان‌های مورد بررسی با کاربست رویکرد ناپارامتری شاخص بهره‌وری مالم‌کوئیست مستتر در تحلیل پوششی داده‌ها (DEA-MQI) و داده‌های سال‌های زراعی 1387 تا 1397 اندازه‌گیری و تحلیل گردید. در گام دوم با بهره‌مندی از سیستم معادلات رگرسیونی ظاهرا نامرتبط (SURE)، عوامل موثر بر افزایش شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت استان‌های مورد بررسی برآورد شد. بر اساس یافته‌های تحقیق شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت استان‌های قزوین و ایلام به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میانگین شاخص بهره‌وری کل عوامل می‌باشد . . نتایج تخمین سیستم معادلات رگرسیونی ظاهرا نامرتبط، در اغلب استان‌های مورد بررسی سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه کشاورزی، توسعه صنایع تبدیل و فرآوری تولیدات کشاورزی، آموزش‌های ترویجی کشاورزان، بیمه محصولات زراعی و شدت مکانیزاسیون دارای تاثیر مثبت و فزاینده بر بهره‌وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت استان‌های مورد بررسی بوده‌اند.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted with the aim of measuring the productivity index of all factors of production in agriculture and identifying the structures affecting it in 20 provinces of the country. In the first step, the productivity index of all factors of production under the agricultural sector in each of the studied provinces was measured and analyzed using the non-parametric approach of Malmquist productivity index hidden in data envelopment analysis (DEA-MQI) and data of crop years 1387 to 1397. In the second step, using the system of apparently unrelated regression equations (SURE), the factors affecting the increase in productivity index of all of production of the agricultural sub-sector of the studied provinces were estimated.Based on the research findings, the total factor productivity index of agricultural production sub-sector of Qazvin and Ilam provinces has the highest and lowest average factor productivity index, respectively. development of agricultural conversion and processing industries, extension training of farmers, crop insurance and intensity of mechanization have a positive and increasing effect on total productivity of agricultural sub-sectors. The provinces under study