پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی کشت برنج با استفاده از روش‌های AHP و TOPSIS، (مطالعه‌ موردی: شهرستان لنجان استان اصفهان)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

وحید صفریان زنگیر ¹ , بهروز سبحانی ² , لیلا زمانی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 - استاد، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
3 - کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/02/19 تاریخ پذیرش : 1397/10/16 تاریخ انتشار : 1399/02/01

کلید واژه: واژه‌های‌کلیدی: هواشناسی کشاورزی, محصول برنج, شهرستان لنجان, روش‌های AHP و TOPSIS,

چکیده مقاله :

با تلفیق و همپوشانی معیارهای موردمطالعه، نقشه نهایی نیازهای اقلیمی و فیزیوگرافی شهرستان لنجان جهت کشت برنج تهیه شد. نتایج حاصل بر اساس روش AHP نشان می‌دهد که حدود 5 اراضی شهرستان لنجان بدون محدودیت، 44 درصد با محدودیت متوسط، 26 درصد با محدودیت کم و 25 درصد با محدودیت شدید برای کشت برنج استا و همچنین بر اساس روش TOPSIS حدود 19 درصد اراضی بدون محدودیت، 32 درصد با محدودیت متوسط، 26 درصد با محدودیت کم و 23 درصد با محدودیت شدید برای کشت برنج است. بنابراین براساس نقشه حاصل از دو روش مورد مطالعه، نواحی شرق و شمال شرق لنجان برای کشت برنج مناسب است.

چکیده انگلیسی:

According to the importance of each criterion in relation to rice cultivation using AHP was valued. With overlay standards associated with methods to study the map of physiographic and climatic needs Lenjan city was prepared for rice cultivation. The results based on AHP shows that about 5 Lenjan city land without limitations, limitations average 44 percent, 26 percent and 25 percent in the low limits with intense limitations and also based on TOPSIS about 19 percent of the land without limitations, limitations average 32 percent, 26 percent and 23 percent with severely limited by low limitations for the cultivation of rice.

منابع و مأخذ:

1. اخوت، م، وکیلی، د. (1376). برنج (کاشت، داشت، برداشت)، انتشارات فارابی، ص 212.


2. حاجی پور، ر. (1386). برنج محصولی با رنج، پاییز 86، انتشارات فرهنگ سبز، ص 133.


3. حسینی، ص، خالدی، م. (1383). بررسی آثار اقتصادی پژوهشات کشاورزی در ایران (مطالعه موردی: ارقام پر محصول برنج)، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 35، شماره 2.


4. رمضانی­گورابی، ب. (1374). پایان‌نامه نقش اقلیم در تعیین کیفیت محصول برنج (دشت قائم‌شهر)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران، تهران.


5. زمانی، ق. (1388). شناخت برنج ایران، تهران: انتشارات پلک، ص 204.


6. شیدایان، م، ضیاء تبار، خ، فضل­اولی، ر. (1393). تأثیر تغییر اقلیم بر نیاز خالص آبیاری و عملکرد محصول برنج، نشریه آب‌وخاک، شماره 6، صص 1297-1284.


7. عزیزی، ق، روشنی، م. (1388). تحلیل بر مفاهیم و اثرات تغییر اقلیم بر روی دما و تقویم زراعی برنج گیلان، فصل‌نامه چشم‌انداز جغرافیایی، شماره 8، صص 155-143.


8. فرج­زاده، م، پور­نصیر، ف. (1389). امکان‌سنجی کشت برنج در استان لرستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجله کاربرد RS در برنامه‌ریزی، شماره 1، صص 33-39.


9. قدسی­پور، ح. (1384). فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ص 220.


10. مؤمنی، ع، یزدی­محمدی، ب، لئوگ، هی. (1382). مطالعه و ارزیابی مقاومت نسبی به بیماری بلاست در ارقام گوناگون برنج، مجله علوم کشاورزی ایران.


11. مجرد، ف، قمرنیا، ه، نصیری، ش. (1384). برآورد بارش مؤثر و نیاز آبی برای کشت برنج در جلگه مازندران، مجله پژوهش­های جغرافیایی، صص 76-59.


12. مجنون­حسینی، ن. (1380). زراعت غلات (گندم، جو، برنج و ذرت)، تهران: انتشارات نقش مهر، ص 126.


13. وزارت جهاد کشاورزی. (1390). آمارنامه جهاد کشاورزی، دفتر آمار و فناوری اطلاعات.


14. یوسف زاده، س. (1388). زراعت (زراعت عمومی، غلات، نباتات صنعتی، گیاهان علوفه­ای، دیم‌کاری)، تهران: مرکز نشر جهش، ص 512.


15. Refrences


16. Barnwal, P., Kotani, K. (2013). Climatic impacts across agricultural crop yield distributions: An application of quantile regression on rice crops in Andhra Pradesh, India, Ecological Economics, Vol 87: 95–109.


17. Batghelor, C. H., Roberts, J. (1983). Evaporation from the Irrigation Water, and panicles of Paddy Rice in North East Lanka, Agricultural Meteorology, Vol 26: 11 -29.


18. Bocchiola, D. (2015). Impact of Potential Climate Change on Crop Yield and Water Footprint of Rice in the Po Valley of Italy, Agricultural Systems. Vol 139: 223–237.


19. Chen, J., Huang, J. (2011). Mapping rice planting areas in southern China using the China Environment Satellite data, Mathematical and Computer Modelling, Vol 54: 1037–1043.


20. Ferrero, A. (2006). Challenges and Opportunities for a Sustainable Rice Production in Europe and Mediterranean Area (Preface). Paddy Water Environ. Vol 4: 11–12.


21. Gao, X., Y. Shi & Giorgi, F. (2010). High Resolution Simulation of Climate Change Over China. Scince China. Vol 40: 911–922.


22. Gao, X., Y. Shi., D. Zhang, & Filippo, G. (2012). Climate Change in China in the 21st Century as Simulated by a High Resolution Regional Climate Model. Chin Scince. Vol 57: 374–381.


23. Han, B., Y. Lu, W.Wang., S.Peng, & Jiao, X. (2011). Impacts of Cimate Change on Rice Growing Period and Irrigation Water Requirements. Journal Irrigation, Vol 30: 29–32.


24. Hwan Yoo, S., Y. C. Jin., H. N. Won, & Eunmi, H. (2012). Analysis of design water requirement of paddy rice using frequency analysis affected by climate change in South Korea, Agricultural Water Management, Vol 112: 33– 42.


25. Jie,Y., & Wei, X. (2014). Geographic Variation of Rice Yield Response to Past Climate Change in China. Journal of Integrative Agricultural, Vol 13:1586-1598.


26. Jong, A. C., L. Sanai., W. Qingguo., L. Woo-Seop, & Eun-Jeong, L. (2016). Assessing Rice Productivity and Adaptation Strategies for Southeast Asia Under Climate Change Through Multi-Scale Crop Modeling, Agricultural Systems. Vol 143:14–21.


27. Kakeru, H, I. Ayako., M. Tomoaki, & Mae., H. (2013). Effects of Early Planting on Growth and Yeld of Rice Cultivars Under a Cool Climate, Field Crops Research, Vol 144: 11–18.


28. Lansigan, F. P., D. L. Santos, & Coladilla, J. O. (2000). Agronomic Impacts of Climate Variability on Rice Production in the Philippines, Agriculture, Ecosystems and Environment. Vol 82: 129–137.


29. Mendelsohn, R. (2014). The Impact of Climate Change on Agriculture in Asia, Journal of Integrative Agriculture. Vol 13: 660-665.


30. Mishra, A., Singh, R. Raghuwanshi. N. S. Chatterjee, C. & Froebrich, J. (2013). Spatial Variability of Climate Change Impacts on Yeld of Rice and Wheat in the Indian Ganga Basin, Science of the Total Environment, Vol 133: 461-469.


31. Qing, Y., & Xiao- guang, Y. (2014). The Effects of Climate Change on the Planting Boundary and Potential Yield for Different Rice Cropping Systems in Southern China, Journal of Integrative Agricultural. Vol 12: 2260-2279.


32. Qing, Y., & Xiaoguang. Y. (2015). Effects of Climate Change on Suitable Rice Cropping Areas, Copping Systems and Crop Water Requirements in Southern China, Agricultural Water Management. Vol 159: 35–44.


33. Safarianzengir V, & Sobhani, B. (2020). Simulation and Analysis of Natural Hazard Phenomenon, Drought in Southwest of the Caspian Sea, IRAN, Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, Vol. 15, No. 1, p. 127 - 136; DOI:10.26471/cjees/2020/015/115


34. Safarianzengir V, Sobhani B, Asghari, S. (2019). Modeling and Monitoring of Drought for forecasting it, to Reduce Natural hazards Atmosphere in western and north western part of Iran, Iran. Air Qual Atmos Health (2019) doi:10.1007/s11869-019-00776-8


35. Senteihas, P., D. L. dos Santos, & Monteiro. L. A. (2016). Agro-climatic favorability zones for sugarcane orange rust as a tool for cultivar choice and disease management, Crop Protection 84: 88-97.


36. Sobhani B, Safarianzengir V, Kianian, M.K. (2019a). Drought monitoring in the Lake Urmia basin in Iran. Arabian Journal of Geosciences 12:448. https://doi.org/10.1007/s12517-019-4571-1


37. Sobhani B, Safarianzengir V, Kianian, M.K. (2019b). Modeling, Monitoring and Prediction of Drought in Iran. Iranian (Iranica) Journal of Energy and Environment 10: 216 - 224. doi: 10.5829/ijee.2019.10.03.09


38. Sobhani B, Safarianzengir V, Kianian, M.K. (2018). Potentiometric Mapping for Wind Turbine Power Plant Installation guilan province in Iran. J. Appl. Sci. Environ. Manage 22: 1363 –1368. https://dx.doi.org/10.4314/jasem.v22i8.36


39. Sobhani B, Safarianzengir, V. (2019). Modeling, monitoring and forecasting of drought in south and southwestern Iran, Iran. Modeling Earth Systems and Environment 5: https://doi.org/10.1007/s40808-019-00655-2


40. Sobhani, B., Safarianzengir, V. (2020). Evaluation and zoning of environmental climatic parameters for tourism feasibility in northwestern Iran, located on the western border of Turkey, Modeling Earth Systems and Environment, (2020). https://doi.org/10.1007/s40808-020-00712-1.


41. Tian, X., Wen-bin, W. (2014). Spatio- Temporal Changes in the Rice Planting Area and Their Relationship to Climate Change in Northeast China: A Model-Based Analysis, Journal of Integrative Agricultural, 13: 575-1585.


42. Toole, J.C.O., Tomar, V.S. (1982). Transpiration, Leaf Tempetature and Water Potential of Nice and Bamyard Grass in Fooded Flooded Fields, Agricultural Meteorology. Vol 26: 296-285.


43. Wen, J., J. Hua., & Zhi-hao, T. (2014). Climate change Impact and Its contribution share to Paddy Rice Production in Jiaangxi. China, Journal of Integrative Agriculture, 45: 1565-1574.


44. Yu, Y., Y. Huang., & Zhang, W. (2012). Changes in Rice Yields in China Since 1980 Associated with Cultivar Improvement, Climate and Crop management, Field Crops Research. Vol 136: 65-75.


45. Zhang, S., F. Tao, & Zhang, Z. (2016). Changes in extreme temperatures and their impacts on rice yields in southern China from 1981 to 2009, Field Crops Research, 189: 43–50.