برآورد کشش های تقاضای چای در ایران به روش داده های ترکیبی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سیاوش فلاح علی‌پور ¹ , رضا اسفنجاری کناری ² , محمد کاوسی کلاشمی ³ , سیده صدیقه احمدزاده ⁴

1 - دکترای اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان .
2 - عضو هیئت علمی/ دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
3 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی‬، دانشگاه گیلان
4 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

تاریخ دریافت : 1396/08/03 تاریخ پذیرش : 1398/04/18 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: چای, داده‌های ترکیبی, مدل LES (سیستم مخارج خطی), کشش تقاضا,

چکیده مقاله :

چای، پرمصرف ترین نوشیدنی جهان پس از آب بوده و خانوارهای ایرانی نیز دارای مصرف سرانه ای بالاتر از میانگین جهانی هستند. مطالعه حاضر برای بررسی جایگاه چای در سبد مصرفی خانوارهای شهری ایران، میزان حساسیت مصرف‌کنندگان را نسبت به تغییرات قیمت گروه چای و درآمد خانوار، برآورد کرد. به این منظور، تابع تقاضای گروه چای در دوره زمانی 1393-1384 با استفاده از داده های ادغام شده - ادغام داده های سری زمانی و مقطعی به صورت دهک و سال – در قالب کاربردی از سیستم مخارج خطی (LES) به روش‌های داده های ترکیبی، برآورد شده و ضرایب مربوط به کشش های قیمتی و درآمدی ارائه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، تقاضای گروه چای در سال‌های مورد مطالعه، کشش ناپذیر قیمتی و درآمدی، به ترتیب با 42/0- و 53/0 است که نشان می‌دهد به طور متوسط در دوره مذکور و برای متوسط دهک های درآمدی، چای کالایی ضروری است. در پایان پیشنهاد شد به منظور افزایش رفاه تولیدکنندگان چای، سیاست افزایش قیمت چای می‌تواند موثر واقع شود.

چکیده انگلیسی:

Tea is the most consumed beverage in the world exclusive of water, and per capita tea consumption of Iranian households is higher than the global average. This paper estimates the degree of consumers’ sensitivity to changes in price of the tea category and household expenditure in order to examine the role of the product in the household consumption bundle. For this, tea category demand function is estimated as an application of Linear Expenditure System and pooled data - pooling of time-series and cross-section data in the form of income decile-year - during 2005-2014 using panel data methods, and then the price and income elasticities are calculated and analyzed. According to the results of estimating elasticities, the demand for the tea category is price and income inelastic, -0.42 and 0.53, respectively that shows tea is a necessity for the average of the income deciles at over the time period, on average.