تبیین رفتار دامداران شهرستان گالیکش با استفاده از رویکرد پایداری و امنیت غذایی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

زهرا تیموری کوهسار ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
فرهاد خسروانی ² (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
فضل‌اله عزیزپور فرد ³ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
همایون فرهادیان ⁴ (استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/05/02 تاریخ پذیرش : 1396/09/25 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: امنیت غذایی, رفتار پایدار, دامداران, شهرستان گالیکش,

چکیده مقاله :

امروزه، توسعه انسانی تا حد زیادی در گرو توانایی جامعه در ایجاد امنیت غذایی پایدار است که در سایه کشاورزی توسعه‌یافته امکان‌پذیر خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش تبیین رفتار پایدار دامداران شهرستان گالیکش با استفاده از رویکرد امنیت غذایی بود. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی ـ همبستگی بود که با انجام یک پیمایش انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر دامداران شهرستان گالیکش بود (N= 2000) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 234 نفر از دامداران به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی گرد‌آوری داده‌های پرسش‌نامه‌ محقق ساخته بود که روایی آن به وسیله پانلی از اساتید دانشگاه تربیت مدرس مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان دادند که رابطه‌ای مثبت و معنی‌دار بین رفتار پایدار دامداران با تعداد دام، مقدار مرتع، درآمد سالیانه، درآمد سالیانه ناشی از دامپروری، نیت رفتاری، کنترل رفتاری درک شده، هنجار ذهنی، نگرش دانشی و نگرش عاطفی وجود دارد. افزون بر این، نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان دادند که پنج متغیر، نیت، کنترل رفتاری درک شده، هنجار ذهنی، نگرش دانشی و نگرش عاطفی قادرند 9/58 درصد از رفتار پایدار دامداران شهرستان گالیکش را با رویکرد امنیت غذایی تبیین کنند. با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت، هرچه داده‌ها، مهارت‎ها، توانایی‎های فردی، فرصت‌ها، منابع و امکانات فرد بیش‌تر باشد، افکار اجتماعی و باید و نباید‌های مردم نسبت به دامپروری بهتر و فرد دامدار احساس و گرایش ذهنی بهتری نسبت به دامپروری پایدار داشته باشد، رفتار پایدار بهتری از سوی او شاهد خواهیم بود.             

چکیده انگلیسی:

This study aimed determining of sustainable behavior ranchers in Galikesh Township by food security approaches. The research method was descriptive – correlationa which has done through a survey. The research population was ranchers in township (N= 2000). Sample size was determine by using Kerjice and Morgan’s (1970) table (n= 234). Samples were selected through simple random sampling method. Data was collected through an instrument that developed by researcher. The validity of instrument estimated by a panel of faculty members in Tarbiat Modares University. Reliability of the questionnaire was determine by Cronbach’s alpha coefficient (0.76 ≥ α ≥ 0.87), which show the instrument suitable for data gathering. Data were analyzed using SPSS software package. Research findings show that there is a significant relation between ranchers sustainable behavior and numbers of control behavior penetrate, mental norm, knowledge attitude and emotional attitude. Also results of stepwize regration show that 58.9 percent of sustainable behavior of ranchers in galikesh was determine by five variables consist of notion, penetrate behavior control, mental norm, knowledge attitude and emotional attitude.

منابع و مأخذ:

 

- ابرسجی، ق.، شاهی، ق.، و پاسندی، م. (1387). تعیین کیفیت علوفه فنولوژی. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی. شماره 87،  صص55-51.

- باقری، ر.، ساروی، م.، و چائیچی، م. (1388). بررسی اثر شدت چرای دام بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک در منطقه نیمه خشک (مطالعه موردی: پارک ملی خبر و مراتع اطراف). مجله علمی پژوهشی مرتع، 3 (3)، صص: 412- 398.

- بشیریان، س.، حیدرنیا، ا.، اله‌وردی‌پور، ه.، و حاجی‌زاده.، ا. (1391). کاربرد تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در پیشبینی پستچی‌های مؤثر بر سوءمصرف مواد در نوجوانان. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، 2(3): صص: 162-156.

- دامغانی ع. و معین الدینی ش. (1390). امنیت غذایی و اخلاق زیستی در کشاورزی پایدار. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 6(2) صص: 8-2.حیاتی، ب، قهرمان‌زاده، م، خداوردی‌زاده، م و نجفی، ن. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه دام روستایی در شهرستان سلماس. مجله پژوهش‌های علوم دامی. جلد 4/20شماره 2.

- خاکی‌پور، ل.، بارانی، ح.، دریجانی، ع.، و کرمیان، ر. (1391). بررسی سهم مرتع در درآمد دامداری خانوار عشایری (مطالعة موردی: حوزه آبخیز همیان). مجلة علمی پژوهشی مرتع، 5 (4). صص: 437 -430.

- خالدی، ک،. و فریادرس، و. (1390). شبیه‌سازی امنیت غذایی بر مبنای تغییر منابع تولید و سیاست‌های تجاری. فصلنامه اقتصاد کشاورزی، 1 (5)، تهران: صص: 79-61.

- خضری، م. (1382). امنیت غذایی و امنیت ملی. همایش کشاورزی و توسعه ملی. صص: 930- 892.

- خوبفکربرآبادی، ح. (1377). بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و کالبدی اجرای طرح‏های بهسازی (مطالعه موردی سیستان و بلوچستان). وزارت جهاد سازندگی، معاونت آموزش و تحقیقات.

- سجادپور، م.، احمدی خوی، ا. (1390). تحول مفهومی و مولفه‏های رژیم بین المللی امنیت غذایی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 6 (4)، صص: 145-177.

- شریفی، س.، حبیبی، س.، و قندی، د. (1388). توسعه پایدار در محصولات دام و طیور. چهارمین همایش منطقه‎ای ایده‎های نو در کشاورزی.

- شیرانی بیدآبادی ، ف.، و احمدی کلیجی، س. (1392). کاربرد شاخص‌ تنوع غذایی در بررسی وضعیت امنیت غذایی مناطق روستایی ایران. فصلنامه روستا و توسعه، 16(2)، صص: 43-25.

- مبینی دهکردی، ع. (1384). رویکردی نو به انتخاب بهترین گزینۀ راهبردی امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 13 (51)، صص: 32 -15.

- رهبر، ف.، و مبینی دهکردی، ع. (1383). رویکردی نو به راهبرد امنیت غذایی (از منظر عرضه با ثبات مواد غذایی). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 14، صص: 18-1.

- علیپور، ب. (1391). برآورد ضرایب اقتصادی صفات مهم تولیدی بز لری لرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، دانشکده علوم دام، صص: 18-24.

- غلامی، پ.، قربانی، ج.، و شکری، م. (1390). تغییرات تنوع غنا و گروههای کارکردی پوشش گیاهی در شدتهای مختلف چرای دام (مطالعه موردی: مراتع ماهور ممسنی، استان فارس). فصلنامه علمی_ پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 18(4)، صص: 662، 675.

- کرلینجر، ف. (1387). پژوهش در علوم رفتاری، ترجمه حسن پاشا شریفی و حسین نجفی زند. جلد اول، چاپ دوم، انتشارات آوای نور.

- کفیلزاده، ف، اسماعیلزاده، ع. (۱۳۸۱). اقتصاد تولید بخش عشایر کوچنده و اسکان یافته، (مطالعة موردی ایل کرد). فصلنامة اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دهم.

- مجیدزاده، ا. (1391). اهمیت تولیدات دامی در صنایع غذایی. ماهنامه آموزشی و پژوهشی امرداد. شماره 16، صص: 9-8.

- نوری‏زمان‏آبادی، ه.، و فسخودی، ع. (1386). سهم توسه کشاورزی در توسعه روستایی (مطالعه موردی مناطق روستایی استان اصفهان). مجله علوم کشاورزی ایران، 2-38 (2)، صص: 263-275.

- Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179–211. CrossRef, Web of Science.

- Beddington, J. R., Asaduzzaman, M., Clark, M. E., Bremauntz, A. F., Guillou, M. D., Howlett, D. J. B., & Wakhungu, J. (2012). What next for agriculture after Durban. Science, 335(6066), 289-290.

- Campbell, C. (1991). Food insecurity: a nutritional outcome or a predictor variable; 121(3): 408-415.

- Johnson, R. (2009). Food security: the role of agricultural trade. International food and agricultural trade policy council. Available on: www. Agritrade. Org.

- Havstad, K. T., D. L. Beker, J. E. ElliS, D. M. S. L. Kronberg, D. E. Doornbos and E. L. (1986). Forage intake of different beef cattle biological types under range conditions. Mon. Agri. Res. 3(2):17-19.

- Hung, S. Y., & Chang, C. M. (2005). User acceptance of WAP services: Test of competing theories. Journal of Computer Standards & Interfaces, 27(4), 359–370.

- Krejcie, R.V. & D.W. Morgan (1970). Determining Sample size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(7): 608.

- Godfray, H. C. J., Beddington, J. R., Crute, I. R., Haddad, L., Lawrence, D., Muir, J. F., & Toulmin, C. (2010). Food security: the challenge of feeding 9 billion people. science, 327(5967), pp. 812-818.

- Misselhorn, A; Aggarwal, P; Ericksen, P; Gregory, P; Horn-Phathanothai, L; Ingram, J. & Wiebe, K. (2012). A vision for attaining food security. Environmental Sustainability, 4, pp. 7-17.

- Wolfe, S.E., & Higgins, G.E. (2008). Self-Control And perceived behavioral Control. Applied Psychology in Criminal Justice 4(1): 108-134. Available at: http://www.apcj.org/documents/4_1_Wolfe_and_Higgins.pdf.