امکان‌سنجی توسعه گردشگری در روستاهای مناطق ییلاقی شهرستان مانه و سملقان

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

زهرا طوسی راد ¹ , علی اکبر نحفی کانی ² , علیرضا خواجه شاهکوهی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران.
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه گلستان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه گلستان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/11/20 تاریخ پذیرش : 1400/04/30 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: گردشگری روستایی, امکان سنجی, روستاهای ییلاقی, مانه وسملقان,

چکیده مقاله :

برنامه‌ریزان توسعه از فعالیت‌های گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار روستایی یاد می‌کنند. امروزه گردشگری روستایی می‌تواند سبب ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و در نهایت رفاه و بهبود وضعیت معیشتی روستاییان شود. مهمترین هدف توسعه گردشگری روستایی، توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی است. امروزه گردشگری با 200 میلیون نفر شاغل، حدود 8 درصد از کل اشتغال جهانی را در بر گرفته و یکی از پنج منبع اصلی درآمد ارزی است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی‌-تحلیلی و میدانی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستایی و جامعه مهمان در روستاهای بخش مانه و سملقان می باشند. که بر اساس سرشماری سال 1395 شامل 1321 خانوار می باشند. تعداد نمونه‌ها با استفاده از فرمول کوکران 266 نفر انتخاب شدند. سوالات مورد بررسی در تحقیق حاضر در طیف لیکرت و به صورت پنج درجه‌ای(خیلی‌کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی‌زیاد) تنظیم گردید. پایایی ابزار تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرون‌باخ برای مولفه‌های مورد بررسی تحقیق برابر با 81 درصد به دست آمده است. تعداد نمونه‌های انتخاب شده را بعد از سنجش با بهره‌گیری از نرم افزار spss و با استفاده از آزمون‌های توصیفی و تحلیلی مولفه‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی کای اسکوئر نشان دهنده رابطه معنادار و 99 درصدی بین ظرفیت‌های موجود در روستاهای ناحیه مورد مطالعه با توسعه گردشگری می باشد. در ضمن نتیجه تحلیل همبستگی کندال برای متغیرهای متفارن شاخص‌های توسعه اقتصادی و کالبدی تا سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنادار را نشان می دهند. همچنین نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین فریدمن نشان دهنده اهمیت هریک از گویه های بررسی شده می باشند و تفاوت معنادار تا سطح اطمینان 99 درصد بین آنها را تبیین می نماید. شایان ذکر است نتایح حاصل از آزمون کروسکال‌والیس نیز نشان دهنده تفاوت معنادار و 99 درصدی بین شاخص‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای مورد مطالعه می باشند.

چکیده انگلیسی:

Development planners consider tourism activities as a key element of sustainable rural development. Nowadays, rural tourism can create jobs, increase income, and ultimately can bring welfare and improvement of living conditions for villagers. The most important purposes of rural tourism development are economic development, social and spatial development of rural communities. Nowadays, with 200 million employees, tourism accounts for about 8% of total global employment and is one of the five main sources of foreign exchange earnings for tourist countries such as China, Germany, Greece, the Netherlands, Spain, etc. The present study is in applied form and in terms of the method is descriptive-analytical based on field studies. The statistical population of the present study is rural households and the guest population in the villages of Maneh and Samalqan districts which includes 1321 households according to the 2016 census. 266 people were selected as a sample by using Cochran's formula. The questions in the present study were set on the Likert scale and in five grades (very low, low, medium, high, and very high). The reliability of the research tool was obtained by using Cronbach's alpha coefficient for the studied components which are equal to 81%. The extracted data from the questionnaire were analyzed by SPSS software and by utilizing descriptive and inferential tests. In addition, the results of Kendall rank correlation coefficient for the Symmetric variables, economic and physical development indicated a significant relationship up to 99% confidence level. Also, the results of the Friedman mean comparison test illustrate the importance of each of the examined items and explain the significant difference up to 99% confidence level between them. It is worth mentioning that the results of the Kruskal-Wallis test also indicate a significant difference of 99% among the indicators of economic, social, and physical development of the studied villages.

منابع و مأخذ:

1. Ammi, F and Vakil Alroaia, Y., (2020). The Analysis of Factors Influencing on Developing Desert Tourism Based on Health Tourism, Case Study: Maranjab Desert. Quarterly scientific journal of Regional Planning. 39, PP.125-140.


2. Amiri, F., Sirajuddin, R and Baqeri Mahdi, M.H., (2019). Identifying the factors affecting tourism marketing and presenting an aPPropriate model of ecotourism and rural tourism, case study: Hormozgan Province. Quarterly scientific journal of Regional Planning, Issue. 35, PP. 95-104.


3. Barati, J., (2019). Study of the regional convergence of tourism and the role of tourism infrastructure in Iran provinces. Quarterly scientific journal of Regional Planning, Issue. 35, PP. 1-12.


4. Dadvarkhani, F and Mohamadzadeh Larijani, F., (2012). Comparative analysis of shareholders’ opinions on the effects of second home tourism on the physical aspects of rural areas, case study: Bandpey-e Sharqi District of Babol. Housing and rural environment. Vol, 31. Issue.140, PP.83-100.


5. Efat, Kh., Mahdavi hajilouei, M and Qaderi, E., (2017). The effect of second home tourism on rural economy Abarshiveh Rural District Damavand County. Quarterly Journal of space economy and rural development. Vol, 6. Issue.22, PP.1-16.


6. Elmberg, J., Poeysae ,H and Sjoeberg, k., (2004). Relationships between species number, lake size and resource diversity in assemblesay of breeding water fowl. J. Biogeogr, vol. 21 (1): 75-84.


7. Einali, J., (2014). Assessing the Role of Second Home Tourism in Diversifying the Rural Economy. Journal of Research and Rural Planning. Vol,21. Issue.45, PP. 97-107.


8. Ghaderi, E and Motahar, S.M., (2013). Investigating the motivating factor of tourists in choosing a destination, comparing domestic and foreign destinations, case study: Tehran. Journal of Urban Economics and Management. Issue.2, PP.15-29.


9. Hall,C.M andS.J., (2001). Geography of Tourism and Recreation. Routledge


10. Jabari, I and Abdoli, Sh., (2019). Economic and tourism utilization of rivers in Kermanshah Province and its impact on aesthetic features. Geographical planning of space quarterly Journal. Issue.32, PP.71-88.


11. Kurechi, M., (2007). Restoring rice paddy wetland environmentsand the local sustainable society.


12. Khajeh Shahkoohi, A.R., Najafi Kani, A.A and Vesal, Z., (2014). Study of the Factors Affecting the Environmental Awareness of Villagers, Case Study: Jagharq Rural District of Binalud County. Journal of Research and Rural Planning.Vol.9, PP. 85-96.


13. Low,Ch., (2001). Urban tourism: selected case studies, uaban tourism project working paper no 1, department of geography, university of salford.


14. Liu, J.C., Sheldon, P. J and Var, T., (1987). Resident Perceptions of The Environment Impacts of Tourism. Annals of Tourism Research. 14.


15. Motavalli Taher, N., Sahneh, B and Najafi Kani, A.A., (2018). Performance Analysis of Second Homes in Sustainable Development in Mountainous Villages: A Case Study of Chahardangeh District of Sari County. Village and Development. Vol 21. Issue.1, PP.133-159.


16. Najafi Kani , A.A and S ., (2014). The role of Tourism in Rural Areas Development with Emphasis on Hydrotherapy (Case study: Larijan District in  Amol Township).IJACS 261-267.


17. Najafi Kani, A.A., (2017). A Study Of Challenges And Opportunities For The Development Of Tourism In Coastal Villages: The Case Study Of Villages In Babolsar. ijese.pp. 1765-1776.


18. Najafi Kani, A.A., (2018). A Study of Challenges and Opportunities for the Development of Tourism in Coastal Villages: The Case Study of Villages in Babolsar. Geographical planning of space quarterly Journal. Issue.27, PP. 143-154.


19. Najafi Kani, A.A and K., (2021). Rural tourism capacity measurement and its role in the spatial and economic development in mountain areas Case study: villages in the central district of Damavand township. Quarterly Journal of space economy and rural development. Issue.35, PP.69-90.


20. Pearece, D. G., (1989). Tourism and Regional Development in The European Community, Tourism Managment.


21. Richards, G., (2000). Tourism and the world of culture and Heritage, Tourism Recreation Research, vol.25.


22. Safar Abadi, A and Ahmad Pour, A., (2019). Planning promenades around cities based on Health Tourism case study: Todruyeh Spa. Geographical planning of space quarterly Journal. Issue.31, PP. 227-243.


23. Sahebi, N., Poorramzan, E and Baset Qoreishi, M., (2018). Economic pathology of tourism development in rural areas of Langarud County. Quarterly Journal of space economy and rural development. Vol, 7. Issue.25, PP.225-241.


24. Shaterian, M., Montaseri, Z., Kiani, S and Gholami, Y., (2019). Rating of tourism development in Barzok villages of Kashan County. Quarterly Journal of space economy and rural development. Vol, 8. Issue.28, PP.95-114.


25. Soto, M.T.R and Clavé, S.A., (2017). Second Homes and Urban Landscape Patterns in Mediterranean Coastal Tourism Destinations, Land Use Policy, Vol. 68, pp. 117-132.


26. Statistical Centre of Iran., (2016). Detailed results of the general population and housing census, Golestan province, Gorgan County.


27. Taye, V. S and E (2002). Residents Attitudes Toward Tourism Development, Annals of Tourism Research, vol.29.


28. Tosum, C ., (2001). Host Perception of Impact : A Comparative Tourism Study. Annals of Tourism Research,vol.29.


29. Vagner, J and Fialová, D., (2011). Impacts of Second Home Tourism on Shaping Regional Identity in the Regions with Significant Recreational Function, Book of Proceedings, Vol. 1, International Conference on Tourism & Management Studies, Algarve 2011, pp. 285-294.


30. Visser, G., (2004). Second Homes: Reflections on an Unexplored Phenomenon in South Africa, In C.M. Hall and Müller. D.K (Eds.), Tourism, Mobility and Second Homes Between Elite Landscape and Common Ground, Channel View Publication, Clevedon, pp. 196-214.


31. Zaheri, M., Aghayari Hir, M and Hosseinzade, A., (2019). Sustainability Leveling of Tourism Activities in Rural Areas in Tarom County. Quarterly Journal of space economy and rural development. Vol, 8. Issue.27, PP.119-136.