پهنه بندی پایدار سواحل با استفاده از روش فازی (مطالعه موردی :جزیره قشم)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

علی شکور ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت)
بابک اجتماعی ² (عضو هیات علمی)
زهرا پربار ³ (مدرس مدعو دانشگاه پیام نور)

تاریخ دریافت : 1397/10/01 تاریخ پذیرش : 1398/07/26 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: واژه‌های کلیدی: سواحل, پهنه بندی پایدار, فازی, لایه های اطلاعاتی,

چکیده مقاله :

محیط­های ساحلی از حساس ترین سیستم های محیطی به شمار می روند که تحت  تأثیر فرآیندهای هیدرودینامیکی حاکم، تغییر و تحول در آنها نسبتاً سریع بوده و شاید از این نظر قابل مقایسه با سایر سیستم های ژئومرفولوژی نباشد. سواحل قشم به واسطۀ نوسانات و تغییرات زیاد دوره ای سطح آب، محیطی منحصربه فرد با ویژگیهای خاص به وجود آورده است. به واسطۀ همین تغییر سطح آب، شاهد تغییرات زیاد خط ساحلی در مناطق ساحلی هستیم. با درک این تغییرات قادر خواهیم بود برنامه ریزی دقیق تری برای مناطق مذکور داشته باشیم و مدیریتی کارآمد برای آینده ای بهتر در سواحل قشم داشته باشیم. پهنۀ مورد مطالعۀدر این پژوهش، خطوط ساحلی جزیره قشم می باشد. هدف از این مطالعه، پهنه بندی پایدار ساحلی جزیره قشم جهت احداث مناطق دریایی جدید می باشد. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت و هدف، روش تحقیق ارزیابی- تحلیلی با هدف کاربردی است . بخش مهمی از مطالعات، مربوط به گردآوری و تحلیل اطلاعات و داده‌های موجود و مورد نیاز برای شبیه‌سازی‌ها است. در این پژوهش با استفاده از روش فازی تاپسیس ( FTOPSIS) و سلسله مراتبی فازی (FAHP) به تحلیل معیار مؤثر بر پهنه بندی سواحل دریایی می پردازیم. نتلیج بدست آمده حاکی از آن است که قسمت شمالی جزیره موقعیت بهتری جهت از لحاظ شاخصهای بررسی شده دارا است. بنابراین این قسمت با مساحت هزار هکتار به عنوان مکان مورد نظر مشخص می­گردد.

چکیده انگلیسی:

Abstract:
Coastal environments are considered to be the most sensitive environmental systems influenced by hydrodynamic processes that are relatively fast and may not be comparable to other geomorphological systems.Qeshm Beaches Due to Fluctuations and Highly Changed Water Levels, a unique environment with special features has been created. Due to this change of water level, we see large changes in the coastline in coastal areas. By understanding these changes, we will be able to plan more accurately for the areas concerned and to be aware of the risks associated with fluctuations in water level and to provide an effective management for a better future on Qeshm Beaches. The study area of this research is the coastline of Qeshm Island. The purpose of this study is to stabilize the coastal zone of Qeshm Island to construct new sea areas. The method of this study is based on the nature and purpose of the research-applied evaluation-analytical method. An important part of the studies is the collection and analysis of the data and data available for simulations. In this study, using the Fuzzy Topsis Method (FTOPSIS) and Fuzzy Hierarchy (FAHP), we analyze the criterion for determining the zoning of sea shores. The University of Newcastle indicates that the northern part of the island has a better location for the construction of new offshore areas, so this section is characterized by a thousand hectares of land.

منابع و مأخذ:

1. آزرم سا ،علی، رزمخواه، فرهاد ( 1389): پیش بینی موقعیت و نحوه تغییرات خط ساحلی در خلیج پزم، مجله فیزیک و زمین و فضا، دوره  36،89 – 98 .


2. حافظی مقدس، ناصر و قائمقامیان، محمدرضا(1388):  ارزیابی ضخامت آبرفت در شهر مشهد بر اساس بررسی های میکروترمور،نشریه زمین شناسی مهندسی، شماره 1، صص512-493.


3. حسین زاده،محمد مهدی. متولی، صدرالدین. درفشی،خه بات.خاکپور،ایمان (1395): پهنه بندی منطقه ساحلی محمودآباد از طریق شاخص آسیب پذیری سواحل،مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال پنجم، شماره نهم، صص38-21


4. خوش رفتار،رضا ( 1384): تکامل ژئومورفولوژیکی دلتای سفیدرود، پایان نامه دکتری جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.


5. شهرکی، مریم (1390): رویکرد اکو سیستمی مدیریت گردشگری در مناطق ساحلی خلیج فارس بر اساس مدل تحلیل مدیریتی SWOT، ششمین همایش ملی فرهنگی گردشگری خلیج همیشه فارس.


6. فلاح فرید، شیلا، حسیبی، علیرضا، امین زاده، بهناز، دهداردرگاهی، محمد (1390): ارایه اصول وراه کارهای طراحی جهت توسعه گردشگری پایدار در مناطق ساحلی نمونه موردی سواحل کیاشهر، اولین همایش بین المللی مدیریت گردشگری و توسعه پایدار، مرودشت، صص 7-2.


7. کریمی، طاهره، علیمحمدی سراب، عباس (1390): پهنه بندی مناطق ساحلی جهت توسعه پایدار توریسم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور(منطقه نوشهر و چالوس)، کنفرانس ملی بهره برداری از آب دریا، کرمان، صص 602-601.


8. کوروشی نیا ، علی ( 1389): پایش تغییرات خطوط ساحلی با اسنتفاده از GIS   و  RS مجله بندر و دریا ، شماره 175، صص 108 – 111.


9. لرستانی، قاسم. اسماعیلی، رضا. اعتمادی، فاطمه ( 1394): بررسی تغییرات خط ساحلی دریای خزر (مطالعه موردی : مصب رودخانه های هراز ، بابل رود و تالار ) مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال پنجم ، شماره 18 . 136-123.


10. مهندسین مشاور مآب (1388): مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی(ICZM) مطالعات تهیه طرح کاربردی مطلوب اراضی، مطالعات تلفیق،جلد1:بررسی تجارت جهانی مطالعات کاربری اراضی ساحلی صص13-1.


11. ملک، جواد. بنی هاشمی، معصومه. غلام نژاد، کلثوم ( ۱۳۹۱): بررسی تغییرات خط ساحلی دریای خزر در محدوده بندر امیرآباد، دهمین همایش بین المللی سواحل، بنادر و سازه های دریایی، تهران، سازمان بنادر و دریانوردی .422-416


12. نگهبان، سعید. باقری، کیوان. حیدری، سوسن. گروسی، لیلا (1396): بررسی و پایش تغییرات خط ساحلی دریای عمان در منطقه جاسک ، فصلنامه پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، سال ششم، شماره 1. 136-119.


13. نعیمی نظام آباد،علی  قهرودی تالی، منیژه. ثروتی، محمدرضا ( 1389): پایش تغییرات خط ساحلی و لندفرم های ژئومورفولوژیکی خلیج فارس با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موری : منطقه ساحلی عسلویه ، فضای جغرافیایی، دوره10، شماره  30، 45 – 60 .


14. یمانی، مجتبی. رحیمی هرآبادی، سعید. گودرزی مهر، سعید (1390): بررسی تغییرات دوره ای خط ساحلی شرق تنگه هرمز با استفاده از تکنیک های سنجش از دور، فصلنامه پژوهش های فرسایش محیطی، شماره 4 . 21-7

1. Chen, L.C. 1998. Detection of shoreline changes for tideland areas using multitemporal

16. satellite images. InternationalJournal of Remote Sensing, 19(17): 3383- 3397 .


17. Jensen S,Redwood,CS, Jenkins,JR, Andersen,AH, Hickson,ID. (1996) Human DNA topoisomerases II alpha and II beta can functionally substitute for yeast TOP2 in chromosome segregation and recombination. Mol Gen Genet 252(1-2):79-86


18. . Li Cui,B Xiao-Yan L. ,2011, Coastline Change of the Yellow River Estuary and its


19. Response to the Sediment and Runoff (1976–2005), Geomorphology No127 , PP, 32–40.


20. Schenthamilselvan ,r.skakara,b .rajan, 2013;assessment of shoreline change along


21. Karantaka coast, india using GIS,RS, indian journal of marine scinces.vol 43(7),july


22. 2014,pp.


23. Simon, patric,. 2010, Remote Sensing in Geomorphology, Newdelhi, Oxford Book


24. Company


25. Temiz, F. Durduran, S.S. (2016). Monitoring Coastline Change Using Remote


26. Sensing and GIS Technology: A case study of Acigöl Lake, Turkey. Earth and Environmental Science 44: 042033.


27.  White, K. Asmar H,M.1999, Monitoring changing position of coastlines using Thematic


28. Mapper imagery, an example from the Nile Delta, Geomorphology No,29 pp. 93–105.