ارزیابی ژئواقلیم بافت کوهستانی در راستای شناسایی مناطق ژئوتوریسم زمستانی (مطالعه موردی: استان لرستان)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مجتبی یمانی ¹ , ابوالقاسم گورابی ² , علی اکبر شمسی پور ³ , فاطمه مرادی پور ⁴

1 - دانشیار جغرافیا و ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - استادیار جغرافیا و ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - استادیار جغرافیا و اقلیم شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - کارشناس ارشد جغرافیا و ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1392/12/22 تاریخ پذیرش : 1393/12/03 تاریخ انتشار : 1393/11/01

کلید واژه: استان لرستان, ژئواقلیم, بافت کوهستانی, ژئوتوریسم زمستانی,

چکیده مقاله :

      مناطق کوهستانی به­دلیل ویژگی‌های خاص توپوگرافی و شرایط اقلیمی ویژه، برای تثبیت جمعیت خود نیاز به تقویت و ایجاد فعالیت­های مرتبط با شرایط ژئومورفولوژیکی و اقلیمی خاص خود دارند. ورزش اسکی به­عنوان نماد ژئوتوریسم زمستانی یکی از راه­های جذب گردشگر در بسیاری از کشورهای توسعه­یافته­ی دارای مناطق کوهستانی برفگیر است. استان لرستان یکی از بهترین و توانمندترین استان‌ها از نظر پدیده‌های ژئومورفولوژیک می­باشد؛ بافت کوهستانی منحصر به ‌فرد و وجود ارتفاعات و قلل بالاتر از 4000 متر، باعث شده است که این استان به یکی از توانمندترین استان­های کشور در این زمینه تبدیل شود. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از تکنیک­های چند­معیاره، توان ژئوتوریسم زمستانی مناطق کوهستانی استان لرستان شناسایی شود. هدف اصلی از انجام این تحقیق ارزیابی شرایط ژئومورفولوژیک و اقلیمی منطقه برای شناسایی مناطق ژئوتوریسم زمستانی (پیست اسکی) در این استان است. در این تحقیق 8 شاخص مورد استفاده قرار گرفته است. نقشه­های مورد استفاده در این تحقیق پس از ساخته­‌شدن در نرم‌افزارهای GIS ARC و ENVI، توسط مدل­های (ANP) و (AHP) تعیین وزن شده و سپس با استفاده از مدل تاپسیس در نرم­افزار ARC GIS مورد همپوشانی قرارگرفته و در نهایت نقشه نهایی مناطق مستعد گردشگری زمستانی استان تهیه شده است. نتایج نشان داد که دامنه‌های شمالی ارتفاعات اشترانکوه واقع در شهرستان ازنا، از نظر شاخص­های مورد بررسی، برای ایجاد مناطق گردشگری زمستانی (پیست اسکی) مناسب‌ترین وضعیت را داشته و بعد از آن به­ ترتیب دامنه‌های شمالی ارتفاعات قالیکوه در شهرستان الیگودرز و ارتفاعات گرین واقع در مرز شهرستان‌های بروجرد و سلسله، مناسب‌ترین مناطق استان برای ژئوتوریسم زمستانی محسوب می­شوند.