رتبه‌بندی برخورداری از شاخص‌های خدمات شهری با استفاده از مدلهای استورگس و V- PROMETHEE (مورد مطالعه: شهرهای استان همدان)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
علی شجاعیان
1
(استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
ابوذر مرادی
2
(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
کلید واژه: استان همدان, Visual Promethee, سطح‌بندی خدمات شهری, پرامیتی, استورگس,
چکیده مقاله :
ایجاد توازن در شاخص‌های توسعه به ویژه در شهرها، از جمله مصادیق بارز توسعه یافتگی بشمار می‌رود. گام اول این مهم، شناخت وضع موجود می‌باشد. از این‌رو تحقیق حاضر با هدف سطح‌بندی شهرهای استان همدان از لحاظ برخورداری از شاخص خدمات شهری در هشت مؤلفه منتخب از زیرگروه خدمات شهری انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف‌گذاری، کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی توصیفی- تحلیلی است که در آن از روش پیمایشی و نظرخواهی از کارشناسان و نیز مطالعات کتابخانهای استفاده شده است. جامعه آماری شهرهای چهارده‌گانه استان همدان است که از نظر شاخص‌های خدماتی مانند: تعداد آتش‌نشانی، کتابخانه‌های عمومی، پارک‌های عمومی، بیمارستان‌های عمومی، خودرو حمل زباله، پایانه‌های مسافربری، مراکز آموزش عالی و دفاتر خدمات ارتباطی؛ که با استفاده از پرامیتی و مدل استورگس (در محیط نرم‌افزار ویژوال پرامیتی) مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهدکه: شکاف عمیقی بین شهرهای این استان از لحاظ برخورداری از خدمات شهری وجود دارد؛ به ترتیبی که شهر همدان از نظر برخورداری از خدمات، بیشترین جریان خالص خروجی (1) در مدل پرامیتی و بالاترین امتیاز (332) در مدل استورگس را به خود اختصاص داده است. شهر ازندریان نیز با (0.846-) و (6) امتیاز به ترتیب در مدلهای پرامیتی و استورگس، محروم‌ترین شهر استان از نظر برخورداری از مؤلفه‌های مورد مطالعه بوده است. از مقایسه دو مدل مذکور همچنین مشخص شد که به جز دو شهر مذکور، رتبه حاصله از مدل پرامیتی برای شهرهای میانی، تناسب بیشتری با جایگاه فعلی این شهرها دارد. به عبارت دیگر رتبه شهرهای استان در پرامیتی به مجموع کمی خدمات هشتگانه مورد مطالعه، نزدیک‌تر است. در حالیکه رتبه‌های حاصله از استورگس انطباق کمتری با مجموع خدمات مورد بررسی را نشان می‌دهد.
Creation balance between development indicators, especially in cities is considered as one of the best development criteria. Consideration of current status is the first step of reaching this goal. Thus, classifying cities of Hamedan province in terms of access to eight selected factors from civil services subset is the main aim in this research. This descriptive-analytical research has an applicable goal setting approach through serving and experts’ opinion by using statistical resources, librarian studies and questionnaire. Statistical population is fourteen cities of Hamedan province which in terms of civil services such as: fire station, public libraries, parks, hospitals, waste transport vehicle, traveling terminals, advanced training centers and communication services office evaluating by PROMETHEE and STURGESS models in VISUAL PROMETHEE environment. According to results, there is a big gap between Hamadan cities in their facilities. In other words, the most inflow of output in terms of possessing civil services in PROMETHE model and the top position in STURGESS model (332) rather than the other province’s cities allocated to Hamedan. In contrast, Azandarian city with (-0.864) and (6) values respectively in PROMETHE and STURGESS models, is the most deprived of eight municipal facilities in the province. Findings of PROMETHE model shows that middle cities except Hamedan and Azandarian are more appropriate to the current position. To summarize, the grade of province cities in Promethee model match more to the eight civil services examined, while the STURGESS model’s ones have less compatibility.
