مسئله شناسی چالش های اجرای آبیاری نوین در مناطق روستایی شهرستان بوانات (مطالعه موردی: دهستان سرچهان)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مهدی معصومی جشنی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)
حمید حیدری مکرر ² (استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل، زابل، ایران)
حسنعلی جهانتیغ ³ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/08/28 تاریخ پذیرش : 1395/09/26 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه: مسئله‌شناسی, چالش‌های آبیاری نوین, دیدگاه کشاورزان, دهستان سرچهان,

چکیده مقاله :

     آبیاری بارانی یکی از روش­های مناسب برای افزایش راندمان آب در امر کشاورزی است، اما با این وجود موانع و مشکلاتی برای اجرای این نوع آبیاری از طرف کشاورزان وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر، مسئله شناسی چالش­های اجرای آبیاری نوین در مناطق روستایی دهستان سرچهان واقع در (بخش سرچهان) شهرستان بوانات از استان فارس می‌باشد. این پژوهش به روش توصیفی -  تحلیلی انجام شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش 15 روستا از کل منطقه­ی مورد مطالعه را شامل می‌شود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی کشاورزان دهستان سرچهان می­باشد (N=776) که از این میان 257 کشاورز با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه­ی مورد مطالعه انتخاب شدند. برای تحقق اهداف مورد نظر، ضمن مطالعات اسنادی و بازدیدهای میدانی طیف گسترده­ای از شاخص­ها با ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فنی تعیین گردید و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش آماری T تک نمونه­ای در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته­های پژوهش مؤید آن است که بیشترین میزان چالش­های اجرای آبیاری نوین در بعد اقتصادی با میانگین 47/3 درصد و کمترین میزان در بعد اجتماعی با میانگین 81/2 درصد می­باشد. همچنین مطالعه میزان چالش‌های اجرای آبیاری تحت فشار در ابعاد مورد بررسی در روستاهای مورد مطالعه، گویای این واقعیت است که کشاورزان روستاهای ابونصر، سیاهو و شهرک الزهرا با میانگین (28/3 درصد) با بیشترین چالش‌های اجرای آبیاری تحت فشار و کشاورزان روستاهای شاهزاده ابوالقاسم، اهل کوه و صوفیان به ترتیب با میانگین (95/2، 01/3 و 03/3) با کمترین چالش‌ها برای اجرای آبیاری تحت فشار روبه رو بوده­اند.

چکیده انگلیسی:

Sprinkler irrigation as one of the most suitable methods for increasing the irrigation efficiency, is faced with some operational problems and challenges among agronomists of Iran. The goal of present article is to understand the problems, difficulties and challenges of modern irrigation methods in rural regions of Fars province, Bavanat, in Iran. Geographic area of this analytic-descriptive research involves the study of 15 villages of the study area. Consequently, the population of the study consists of all farmers of Sarchahan region in Fars province (N= 776) of which 257 farmers were selected randomly among this population as the sample of study by means of Cochran formula. A vast range of indicators of economic, social and technical dimensions were determined by a series of documentary studies and field visits. Results were analyzed by means of T-single-sample method using SPSS software.  The results show that the maximum range of difficulties and challenges in the files of modern irrigation methods refer to economic problems (3.47%) and the minimum refer to social dimensions (2.81%). Also the results show that the farmers of some villages like Aboo-Nasr, Siahoo, and Shahrak Al-Zahra are facing with the most problems and difficulties( 3.28) and the farmers of Shahzadeh Abolghasem, Ahl Kooh, and Soofian are facing with the minimum problems( 3.03%, 3.01%, 2.95% respectively) to implement the pressurized irrigation.

منابع و مأخذ:

1. Adeli, B, Taei Semiromi, S And Moradi, H.R (2012), Assess The Degree Of Satisfaction With The Level Of Education And Age Of The Beneficiaries Of Watershed Management Measures In The Township Bahmaei, First National Conference On Sustainable Agricultural Development And Healthy, Pp. 1-6.


2. Albertson, M.L. & Bouwer, H. (2003): Future of Irrigation in Balanced Third World Development, Agricultural water management, No. 21, pp. 31-34.


3. Amiriardakani, M And Zamani, G. H. (2003). Problems And Obstacles In Utilization Of New Irrigation Systems By Farmers In Kohgiluyeh And Boyrahmad Province, Journal Of Soil And Waters Sciences, N. 2, Pp. 230-241.


4. Assistance President Of Strategic Planning And Monitoring (2011), Expanding Pressurized Irrigation, Increasing The Efficiency Of Agricultural Water (Check The Spread Of Pressurized Irrigation Methods In Development Programs), Administrative Office And Public Relations.


5. Bagheri, A And Malek Mohamadi, I. (2005). Behavior Of Adoption Among Farmers In Ardabil Province, Journal Of Agricultural Sciences, N. 6, Pp. 1479-1488.


6. Cetin, B, Ya`zgan, S., T. Tipi (2004): Economics of drip irrigation of olives in, Agricultural Water Management, 66: 145-151.


7. EAST. (2011): The role or Technology in Agriculture, The DuPont Advisory Committee on Agricultural Innovation and Productivity, pp. 1-13.


8. Ebrahimi, H. (2006). Analysis And Evaluation Of Simplified Irrigation Systems In Khorasan, Journal Of Agricultural Sciences Islamic Azad University, N. 3, Pp. 577-590.


9. Hatami, H (2009), Problems And Barriers To Implementation Of Irrigation And Drainage Networks, Jihad Water Resources Development Company.


10. Hayati, D And Lari, M.B (2000), Problems And Barriers Sprinkler Irrigation Technologies By Farmers, Journal Of Agricultural Economics And Development, N. 32, Pp. 187- 213.


11. Jalali, M And Karami, E (2005), Desisted Application Of Sprinkler Irrigation Technology By Iranian Farmers: A Case Study Of Billow Village, Marivan County, Journal Of Village And Development, N, 3, Pp. 131- 153.


12. Jalaliyan, H. (2012). The Analysis Of The Impacts Of New Irrigation Systems On Agriculture Exploitation In Khodabandeh County, Journal Of Spatial Economic And Rural Development, N. 2, Pp. 41- 64.


13. Karami, E.A And Rezaee Moghadam, K (2002), Application Sprinkler Irrigation: Issues And Problems, Journal Of Agricultural Economics And Development, N. 37, Pp. 221- 245.


14. Kordavani, P (1995), The Water Issues And Sources In Iranian: Surface Water And Groundwater And Exploitation Of Their Problems, V. 1, Publishers Tehran University. 


15. Krishanth, M., L. H. P. Gunaratne, E. M. T., Ekanayake, E. R. N. Gunawardene (2004). An economic viability of micro irrigation system in low country dry zone, Water Professionals Symposium- October 2004.


16. Mahboubi, M. R., Esmailie Aval, M And Yaghoubi, J. (2011). Impeding And Facilitating Factors Influencing On Using New Irrigation Methods By Farmers: Case Of West Boshroyeh Township In Southern Khorasan. Journal Of Water And Irrigation Management, N. 1, Pp. 87-98.


17. Najafi, P. (2006). Effect Of Using Sub-Surface Drip Irrigation To Increasing Wue In Irrigation Of Some Crops, N. 73, Pp. 156-162.


18. Rafii Darani, H And Bakhshoodeh, M (2009), An Investigation Of The Determinants Of Adoption And Development Of Sprinkler Irrigation (Case Study: Isfahan Province), Journal Of Agricultural Economics And Development Research, N, 1. Pp. 21- 30.


19. Schoengold, k and zilberman, d. (2004): water and development: the importance of irrigation in developing countries, overview, the benefits cost irrigation.  


20. Shafiee, N And Parak, K (2014), Water Resources Management And Sustainable Development Using The Model Swot Case Study: Plain Nour Mamasani, The First National Conference On Sustainable Development In Science, Geography And Planning, Architecture And Urbanism, Pp. 1- 7.


21. Sohrabei, T And Payedar, Z (2005), Irrigation Systems Design Principles, Publishers Tehran University, Tehran.


22. Stevens, B.J. (2006): Adoption of irrigation scheduling methods in south Africa PHD Dissertation, University of Pretoria. Retrieved may 5, 2010 from: http:// upetd. Up.ac.za/thesis/available/etd.