ارزیابی شاخص‌های گردشگری پایدار روستایی از منظر جامعه محلی و گردشگران (مطالعه موردی: شهرستان نیر)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

ارسطو یاری حصار ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
سهیلا باختر ² (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/10/15 تاریخ پذیرش : 1395/05/26 تاریخ انتشار : 1395/05/01

کلید واژه: گردشگری روستایی, سنجش, سنجش پایداری, مدل پرسکات آلن, نیر,

چکیده مقاله :

        گردشگری روستایی بواسطه پیوندها و تعاملاتی که با محیط زیست و جاذبه­های طبیعی و جوامع محلی بر قرار می­کند، پیامدهای قابل توجهی در ابعاد مثبت و منفی از خود در محیط­های انسانی و طبیعی بر جای می­گذارد. از جمله این پیامدها، تأثیرات رواج گردشگری بر پایداری جوامع محلی است، پیامدی که اگر چه ظواهر آن تا حدودی مشخص است چارچوب­های روش­شناختی محدودی در این حوزه ارائه شده است. مناطق روستایی شهرستان نیر به دلیل موقعیت نسبی و شرایط مساعد جغرافیایی در سال­های اخیر گردشگران زیادی را جذب نموده و این امر پیامدهایی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی در این روستاها ایجاد کرده است. هدف این پژوهش سنجش تأثیرات فعالیت­های گردشگری بر شاخص­های توسعه پایدار جامعه مورد مطالعه می­باشد. این پژوهش بنیادی- اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل داده­ها با روش­های توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. داده­های مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از فیش برداری و پرسشنامه گردآوری شده­اند. به منظور تحلیل جامع وضعیت شاخص­ها، داده­های مورد نیاز از طریق دو گروه متفاوت جامعه محلی وگردشگران گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه چهار روستای هدف گردشگری شهرستان نیر (1553 نفر) است. حجم جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 155 نفر برآورد گردید. که به صورت نسبی در بین گروه­های هدف پخش شده است. به منظور تحلیل موضوع، چارچوبی از 83 شاخص (اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) به تفکیک جامعه محلی و گردشگران و متناسب با مدل سنجش پایداری پرسکات آلن تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از مقایسه­ی نظرات بین جامعه محلی و گردشگران نشان می­دهد که تفاوت قابل توجهی بین نظرات گردشگران و جامعه محلی در ارتباط با شاخص­های پایداری وجود دارد به گونه­ای که جامعه محلی شاخص­های گردشگری را پایدارتر از گردشگران ارزیابی می­کنند. اما مجموعاً پایداری شاخص­های مورد مطالعه در محدوده این تحقیق متوسط ارزیابی شده است.

چکیده انگلیسی:

     Rural tourism, through its links and interactions with environment, natural attractions and local communities, leves significant implications on the positive and negative aspects of the natural and human environment. Despite of widespread studies by different researchers about this impacts, it is clear that the methodological framework in this area is limited. The rural area in Ardabil province because of relative situations and Geographical conditions has been atracted many tourists in recent years, and this issue has been created significant economic, social and environmental impacts on the mentioned rurals. The main aim of this study is to assessing impacts of tourism activities on sustainable development indexes and also is to Evaluating of sustainability levels of rural destinations. The method of this research is descriptive-analytic. The required data for this study were collected by taking notes and questionnaires. The study area consisted of four tourist rural destination in Ardabil province. Statistical population of this study consisted of 1553 people. The sample society (155 people) has been estimated by using of Cochran techniques. Local community sample has been selected by systematic sampling and tourist community sample has been selected through simple random sampling. Alan Prescott sustainability assessment model is edited and selected in order to subject analysis of a framework of 83 indicators (social, economic and environmental). The results of these research show that there is a significant differences between tourists views and local community in relation to sustainability indices and local community evaluate So that tourism indicators are more sustainable than tourists. But overall stability of these indices is evaluated average in the scope of this investigation.

منابع و مأخذ:

1. Akbari Samani, N., Badri, S. A.  And Salman, M. (2013): Evaluation of rural tourism: the Saman- Shahrekord city, Journal of Geography and Regional urban planning, no9,pp 29-48. In persian


2. Akca, H.( 2010): Assessment of Rural Tourism in Turkey Using SWOT Analysis, Journal of Applied Sciences, 6 (13).


3. Annual Statistical 2011 Aedebil province.


4. Bell, S. and Morse S, (2003): Measuring Sustainability: Learning by Doing, Earth scan, London.


5. Bell, S. and Morse, S. (2006): Stability testing, Translate naser shahsavani and yadolah azarin far, University Press Ferdowsi Mashhad. In persian


6. Bossel, H,( 1999): Indicators for Sustainable Development: Theory, Method, Applications, A Report to the Balaton, Group IISD, Canada.


7. Cater, E,( 2000): Ecotourism in the world; Problems and prospect for sustainability, New York, NY: John Wiley and Sons.


8. Colson G., Bruyn, C.D,(1989): Models and methods in multiple objectives decision making Math, Compute, Modelling,No12,pp1201–1211.


9. Department Of Geography,(1999): an evaluating of environmental assessment in costa rica, Javier mateovega, university of western Ontario, London, Canada  development. Ecological Economics,No 48,pp 369-384.


10. Dwyer, L., Edwards, D., Mistilis, N., Roman, C., Scott, N,(2009): Destination and enterprise management for a tourism future, Tourism Management, No2, pp63–74.


11. Eiliott, A,(1997): politics and public sector management London: Rout ledge, tourism,No 1,p2.


12. Ghadami, M. And Aligholi Zadeh Firouzjai, N. (2012): Target of Tourism Development in the context of sustainability, Case Study: Rural Tmshkl- city Tonekabon, Geographical Research, vol27, no1, pp79-104, In Persian.


13. Hafeznia, M.R. (2011):Introduction to Research Methods in Human Sciences, A fundamental revision with additions, Edition 19, Publisher samt, Tehran, (In Persian).


14. Hardi,A.(1999): the dashboard of sustainability, Winnipeg, Manitoba, Canada: consultative group on sustainable development indicators and international institute for sustainable development.


15. Irshad, H.M.(2010): Rural Tourism An Overview, Rural Development Division, Agriculture And Rural Development.


16. Jomee Poor, M. And Ahmadi, Sh.( 2011):Impact of tourism on sustainable rural livelihood case study: Village Baraghan, City Savojbolagh, Rural Research, vol2, no 1, pp33-66, in Persian.


17. Khani, F., Ghasemi, A.T. and Ghanbari Nasab, Ali. (2009): The effects of coastal tourism, based on a survey of rural households (Case Study: Chamkhaleh village, city Langerud), human geography, vol4, no1, pp64-51, in persian.


18. Liue, Z.(2010): Sustainable tourism development: A critique", sustainable tourism, vol11, No 6, pp 459-475.


19. Molaei Hashjin, N., ebrahimi, H. (2015): Identify the strengths and attractions
    Tourism and its impact on attracting tourists in the city Amlash, Regional Planning, vol4, no16, pp95-108, in persian.


20. Okech, R.(2012): Rural Tourism As A Sustainable Development Alternative: An Analysis Whit Special Reference To Loanda,Kenya, Cultur, pp36-54.


21. Poorasghr Sangachin, F., Salehi, I. And Masnavi ,M.R.(2010): Compare comparative analytical assays sustainable development, Journal of Environmental Research, vol1, no 1, pp67-82, in persian.


22. Pope, J.(2004): Conceptualizing sustainability assessment, Environmental Impact Assessment Review, No 24, pp 595 – 616.


23. Prescott-Allen, R.(1995): Assessing Rural Sustainability, International Union For Conservation Of Nature And Natural Resources - World Conservation Union.


24. Rezvani, M.r., Akbarian Ronizi, S. R., Rokn Aldin Eftekhari, A.R. and Badr, S.A.(2012): Explain the sustainability benchmark indices in assessing the impacts of tourism patterns in rural areas around metropolis, Research in Human Geography, no81, pp69-94, in persian.


25. RoknAdin Eftekhari, A.R., Mahdavi, D. and Poortaheri, M.(2010):Native process of sustainable development indicators of rural tourism in Iran, Rural research, vol1, no 4, pp1-14i , In Persian.


26. Scott, d., Lemieux, c,(2010): Weather and Climate Information for Tourism, Environmental Sciences, No 1, pp 146-183.


27. Shaalam, I. M.(2005): Sustainable tourism development in the Red Sea of Egypt threats and opportunities, Cleaner Production, No13, pp 83-87.


28. Shakur, A., Qureshi, M.B., Lashkari, M. And Jafari, M. (2011): Assessing how sustainable tourism, in Paradise Lost Bevan mamasani using ecological footprint model, New approaches in human geography, no11, pp57-68, , In Persian.


29. Sinclair Donald,(2003): Developing indigenous tourism: challenges for the Guianas, International, Contemporary Hospitality Management, No15, pp140-146.


30. Singh, R, Murty, H. Gupta, S. Dikshit, A., 2009, An Overview of Sustainability Assessment Methodologies of Ecological Indicators, Vol. 9, No. 2.


31. Smid. S.,Zuart. P.(2002): Tourism On Cyprus Study on The Situation Of En Terprises, The Industry and The Service in Turkey, Cypusandmalta, pp 228-239.


32. Sojasi Ghidari, H ., Rumiani, A. And Jafari, N. (2014): Evaluation and assessment of rural tourism destinations from the perspective of local communities, Case Study: Rural darb Gonbd- city Kuhdasht, Spatial planning, vol 4, no 1, pp103-126, , In Persian.


33. Stasiukynas, A., Raslanas, S., Jurgelaityte, E.(2013): Sustainability Assessment Studies of Recreational Buildings,  Procedia Engineering, No 57, pp 929-937.


34. Tsaur, E.(2005): Evaluating Ecotourism Sustainability Form  The Integrated Perspective Of Resource, Tourism Management, No 22, pp.1-44.


35. Wong, C,(2006): Indicator for Urban And Regional Planning, The Interplay of Policy and Methods, Routledge publisher, London and new York, p90.


36. Yari Hesar, A., Badri, S. A. and Faraji Sabokbar, H.A. (2011): Evaluation and assessment of Tehran Metropolis rural areas, rural research, no4, pp89-122, , In Persian.


37. Zargham Boroujeni, H. and Nickbin, M.(2012): Assess sustainability of tourism development in Kish Island, Economic Research, vol12, no2, pp137-168, , In Persian.