تحولات روند و الگوهای مهاجرت داخلی در استانهای ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

قربان حسینی ¹ (کارشناسی ارشد جمعیتشناسی و کارشناس پژوهشی گروه مهاجرت، شهرنشینی و بازتوزیع فضایی جمعیت، مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران)
رسول صادقی ² (دانشیار گروه جمعیتشناسی دانشگاه تهران و محقق مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
علی قاسمی اردهایی ³ (استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، اهر، ایران)
ولی اله رستمعلی زاده ⁴ (استادیار گروه مهاجرت، شهرنشینی و بازتوزیع فضایی جمعیت، مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/02/20 تاریخ پذیرش : 1397/06/16 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: مهاجرت‌های داخلی, مهاجرت‌های بین‌استانی, میزان مهاجرپذیری, خالص مهاجرت, الگوهای مهاجرت,

چکیده مقاله :

هدف از مقاله پیش رو، واکاوی تحولات روند و الگوهای مهاجرت داخلی در ایران در سه دهه‌ی اخیر می‌باشد. روش تحقیق مورد استفاده در مقاله، کمّی از نوع توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر تحلیل ثانویه‌‌ی داده‌های مهاجرت سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال‌های 1375، 1385 و 1390 است. نتایج بیانگر تغییر الگوهای جریان مهاجرت‌های داخلی به سمت افزایش مهاجرت‌های برون ‌استانی است. مهاجرت‌های بین‌استانی از 35 درصد در دوره‌ی 75-1365 به 40 درصد در دوره‌ی 90-1385 افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد بیشترین مبادله‌ی مهاجرتی استان‌های کشور با استان تهران و استان‌های همجوارشان بوده است. استان‌های تهران (به‌همراه البرز)، سمنان، قم، یزد و اصفهان همواره مهمترین استان‌های مهاجرپذیر کشور بوده‌اند. در مقابل، استان‌های آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، ایلام، چهارمحال‌‌ و بختیاری، سیستان‌‌ و‌‌بلوچستان، کردستان، کرمان، کرمانشاه، کهکیلویه‌‌ و‌‌ بویراحمد، لرستان و همدان از استان‌های مهاجرفرست کشور بوده‌اند. به‌طور کلی، با توجه به میزان‌های بالای بیکاری و کمبود فرصت‌های شغلی در استان‌های مهاجرفرست کشور و همچنین نابرابری های توسعه ای، انتظار می‌رود جریان مهاجرت‌های بین ‌استانی در کشور افزایش یابد. ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا

چکیده انگلیسی:

This article aims to explore changes in trends and patterns of internal migration during last three decades with using secondary analysis of Iranian censuses data. The results showed changing pattern of migration from intra to inter provincial migration. During last three decades, inter provincial migration increase from 35 to 40 perecent of migrations. The findings indicated that the most inter-provincial migration flows have done toward to their neighboring provinces and Tehran (the capital of Iran). The provinces of Tehran, Alborz, Semnan, Qom, Yazd and Isfahan have always considered destinations for internal migrants. In contrast, the provinces of East and West Azarbaijan, Ardebil, Ilam, Chahar Mahal-e Bakhtiyari, Sistan and Baluchestan, Kordestan, Kerman, Kermanshah, Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad, Lorestan and Hamedan have been the most origins of internal migration. In conclusion, regarding high unemployment and lack employment opportunities in the most of origin provinces and also, development inequality, we expect inter-provincial migration flows to increase.

منابع و مأخذ:

1. 1.      Beyk Mohammadi, H. and R. Mokhtari Malekabadi, (2010): TheGeographical analysis of the migration process in East Azarbaijan Province (2005-2006), Environmental Planning, , Vol.3, Issue 10, pp. 23-42.


2. 2.      Bonofizi, p., and Hinnies, G. (2000): Long- Term Trends of Internal Migration in Italy, International Journal of Population Geogeraphy, Vol. 6, pp. 111-131.


3. 3.      Castles, S. and M. Miller,  (2003):   The Age of Migration, 3nd edition, MacMillan, London.


4. 4.      D. Lucas, and Meyer, P. (2002): Beginning Population Studies, Translated By H. Mahmoudian, Tehran: Tehran University Press. [In Persian]


5. 5.      Estelaji, A. and E. Fathiniya, (2016): Analysis of the Spatial Pattern of Education by Using GIS Geographical Data System (Case Study: Iran’s Cities). Volume 6, Issue 23, pp: 1-14. [In Persian]


6. 6.      Ghasemi Ardahaea, A. and A. hosseini Rad, (2008): Iran internal Migration flows Between the Years 1996-2006. Population Journal, Volume 15, Issue 65-66, pp. 1-26.


7. 7.      Javanshiri, M. and H. Shyan, (2017): Spatial Analysis of the employment comparative advantage of Iran Provinces At The major occupational groups between 2006-2011. Volume 7, Issue 27, pp: 1-20. [In Persian]


8. 8.      Jessadachatr, P. (1989): An Economic Analysis of Interprovincial Migration in Thail and. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh.


9. 9.      Hosseini, Gh. (2014): A Study on Inter provincial Migration and Poles of  migration in the Iran it during the period 1385-1390. Research Project in National Population Studies and Comprehensive Management Institute. [In Persian] 


10. 10.  Mahmoudi, M, J; M. Moshfegh and S. Kazemipour, (2010): Systematic Analysis of the Place and Role of Khorasan Region in the Migration System of Iran During 1976-2006. Population Journal, Volume 17, Issue 73-74, pp. 45-62.


11. 11.  Massey, D. S, J. Arago, G. Hugo, K. Kouaouci, A. Pellegrino and J. E. Taylor, )1998(:   World in motion: understanding international migration at the end of the millennium, Oxford: Oxford University Press. 


12. 12.  Moshfegh, M. (2010): A Study of the levels and trends of internal migration in Iran and the factors affecting it during the period 1976-1996. Ph.D. Thesis Demography in Tehran University. [In Persian]


13. 13.  Nourollahi, T. (2010): Provincial Immigration in Iran 1986-2006. barnameh Weekly, Volume 9, Issue 376.


14. 14.  Sadeghi, R. (2009): The Demographic Characteristics of Foreign Migrants in 2006 Census, Iran. Iranian Journal of Official Statistics Studies. Volume 20, Issue 1, pp: 41-74. [In Persian]


15. 15.  Sadeghi, R. and M. Shokryani, (2016): Spatial analysis of the development impact on internal migration -between counties- in Iran. Volume 8, Issue 2, pp: 245-270. [In Persian]


16. 16.  Safaei Pour, M. (2009): Geographical analysis on the migration process in Khuzestan province during the period 1345-1345, Journal of Social Developmant, Vol.3, Issue 4, pp. 145-174.


17. 17.   Shams, M.; Mostafa, G.; Idris, A. and Kaveh, M. (2011): Investigating the Rural Immigration and Its Impact on the Morphology of Cities Case Study: Saghez City. Volume 1, Issue 3, pp: 57-68. [In Persian]


18. 18.  Sharifzadeh, A. and Abdollahzade, Gh. (2012): Classifying regional development in Iran (Application of Composite Index Approach). Journal Urnan Regional Studies and Research, Volume 4, Issue 13, Pp: 41-62. [In Persian]


19. 19.  Statistical Center of Iran. (1988) The Detailed Results of General Census of Population and Housing in 1986, Tehran. [In Persian]


20. 20.  Statistical Center of Iran. (1997) The Detailed Results of General Census of Population and Housing in 1996, Tehran. [In Persian]


21. 21.  Statistical Center of Iran. (1998) Study of provincial emigration 1986-1996, The Detailed Results of General Census of Population and Housing in 1986, Tehran. [In Persian]


22. 22.  Statistical Center of Iran. (2008) The Detailed Results of General Census of Population and Housing in 2006, Tehran. [In Persian]


23. 23.  Statistical Center of Iran. (2012) The Detailed Results of General Census of Population and Housing in 2011, Tehran. [In Persian]


24. 24.  Todaro, M. (1988): Immigration in Developing Countries Review the Theories, Documents, Methods and Priorities of Research. Translated by M. Sarmadi, and P. Raissifard, Tehran: Labor and Social Security Institute.


25. 25.  Todaro, P. M, (1976): Internal Migration in Developing Countries. Geneva: International Labor Office.


26. 26.  UN. )2009(: Human Development Report 2009, Overcoming Barriers: Human Mobility and Development. UN Development Program: New York.


27. 27.  Wilson, Franklin D (1987): Metropolitan And Nonmetropolitan Streams:1935-1980, Demography,Vol. 24, No2, pp. 211-228.


28. 28.  World Bank. (2011): Migration and Remittances Factbook (2nd Edition ed.). Washington: The World Bank.


29. 29.  Zanjani, H. (1997): Demographic Analysis, Tehran, SAMT. [In Persian]


30. 30.  Zanjani, H. (2001): Migration, Tehran, SAMT. [In Persian]


31. 31.  Zelinsky, W, (1971): The hypothesis of the mobility transition, Geographical Review, 61 (2), pp. 219-249.