تاثیر برجام بر ریسک اعتباری با نقش تعدیل‌گری مالکیت دولتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : راهبری شرکتی

گلشن محمدی خانقاه ¹ , شهناز مشایخ ²

1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س) ، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/05/19 تاریخ پذیرش : 1403/10/04 تاریخ انتشار : 1403/10/30

کلید واژه: برجام, رتبه اعتباری, ساختار مالکیت, ریسک اعتباری,

چکیده مقاله :

رتبه اعتباری به‌عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر تصمیم‏گیری مورد توجه سرمایه‏گذران قرار می‏گیرد و با توجه به اهمیت این موضوع، بررسی عواملی که بر رتبه اعتباری و درنتیجه تصمیم‏گیری سرمایه‏گذاران موثر است حائز اهمیت می‏باشد بنابراین در این پژوهش اقدام به بررسی تاثیر برجام بر رتبه اعتباری و اثر ساختار مالکیت بر این رابطه شده است. به‏منظور اجرای پژوهش نمونه‏ای متشکل از 139 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1390 الی 1399 مورد آزمون قرار گرفتند. اطلاعات لازم جهت اندازه‏گیری رتبه اعتباری و متغیرهای کنترلی از پایگاه داده‏های مالی ایران استخراج و فرضیه‌ها با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در دوران وجود توافق برجام، رتبه اعتباری کاهش یافته و اثر ساختار مالکیت بر این رابطه از نظر آماری معنادار نیست. به عبارتی براساس نتایج حاصل از پژوهش می‏توان استنباط نمود در بازه زمانی 1394 الی 1398 که توافق برجام وجود داشته رتبه اعتباری شرکت‌ها کاهش یافته است.

چکیده انگلیسی:

credit rating is considered as one of the factors influencing decision - making and considering the importance of this issue, it is important to investigate the factors that affect the credit rating and the decision - making decision of investors so that in this study, the effect of Comprehensive program of joint action on credit rating and ownership structure has been investigated. in this study, a sample of 139 firms listed in the Tehran stock exchange between 2012 and 2020 were tested. The credit rating is calculated through the emerging market score model and in order to measure Comprehensive program of joint action in the period of Comprehensive program of joint action agreement, the number is considered as one and in other periods as zero. The necessary information to measure the credit rating and control variables were extracted from the financial database of Iran and the hypotheses were tested using the multivariate regression GLS. The results of the research showed that during the existence of the Comprehensive program of joint action agreement, the credit rating decreased and the effect of the ownership structure on this relationship is not statistically significant. In other words, based on the results of the research, it can be inferred that the credit rating of companies has decreased during the period of 2014-2018 when there was Comprehensive program of joint action agreement.

منابع و مأخذ:

 احمدوند، میثم، رضایی،شعیب؛ تملکی، حسین (1396). شناسایی و تبیین فاکتورهای تعیین کننده رتبه اعتباری. ماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، (1)، صص 135-154.
 حسین¬پور بهابادی، داود (1384). بررسی ارتباط بین تغییرات ساختار سرمایه و تغییرات ارزش شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
 محمودآبادی، حمید، غیوری مقدم، علی (1390). رتبه‌بندی اعتباری از لحاظ توان مالی پرداخت اصل و فرعبدهی¬ها با استفاده از شیوه تحلیل پوششی داده‌ها (مورد مطالعه: شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). مجله علمی-پژوهشی دانش حسابداری، 2 (4)، صص 125-145.
 جعفری، سیده محبوبه، احمدوند، میثم.(1394). رتبه¬بندی اعتباری شرکت¬های پذیرفته¬شده دربورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکردامتیاز بازار نوظهور. پژوهشنامه اقتصاد و کسب وکار،6 (10)، 56-37.
 جنتي مشكاني، ابوالفضل؛ اربابيان، شيرين؛ خجسته، زينب (1395). تاثير عوامل کلان اقتصادي بر ثبات و ريسک بانکي. فصلنامه پژوهش های پولی-بانکی. 9(29)، صص 487-511.
 فشاری، مجید (1396).«بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر رفتار ریسکپذیریبانکهای خصوصی و دولتی ایران(رهیافت دادههای تابلویی پویا)». فصلنامه پژوهش¬های پولی و بانکی، سال دهم، شماره 32، صص 199- 225.
 خبیری، کابک؛محمدی، منوچهر. (1396). ﺗﺄثیر برجام بر جایگاه ایران در معادلات غرب آسیا.فصلنامه علمی مطالعات روابط بین الملل. سال دهم، شماره 37.
 کمالي اردکاني مسعود(1395). تأثيرات برجام بر تجارت خارجي جمهوري اسلامي ايران. فصلنامه مطالعات راهبردی. 19 (2)، صص 53-82.
 ماژین، مریم لاله؛ زلقی، حسن؛ بیات، مرتضی؛ سبحانی، علی، (1396). «تأثیر مالکیت دولتی بر عملکردشرکتهای پذیرفتهشدهدر بورس اوراق بهادار تهران». مجله پژوهش¬های حسابداری مالی و حسابرسی، سال نهم، شماره 36، صص 151-170.
Ashbaugh-skaife, H., Collins, W., Lafond, R. (2006). The effects of corporate governance on firms’ credit ratings. Journal of accounting and economics, 42, PP. 203-243
Altman, Edward I. & Hotchkiss, E. (2005). Corporate Financial Distress and Bankruptcy: Predict and Avoid Bankruptcy, Analyze and Invest in Distressed Debt. 3rd edition. New York: John Wiley and Sons.
Ahmadvand, M., Rezai, Sh., Tamaloki, H. (2017). Identification and explanation of the determinants of credit rating. Journal of Applied studies in Management andDevelopment Sciences, (1), PP. 135-154. (In Persian).
Alzeaideen, K. and Al_Rawash, S. Z. (2014). The effect of ownership structure on share price volatility of listed companies in Amman Stock Exchange. Research Journal of Finance and Accounting 5.6 (2014): PP. 192-201.‏
Cetrelli, N., (2006). "Discussion of Inflation and Finance Performance What Have We Learned in the Last Ten Years?” (John Boyd and Bruce Champ)" http://www.newyorkfed.org/research/economists/cetorelli/Boyd_and_Champ_discu ssion_Cetorelli.pdf
Fshari, Majid (2016). Investigating the effect of ownership structure on the risk-taking behavior of private and state-owned banks in Iran (dynamic panel data approach). Monetary and Banking Research Quarterly, 10(32): PP. 199-225. (In Persian).
Jafari, S. M., Ahmadvand, M. (2015). The credit rating of companies listed at Tehran stock exchange using the emerging market scoring model. Economic and business bulletin of the business, 6(10), PP. 56-37. (In Persian)
JannatiMashkani, Abolfazl; Arrabiyan, sweet; Khujasteh, Zainab (2015). The effect of macroeconomic factors on bank stability and risk. Financial and Banking Research Quarterly, 9(29): PP. 487-511. (In Persian).
HosienpoorBahabadi, D. (2006). Survey the relationship between Capital Structure Changes and Change in the Firms Value in Accepted Companies in Tehran Stock Exchange. A Thesis for Degree of M.A. Accounting University of Tehran. (In Persian)
Gray, S.; Mirkovic, A.; Ragunathan, V. (2006). The determinants of credit ratings: Australian evidence. Australian Journal of Management, 31(2), PP. 333-354
KIM, Hyunjoon; GU, Zheng. )2004). Financial determinants of corporate bond ratings: an examination of hotel and casino firms. Journal of Hospitality & Tourism Research, 28 (1), PP. 95-108.‏
Khabeiri, Kobek; Mohammadi, Manouchehr. (2016). Takhibiri, Kabek; Mohammadi, Manouchehr. (2016). The effect of the JCPOA on Iran's position in West Asian equations. Scientific Quarterly Journal of International Relations Studies. 10(37). (In Persian).
KamaliArdakaniMassoud (2015). Effects of the JCPOA on the foreign trade of the Islamic Republic of Iran. Strategic Studies Quarterly. 19 (2): PP. 53-82. (In Persian).
MurciaI, F. C. D. S., Dal-Ri Murcia, F., Rover, S., &Borba, J. A. (2014). The determinants of credit rating: Brazilian evidence. BAR-Brazilian Administration Review, 11(2), PP. 188-209.‏
Majin, M., Zalqi, H., Bayat, M., Sobhani, A. (2017). The effect of government ownership on the performance of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting and Audit Research. 9(36): PP. 151-170. (In Persian).
Mahmoudabadi, H., &Ghayouri Moghaddam, A. (2011). Credit Rating in terms of Financial Ability to Pay Principle and Interest Debt by using Data Envelopment Analysis Thechniques (Case Study: Companies Listed in Tehran Stock Exchange). Journal ofAccounting Knowledge, 2 (4), PP. 125-145. (In Persian).
Naghdi, S., Salehi, S., Ahmadian, V., Esmaeili, J. (2022). Macroeconomic Variables Fluctuations and Corporate Voluntary Disclosure. Journal of Securities and Exchange, 15(60): 257-278. (in persian)
Setayesh, S., & Mackey, T. K. (2016). Addressing the impact of economic sanctions on Iranian drug shortages in the joint comprehensive plan of action: promoting access to medicines and health diplomacy. Globalization and health, 12(1), PP. 1-14.‏
Tabatabai, A. (2017). Negotiating the “Iran talks” in Tehran: the Iranian drivers that shaped the Joint Comprehensive Plan of Action. The Nonproliferation Review, 24(3-4), PP. 225-242.‏
http://unctadstat.unctad.org
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9