تاملی بر تصمیمات شورای عالی فضای مجازی در پرتو اصل لزوم ارائه دلایل تصمیمات اداری
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازیعلی حاجی پور کندرود 1 , امین بناءزاده اردبیلی 2 , ابوالفضل رنجبری 3
1 - حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه، ارومیه، ایران
2 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه حقوق¬عمومی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - استادیار، گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
کلید واژه: شورای عالی فضای مجازی, اصل لزوم ارائه دلایل تصمیمات اداری, مولفه¬ها, چالش¬ها,
چکیده مقاله :
اصل لزوم ارائه دلایل تصمیمات اداری، از مفاهیم نوین حقوق اداری بوده و یکی از مهم¬ترین اصول اداره خوب محسوب می¬گردد. با این حال واقعیت این است که عمده مباحث این حوزه بر مفهوم و مبانی اصل مذکور متمرکز بوده و بررسی مصوبات نهادهای قاعده¬ساز کشور در پرتو اصل مذکور چندان مورد توجه قرار نگرفته است. بر این اساس با توجه به جایگاه بی بدیل این اصل در حقوق اداری، بررسی ابعاد مختلف مصوبات و تصمیمات نهادهای اداری کشور در چهارچوب اصل لزوم ارائه دلایل تصمیمات یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. در این راستا در مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از ابزار کتابخانه¬ای، مبانی و عناصر اصل مورد بحث، با رویکردی بر مصوبات شورای عالی فضای مجازی به عنوان یکی از نهاد¬های مهم کشور در حوزه فضای مجازی مورد تحلیل قرار گرفته است. بر پایه یافته¬ها و نتایج مطالعه حاضر، در مصوبات شورای عالی فضای مجازی به طور حداقلی به عناصر و مولفه¬های اصل مورد بحث توجه شده و بر این اساس اصل لزوم ارائه دلایل تصمیمات اداری از اصول مغفول در مقام تصمیم سازی و قاعده گذاری شورای عالی فضای مجازی بوده است. این امر علیرغم این¬که تصمیمات نهاد مذکور را از معیارها و استانداردهای قاعده گذاری در حقوق اداری نوین دور ساخته است، ضرورت بازنگری و اصلاح قواعد موجود را با نگاهی مجدد به مولفه¬ها و عناصر اصل مورد بحث بیش از پیش اجتناب ناپذیر می¬نماید.
The principle of the need to provide reasons for administrative decisions is one of the new concepts of administrative law and is considered one of the most important principles of good administration. However, the fact is that most of the discussions in this field are focused on the concept and foundations of the mentioned principle, and the review of the approvals of the country's rule-making institutions in the light of the mentioned principle . In this regard, in this article, using the descriptive-analytical method and the use of library tools, the principles and elements of the discussed principle are analyzed with an approach to the approvals of the Supreme Council of Cyberspace as one of the most important institutions of the country in the field of cyberspace. has taken. Based on the findings and results of the present study, in the approvals of the Supreme Council of Cyber Space, minimal attention has been paid to the elements and components of the discussed principle, and based on this, the principle of the need to provide reasons for administrative decisions is one of the neglected principles in decision-making and rule. The establishment of the Supreme Council has been virtual space.In spite of the fact that the decisions of the said institution have moved away from the criteria and standards of rule-making in modern administrative law, the necessity of revising and amending the existing rules by looking again at the components and elements of the discussed principle is inevitable.
منابع فارسی کتب - آقایی طوق، مسلم، لطفی، حسن. (1401). حقوق اداری، تهران، سهامی انتشار.
- حائری، عبدالهادی. (1394). نخستین رویارویی¬های اندیشه¬گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، چاپ ششم، تهران: انتشارات امیر کبیر.
- صالح احمدی، سعید. (1402). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوقی کنونی، تهران، کتاب آوا.
- طباطبائی، سید محمدحسن. (1341). بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، تهران، سهامی انتشار. - عطریان، فرامرز. (1396). حقوق اداری تطبیقی، اداره خوب؛ مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا، تهران، میزان.
- موحد، محمدعلی (1381). در هوای حق و عدالت، تهران: نشر کارنامه.
- هاشمی، سید محمد. (1400). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، میزان.
- هاشمی، سیدمحمد. (1391). حقوق بشر و آزادی‌های عمومی، تهران، میزان.
- هداوند، مهدی.(1391). حقوق اداری تطبیقی، جلد دوم، تهران، سمت.
- هداوند، مهدی، مشهدی، علی.(1395). اصول حقوق اداری، تهران، خرسندی.
مقالات - آگاه، وحید، درخشان، داور. (1398).« عرف اساسی حل اختلاف یا حل معضل نظام، واکاوی جایگاه
- احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران با تاکید بر مطالعه موردی»، مجموعه مقالات اصول نانوشته قانون اساسی، قم، انتشارات دارالعلم.
- اسماعیلی، محسن. (1382).«جایگاه سیاست¬های کلی در نظام قانون¬گذاری ایران»، مجموعه مقالات همایش یکصدمین سال قانون¬گذاری، تهران، مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی.
- انصاری، باقر، الوند نژاد، روح¬الله. (1399). «ماهیت و جایگاه نهاد تنظیم مقررات در حوزه فضای مجازی در ایران»، آموزه¬های حقوقی گواه، دوره ششم، شماره اول.
- پیرنیا، کوثر، ابریشمی راد، محمدامین. (1401). «نظارت بر مصوبات شورای عالی فضای مجازی در نظام حقوقی ایران»، پژوهش¬های نوین حقوق اداری، دوره پنجم، شماره هفدهم.
- حاجی¬پورکندرود، علی، عظیم¬زاده، سعید.(1402). «گردش آزاد اطلاعات و تداخل صلاحیت¬ها در رویه شورای عالی فضای مجازی»، مطالعات حقوقی فضای،دوره دوم، شماره چهارم.
- درویشوند، ابوالفضل. (1402). «صلاحیت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایت از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی»، دوره چهارم، شماره دو.
- رحمانی، زهره. (1399). « مطالعه تطبیقی حق اداره خوب در کد اروپایی رفتار خوب اداری و نظام حقوقی ایران با تاکید بر دو اصل قانونی بودن و تناسب»، فصل نامه علمی پژوهش های نوین حقوق اداری، تابستان 1399 ، شماره سوم.
- رضایی‌زاده، محمدجواد و فرامرز عطریان. (1393). «اصل الزام به ارائه دلایل تصمیمات اداری در پرتو مفهوم اداره خوب: مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، دوره سوم شماره دهم.
- - کاتوزیان، ناصر، (1376)، جایگاه حقوق اسلامی در نظم حقوقی، مجله حقوقی دادگستر، شماره21.
- گرجی، علی ا کبر. (1387).«حاکمیت قانون و محدودیت های حق خواهی در دیوان عدالت اداری »، فصل نامه حقوق اساسی، دوره هفتم، شماره نه.
- موسی¬زاده، ابراهیم. (1387). «تاملی در مفهوم، ماهیت و جایگاه حقوقی سیاست¬های کلی نظام»، فقه و حقوق، دوره پنحم، شماره هفدهم.
قوانین و مقررات - قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1358 بازنگردی شده در سال 1368.
- قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1387.
- قانون دیوان عدالت اداری 1402.
- حکم تشکیل شورای عالی فضای مجازی کشور 1390.
- آئین¬نامه داخلی شورای عالی فضای مجازی کشور.
- اساس¬نامه مرکز ملی فضای مجازی کشور.
- مصوبه شورای عالی فضای مجازی کشور در خصوص وظایف و اختیارات و اعضای «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور».
- مصوبه شورای عالی فضای مجازی کشور در خصوص وظایف و اختیارات و اعضای « کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور».
- مصوبه شورای عالی فضای مجازی کشور در خصوص وظایف و اختیارات و اعضای « کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور».
انگلیسی Book - Farulla, A. (2006). Reaasonableness, Rationality and Proportionality, Australian Administrative Law, Fundamentals, Principles and Doctrines. London: Cambridge University Press.
- L. Mashaw, J. (2021). The Accountability of Expertise" 1ndEd, Paris: Routledge. - Ryan, M, Foster,S. (2023).Unlocking Constitutional and Administrative Law.5ndEd.London: Routledge.
- Mac Cormick, N. (2005). Rhetoric and the Rule of Law. London: Oxford University Press.
- Stott, David, Alexandra, Felix, (1997) Principles of Administrative Law, London: Cavendish Publishing Limited.
- Wilberg, Hanna, (2019). Judicial Review of Administrative Reasoning Processes. London: Oxford.
Article - Bell, J, (2019) " Reason-Giving in Administrative Law: Where are We and Why have the Courts not Embraced the ‘General Common Law Duty to Give easons’?", The Modern Law review, 82.
- Criag, P. (1994)." The Common Law, Reasons and Administrative Justice", Cambridge Law Journal, 53.
- Della Cananea, G. (2009). "Reasonableness in Administrative Law", Reasonableness and Law, 86.
- Hart ely, J. (1970)."Legislative and Administrative Motivation in Constitutional Law", The Yale Law Journal, 79.
- Hillebrand, J,(2018) "The Right to be Heard in European Union Law and The International Minimum Standard Due Process, Transparence and the Rule of Law", Cerim Online Paper Series,6.
- Sossin, L. (2002). "An Intimate Approach to Fairness, Impartiality and Reasonableness in Administrative Law", Queen's Law Journal, 28.
- Stein, R. (2009). "Rule of Law: what does it mean?", The Minnesota Journal of Int'l Law, 18.
Laws - The Treaty Establishing the European Community.
- The Treaty on the Functioning of the European Union.
- The Charter of Fundamental Rights of the European Union.
- The Right to Good Administration.
