تعیین بهترین آرایـش کــاشت در ژنوتیپهـای گلرنگ بهاره
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی
محمدرضا خلیلزاده گوگانی
1
,
بهمن پاسبان اسلام
2
,
قربان نورمحمدی
3
,
علیرضا خلیل زاده گوگانی
4
1 - کارشناس ارشد زراعت
2 - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
3 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - کارشناس ارشد حشره شناسی منابع طبیعی آذربایجان شرقی
کلید واژه: عملکرد, گلرنگ, شاخص برداشت, ژنوتیپ, آرایش کاشت, درصد روغن,
چکیده مقاله :
آزمایش به منظور بررسی اثرات ابعاد کاشت بوته بر روی عملکرد ، اجزای عملکرد ، درصد روغن دانه و برخی از ویژگیهای زراعی در گلرنگ بهاره در شهرستان گوگان (استان آذربایجانشرقی) طی سال 1382 پیاده گردید. فواصل خطوط کشت، 15، 30 و 60 سانتیمتر و فواصل بوتهها بر روی خطوط کشت 5 ، 10و 15 سانتیمتر تعیین شدند. ژنوتیپهای بکار رفته شامل IL111 و KJ818 و محلی اراک 2811 بودند. طرح آماری مورد استفاده فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. در طول اجرای آزمایش صفات متعددی از گلرنگ مورد مطالعه قرار گرفت که شامل ارتفاع بوته ، تعداد شاخه فرعی ، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه ، شاخص برداشت ، وزن هزار دانه و درصد روغن دانه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان دادکه ارقام مورد مطالعه از جنبههای تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد دانه با هم اختلاف معنی داری دارند. اثر آرایش کشت روی صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز معنیدار بود. آرایش کاشت مربع با فاصله بوته 15 سانتیمتر بهترین حالت بوده و بالاترین عملکرد را نشان داد. در مجموع ژنوتیپ اراک 2811 باآرایش کاشت مربع با فاصله 15 سانتیمتر و با تراکم 443 هزار بوته درهکتار با تولید34/4 تن دانه درهکتارمناسب ترین تیمارشناخته شد. بنظر میرسد توسعه کشت این گیاه به ویژه در اراضی متوسط و فقیرحاشیه دریاچه ارومیه مثل شهرستان گوگان، با تولید محصول مورد قبول، شایان توجه باشد.
Effects of the planting arrangement on the yield, its components. seed oil percentage and certain agricultural properties of safflower (Carthamus tinctorius L.) were studied in Gogan (located in east Azarbayjan) during 1381-82. The space between rows were 15, 30, 60 centimeters and the distances between the plants were 5, 10, 15 centimeters and Genotypes involved IL111, Kj818 and Arak-2811. The experiment was done based on factorial based randomized block design in 3 replications. During the experiment; different properties were studied including plant height, numbers of branchs of a plant, number of bolls, number of seeds in a boll, seed yield, harvest index, thousand seed weight and seed oil percent. Analysis of variance showed significant differences among genotypes in number of the seeds in capitulum, number of capitula in a plant, thousand seed weight, plant height and seed yield. At the same time, planting arrangement had significat effect on number of capitulum in a plant, number of seed in a capitulum and seed yield. The 15 cm resulted in the highest yield. It can be said that the Arak-2811 with 4.34 tons seed yield/ha was the best. It seems that, development of safflower is of great value specially in medium and poor soils of Ourmieh Lake edges (e.g. Gogan) to obtain an acceptable production.
