مقایسه خصوصیات پشم گوسفندان آمیخته ی آرخامرینو با قزل و آرخامرینو با مغانی، با والدین آن ها

محورهای موضوعی :

طرلان فرهوش ¹ (عضو هیأت علمی گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر)
جلیل شجاع ² (عضو هیأت علمی گروه علوم دامی دانشگاه تبریز)
شهرام گلزارادبی ³ (کارشناس ارشد معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی)
جابر داودی ⁴ (عضو هیأت علمی گروه دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه)

تاریخ دریافت : 1386/05/28 تاریخ پذیرش : 1386/08/22 تاریخ انتشار : 1386/07/01

کلید واژه: : پشم, گوسفند, آمیخته گری, آرخامرینو, قزل, مغانی,

چکیده مقاله :

آمیخته گری بین گوسفندان پشمی ایرانی و نژادهای پشمی خارجی می تواند یکی از راه های دستیابی به یک ترکیب ژنتیکی با تولید پشم مرغوب تر باشد. این پژوهش به منظور مقایسهی خصوصیات پشم تولیدی آمیخته های حاصل از تلاقی گوسفندان قزل و مغانی با نژاد آرخامرینو به عنوان پایه پدری، با خصوصیات پشم والدین آن ها انجام گرفت. برای این منظور تعداد 22 رأس گوسفند آرخامرینو با 25 رأس گوسفند قزل و 16 رأس گوسفند مغانی در طی سه سال متوالی 1378 الی 1380 تلاقی داده شدند و از ناحیهی میانی بدن آمیخته ها در سن 15- 9 ماهگی نمونه پشم اخذ شد. صفات مورد بررسی قطر الیاف، ضریب تغییرات قطر، طول استاپل، درصد الیاف کمپ و درصد الیاف مدولایی بودند. نتایج نشان داد که گوسفندان آرخامرینو دارای بالاترین کیفیت الیاف تولیدی در بین پنج ترکیب ژنتیکی بودند. آمیخته ها الیافی ظریف تر از والدین بومی خود تولید کردند. گوسفندان مغانی دارای بالاترین ضریب تغییرات قطر بودند و الیاف غیر یکنواخت تری تولید کردند. آمیخته ها طول استاپلی مشابه با والدین بومی خود داشتند و مقدار طول استاپل در آن ها بیشتر از والد آرخامرینو بود. درصد الیاف کمپ در آمیخته ها کاهش چشم گیری نسبت به والدین بومی داشت و درصد الیاف مدولایی در آمیخته ی آرخامرینو با مغانی نسبت به گوسفند مغانی به طور معنی داری بسیار کم تر شده بود. در بررسی کلی، کیفیت الیاف تولید شده در آمیخته ها نسبت به والدین بومی بهبود یافت.

چکیده انگلیسی:

Crossbreeding of indigenous breeds of sheep with exotic fine wool breeds is one of the methods in achieving rapid improvement in wool quality. This study was conducted to compare the wool characteristics of Arkhamerino×Ghezel (ARG) and Arkhamerino×Moghani (ARM) half-breds with their parents. 22 Arkhamerino (AR), 25 Ghezel (G) and 16 Moghani (M) sheep were crossed during 1999-2001 and samples were collected from right body midside of 9-15 month-old half-breds. Fiber diameter (FD), Variability of fiber diameter (CVf), staple length (SL), kemp (KP) and Modullated fibers (MP) were assessed in samples. AR sheep produced significantly higher quality wool (P<0.01). Also both half-breds significantly produced finer wool than their Iranian parents (P<0.01). M sheep had significant higher CVf (P<0.01). The SL of half-breds was similar to their Iranian parents and they had higher SL than AR parent (P<0.01). KP of both half-breds dramatically decreased in comparison to native sheep and ARM had lower MP than M sheep (P<0.01). In conclusions, wool quality of half-breds was better than Iranian native parents.

منابع و مأخذ:

1- بی نام.1370. ویژگی های خامه ی مورد مصرف در فرش پشمی دستباف. استاندارد شماره456، مؤسسه ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

2- بی نام.1371. روش آزمون اندازه گیری طول استاپل پشم ناشور. استاندارد شماره1941، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

3- بی نام.1381. در جستجوی نجات فرش. مجموعه مقالات همایش فرش ایران، یزد، انتشارات وصال.

4- حسن لو، ح. ، و م. ر. کیانزاد. 1377. بررسی سازگاری و قابلیت های تولیدی گوسفندان آرخارمرینوس در شرایط محیطی آذربایجان شرقی. طرح تحقیقاتی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان آذربایجان شرقی، معاونت آموزش و تحقیقات.

5- حسینی، د.، ح .ر. انصاری رنانی، ن. طاهرپور و ر. عزیزی. 1379. بررسی ویژگی های الیاف پشم دورگه های گوسفند وحشی و اهلی (نژاد فراهانی). مجموعه مقالات اولین سمینار پژوهشی پوست، چرم و الیاف دامی کشور،   4 ـ3 اسفندماه، مؤسسه ی تحقیقات علوم دامی کشور، صفحه 260.

6- حسینی، د. 1374. مطالعه ی امکان دورگ گیری گوسفند وحشی استان مرکزی (عراقی) با گوسفندان فراهانی. طرح تحقیقاتی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان مرکزی.

7- سلطانی، ا. 1377. کاربرد نرم افزار SAS در تجزیه های آماری برای رشته های کشاورزی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

8- طاهرپور، ن.، م. صالحی و م. منعم. 1379. مقایسه خصوصیات پشم آمیخته های حاصل از تلاقی گوسفندان ایرانی با نژاد سافولک. مجموعه مقالات اولین سمینار پژوهشی پوست، چرم و الیاف دامی کشور، 4-3 اسفند ماه، مؤسسه ی تحقیقات علوم دامی کشور.

9- طاهرپور، ن. 1372. بررسی اثر دورگ گیری بر خصوصیات پشم گوسفندان ایرانی و خارجی. طرح تحقیقاتی معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهاد سازندگی، مؤسسه ی تحقیقات علوم دامی کشور.

10- طاهرپور، ن. 1367. پژوهشی دراهم مطالعات انجام شده روی پشم گوسفندان بومی ایران. سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، مؤسسه ی تحقیقات دامپروری.

11- طاهرپور، ن.، م. صالحی و ع. اعتمادمقدم. 1366. بررسی خصوصیات تکنولوژیکی پشم گوسفندان بومی ایران  (گوسفند مغانی). مؤسسه ی تحقیقات دامپروری، نشریه ی پژوهشی شماره 53.

12- کهیایی اقدم، م. 1380. تعیین فراسنج های ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولیدی (وزن بدن و تولید پشم) گوسفندان ماکوئی ایستگاه شوط. پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه علوم دامی، شماره34.

13- یزدی محمدی، ب.، ع. رضائی و م. ولیزاده. 1379. طرح های آماری در پژوهش های کشاورزی، چاپ سوم. انتشارات دانشگاه تهران، 764صفحه.

14 -Aimone, C. S., R. H. Stobart, R. S. Townsend, H. A. Glimp, D. Holcomb and C. R. Russell. 1999. Comparison of wool and skin parameters between Merino crossbred and Rambouillet yearling ewes. Sheep and Goat Research J. 15: 1.

15- Al-Nakib, F. M. S., N. Bateman, R. H. Findlay, C. Smith and R. Thompson. 1997. Comparative performance of British hill sheep breeds and crosses. Journal of Agricultural Science 128:199-206.

16- A.S.T.M. 1989. Standard test method for diameter of wool and other animal fibers by micro projection. D2130 – 90.

17- A.S.T.M. 1989. Standard test method for med and kemp fibers in wool and other animal fibers by micro projection. D2968 – 83.

18- Brown, D. J., B. J. Crook and I. W. Purvis. 2001. Genotype and environmental differences in fiber diameter profile characteristics and their relationship with staple strength in Merino sheep. Small Ruminant Research 41: 255-268.

19- Bunge, R., D. L. Thomas, T. G. Nash and C. J. Lupton. 1996. Performance of hair breeds and prolific wool breeds of sheep in southern Illinois: wool production and fleece quality. Journal of Animal Science 74: 25-30.

20- Cloete, S. W. P., J. J. E. Cloete, A. Durand and L. C. Hoffman. 2003. Production of five Merino type lines in a terminal crossbreeding system with Dormer and Suffolk sires. South African Journal of Animal Science 4: 223-232.

21- Cho. H. C., D. J. Kang, K. S. Cho, D. K. Oh and Y. Kin. 1989. The effect of some factors due to permanent differences on growth and wool production on sheep. II. Estimating crossbred effect on body weight at birth and weaning and heritability of weaning weight in sheep. Animal Breeding Abstract 57: 1-8.

22- Chougulae, B. A., A. P. Deshmukh and G. D. Patil. 1988. Fleece production and quality of wool of Deccani and their halfbreds with Dorset and Merino. Indian Journal of Animal Science 65: 242 – 244.

23- Fleet, M. R., T. I. Mahar and J. A. Turk. 2002. Merino crossbreeding and objectionable sheep fibers: The problem and potential solution. Small Ruminant Researdch 45: 7-18.

24- Ganai, T. A. S. and R. S. Pandey. 1993. Comparison of wool traits of Rambouillet and its grades with Australian Merino. Indian Journal of Animal Science 7:783– 784.

25- Meikle, H. E., G. A. Wickham, A. L. Rae, J. L. Dobbie and S. M. Hickey. 1988. Follicle and fleece characteristics of Merinoes, Romneys and Merino-Romney crossbreds. Proceedings of the New Zealand society of animal production 48: 195-200.

26- Pitchford, W. S. 2001. Effect of crossbreeding on components of Hogget wool production. Australian Journal of Animal Research 43. 6:1417-1427.

27- Ryder, M. L. 1978. The fleece of WiltshireWensieydale sheep. Animal Production 26: 325 – 329.

28- Ryder, M. L. and S. K. Stephenson. 1968. Wool growth. London, NewYork, Academic press.

29- Snowder, G. D., C. J. Lupton, J. M. Shelton, R. W. Kott, G. E. Bradford, M. R. Dally, A. Knight, H. A. Glimp, P. I. Burfening and P. V. Thompson. 1997. Comparison of U.S. fine wool breed and Australian Merino F1 crosses: Wool characteristics and body weight. Agricultural Research Service 12-24.

30- Summer, R. M. W., J. N. Clark, T. Wuliji, N. G. Cullen and K. G. Dodds. 2004. Use of crossbreeding and selection in the improvement of wool bulk and fleece weight. Small Ruminant Research 52: 170-184.

31- Tabbaa, M. J., W. A. AL–Azzawi and D. Campbell. 2001. Variation in fleece characteristics of Awassi sheep at different ages. Small Ruminant Research 41: 95 – 100.