رابطه برخی صفات زراعی مؤثر بر عملکرد دانه لاین‌های نوترکیب گندم نان در شرایط تنش شوری

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

سجاد سوری ¹ , امین باقی زاده ² , قاسم محمدی نژاد ³

1 - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان کرمان، ایران
2 - دانشیار گروه بیوتکنولوژی پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان کرمان، ایران *
3 - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1394/12/25 تاریخ پذیرش : 1395/08/09 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه:  تجزیه علیت,  تحمل به شوری,  رگرسیون گام به گام,  لاین اینبرد,  گندم معمولی,

چکیده مقاله :

شوری خاک یکی از تنش های غیرزنده محیطی و یک مشکل عمده برای تولید محصول مناسب در گندم می باشد. به منظور آگاهی از روابط صفات زراعی و عملکرد دانه گندم در شرایط تنش شوری و تعیین صفات اثرگذار بر میزان عملکرد و تحمل به شوری، ضرایب همبستگی صفات مختلف و تجزیه ضرایب مسیر مربوط به عملکرد دانه گندم در شرایط تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 322 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از تلاقی ارقام روشن و فلات به همراه والدین در قالب طرح لاتیس ساده 18 ً× 18 با دو تکرار ارزیابی شدند. آزمایش در سال زراعی 92-1391 در مزرعه شور اختیار آباد کرمان با شوری 12 دسی زیمنس بر متر انجام شد. نتایج ضرایب همبستگی ساده فنوتیپی مشخص کرد که بین عملکرد دانه و اکثر صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. وزن کل سنبله بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه داشت. تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که در تنش شوری، وزن کل سنبله در بوته، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک وتعداد پنجه بارور مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه بودند. تجزیه علیت نشان داد که عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اثر مستقیم بالایی برعملکرد دانه داشتند. لاین شماره 56 که دارای عملکرد بیشتری نسبت به ارقام روشن و فلات و سایر لاین ها بود، به عنوان برترین ژنوتیپ در شرایط مورد مطالعه انتخاب شد.

چکیده انگلیسی:

Soil salinity is one of the abiotic stresses and a major problem to have a high yield in wheat. To awareness of relationship between agronomic traits and grain yield in salinity and to determine the traits affecting yield and tolerance to salinity, the Correlations coefficients of different traits and path analysis of grain yield in salinity conditions were investigated. 322 recombinant inbred lines of wheat derived from crosses Roshan and Falat with parents were evaluated in simple lattice design 18 x 18 with two replications. The Experiment was conducted in the 2013-14 crop season at a farm in Ekhteiar Abad in Kerman with EC = 12 ds/m. The simple correlation coefficient among grain yield and the most of evaluated traits had significant positive correlation. The total weight of spikes per plant had the highest positive correlation and significantly with yield. Stepwise multiple regression analysis method showed that the total weight of spikes per plant, harvest index, biological yield and Number of fertile tillers were the most effect on grain yield. Path analysis based on variables in the final stepwise regression analysis showed that biological yield and harvest index had high direct effect on grain yield. Line number 56 having a higher yield than the parents and the other lines was selected as the best genotype in studied conditions.