اثر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد دو رقم آفتابگردان تاج‌خروس‌ خودروی در شرایط آزمایشگاهی و آبکشت

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

فاطمه توکلی ¹ (کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز گروه علوم علف‌های هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز شیراز، ایران)
منصوره معینی ² (استادیار گروه علوم علف‌های هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز شیراز، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/06/01 تاریخ پذیرش : 1393/11/02 تاریخ انتشار : 1393/11/01

کلید واژه: رقم رکورد, رقم یوروفلور, علف هرز, محلول هوگلند, محیط هیدروپونیک,

چکیده مقاله :

اثر سطوح مختلف شوری بر جوانه‌زنی و رشد دو رقم آفتابگردان، رقم‌های یوروفلور و رکورد و علف هرز تاج‌خروس ‌‌خودروی به صورت کرت‌های ‌خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در محیط آزمایشگاهی و نیز محیط آبکشت در دو آزمایش جداگانه انجام شد. در هر آزمایش کرت اصلی شامل نوع گیاه و کرت فرعی شامل سطوح شوری بود. در ظروف پتری سطوح شوری شامل صفر، 50 ، 100 ، 150 و 200 میلی مولار از کلرید سدیم بود. در هر ظرف پتری بذور آفتابگردان و تاج‌خروس خودروی ‌ به طور جداگانه قرار داده شده و 5 میلی‌لیتر محلول نمک افزوده شده و در دمای 30 درجه سلسیوس نگهداری شد. یک هفته بعد، جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد اولیه اندازه‌گیری شد. با افزایش سطوح شوری، درصد جوانه‌زنی و پارامترهای رشد گیاهچه در دو رقم آفتابگردان و تاج‌خروس‌ خودروی به طور معنی‌داری کاهش یافت. در مرحله جوانه‌زنی تحمل به شوری تاج‌خروس‌ خودروی کمتر از آفتابگردان بود. در آزمایش دوم بذرها در ماسه کشت و پس از انتقال گیاه به محلول هوگلند، تیمارهای شوری شامل صفر، 25 ، 50 ، 100 و 150 میلی مولار از کلرید سدیم در محیط کشت اعمال گردید. شاخص‌های رشد و میزان کلروفیل پس از چهار هفته تعیین گردید. با افزایش سطوح شوری پارامترهای رشد و میزان کلروفیل برگ در ارقام آفتابگردان و تاج‌خروس ‌خودروی به طور معنی‌داری کاهش یافت. هم‌چنین تحمل به شوری رقم یوروفلور کمتر از رقم رکورد و تاج‌خروس‌ خودروی بود. در شرایط خاک‌های شور کشت رقم رکورد آفتابگردان پیشنهاد می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

The effect of salinity levels on germination and growth of sunflower (Helianthus annuus L.) cvs. Euroflor and Record and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) was studied in two separate experiments under laboratory and hydroponic conditions. The experiments were in split plot based on completely randomized design. Main plot and subplots were devoted for plant type and salinity level, respectively. The salinity levels were 0, 50, 100, 150, and 200 mM of sodium chloride in laboratory condition. The seeds were placed in each Petri dish separately and 5 ml of salt solution was added and were incubated at 30 °C. The germination and primary growth parameters were evaluated in one week. Increasing salinity levels, caused reduction of germination percentage and seedling growth parameters of sunflower cultivars and redroot pigweed, significantly. The redroot pigweed was less tolerant to salinity than sunflower cultivars in germination stage. In hydroponic condition, the seeds were sown in sand and after plant transferring to Hoagland solution, salinity treatments including 25, 50, 100, and 150 mM of sodium chloride were added to the culture medium. After 4 weeks, the growth parameters and leaf chlorophyll content were recorded. The growth parameters and leaf chlorophyll content were decreased significantly, increasing of salinity levels. In addition to the sunflower cv. Euroflor was less tolerant to salinity than Record and redroot pigweed. The sunflower cv. Record is recommending being cultivated in saline soils.

منابع و مأخذ:

1. Abdel-Kader AA, Mohamedin AAM, Ahmed MKA )2006 (Growth and yield of sunflower as affected by different salt affected soils.International Journal of Agriculture and Biology 8: 583- 587.


2. Arnon DI )1949 (Copper enzymes in isolated chloroplasts polyphenoloxidase in B. vulgaris. Plant Physiology 24: 1-10.


3. Bialecka B, Kepczyvski J (2009) Effect of ethephon and gibberellin A₃ on Amaranthus caudatus seed germination and α- and β – amylase activity under salinity stress. ActaBiologica Cracoviensia Sertes Botantca 51: 119 – 125.


4. Bilalis D, karkanis A, Savvas D, Kontopoulou CK, Efthimiadou A (2014) Effect of fertilization and salinity on weed flora in common bean (Phaseolus vulgaris L.) grown following organic or conventional cultural practices. Australian Journal of Crop Science 8 (2): 178 -182.


5. Bohnert HJ, Jensen RG (1996) Metabolic engineering for increased salt tolerance the next step. Australian Journal of Plant Physiology 59: 661-667.


6. Bush DS (1995) Calcium regulation in plant cells and its role in signaling. Annual Reviewof Plant Physiology 49: 95-122.


7. Costea M, Weaver SE, Tardif FJ (2003) The biology of Canadian weeds 130 Amaranthus retroflexus L., A. Powellii S. Watson and A. hybridus L. Canadian Journal of Plant Science 84: 631-668.


8. Ebrahimian E, Roshdi M, Bybordi A (2011) Influence of salt stress on cations accumulations, quantity and quality of sunflower cultivars. Journal of Food, Agriculture and Environment 9(2): 469-476.         


9. Francois LE, Grieve CM, Mass EV, Lesch SM (1994) Time of salt stress affects growth and yield components of irrigated wheat. Agronomy Journal 86: 100-107.

10. Grive CM, Lesch S, Francois LE, Mass EW (1992) Analysis of main –spike yield components in salt stressed wheat. Crop Science32: 697-703.

11. Hebbara M, Rajakumar GR, Ravishankar G, Raghavaiah CV (2003) Effect of salinity stress on seed yield through physiological parameters in sunflower. Helia 26: 155-160.

12. Hoagland DI, Arnon DI (1950) The water-culture method for growing plants without soil. California Agricultural Experiment Station Circular 347: 1-32.

13. Hongyuan MA, Bingsheng LV, Xiaowei LI, Zhengwei LI (2014) Germination response to differing salinity levels in 18 grass species from saline-alkaline grasslands of the Songnen plain. Pakistan Journal of Botany 46(4): 1147-1152.

14. Hussein, MM, Zaki SS (2013) Influence of water stress on photosynthesis pigments of some Fenugreek varieties. Journal of Applied Science Research 9(8): 5238-5245.

15. Jamil M, Lee D, Jung KY, Ashraf M, Lee SC, Rha E (2006) Effect of salt (NaCl (stress on germination and early seedling growth of four vegetables species. Journal Central European Agriculture7: 273-282.

16. Kaya MD, Okcu G, Atak M, Cikili Y, Kolsarici O (2006) Seed treatments to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). European Journal of Agronomy24: 291 -295.

17. Khan MA, Gulzar S (2003) Germination responses of Sporobolus ioclados: A saline desert grass. Journal of Arid Environments 55: 453-464.

18. Khatoon A, Hussain MK, Sadiq M (2000) Effect of salinity on some growth parameters of cultivated sunflower under saline conditions.International Journal of Agriculture and Biology 2: 210-213.

19. Mohamedin AAM, AbdEL-Kader AA, Badran NM (2006) Responseofsunflower  (Helianthus annuus L.) to salt stress under different water tabledepth.JournalofAppliedSciences Research2: 1175-1184.

20. Muralidharudu Y, Haripriya CV, Patil SG, Hebbara M, Sastry J (1998) Effect of salinity on germination and early growth in sunflower (Helianthus annuus L.). Helia 21: 95-102.

1. 21.  Naseer S (2001) Response of barly (Hordeum vulgare L.) at various growth stages to salt stress. Online Journal of Biological Science1: 326-329.

22. Omami EN (2005) Effect of salinity stress on amaranth seed germination and seedling growth. Available on-line as on 4 January 2014, 35-59.

23. Omami EN, Hammes PS (2006) Interactive effect of salinity and water stress on growth, leaf water relations, and gas exchange in amaranth(Amaranthus spp). Newzealand Journal ofCrop and Horticultural Science34: 33-34.

24. Rengel Z (1992) The role of calcium in salt toxicity.Plant Cell Environ 15: 625-632.

25. Sadak  MSh, Rady MM, Badr NM, Gaballah MS (2010) Increasing sunflower salt tolerance using Nicotinamide and α . tocopherol.International Journal of Academic Research 2: 263-270.

26. Santos CV (2004) Regulation of chlorophyll biosynthesis and degradation by salt stress in sunflower leaves. Scientia Horticultura103: 93-99.

27. Turhan H, Ayaz C (2004) Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology 6: 149-152.

28. Yokoi S, Bressan RA, Hasegawa PM (2002) Salt stress tolerance of plants.Jircas WorkingReport 25-33.

29. Zhu JK )2001 (Plant salt tolerance. Trends Plant Science 6: 66 – 71.