تاثیر میزان و روش مصرف هورمون تری اکانتانول بر عملکرد و اجزای عملکرد دو توده محلی نخود (Cicer arietinum L.)
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعیعلی باقرزاده چهارجویی 1 , مصطفی حجتیان فر 2
1 - گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
2 - پژوهشگر ارشد، مدیر عامل شرکت زیست فناوری شب تاب و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
کلید واژه: "تنظیم کننده ی رشد" , "توده کرمانشاهی", "عملکرد بیولوژیک", "محلول پاشی",
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تأثیر هورمون محرکه رشد تری‌اکانتانول بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه نخود آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل میزان مصرف هورمون در چهار سطح صفر، 5، 10 و 15 میلی گرم بر لیتر، روش مصرف در دو سطح مصرف برگی و خاکی و دو توده محلی نخود ( توده مشهد و توده کرمانشاهی)، هر یک در 24 گلدان می‌باشند. در این پژوهش صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نخود بررسی گردید. نتایج نشان داد که تأثیر اثرات ساده میزان مصرف هورمون تری‌اکانتانول و روش مصرف بر روی اکثر صفات اثر معنی داری نداشتند همچنین اثر ساده نوع توده نخود در هیچکدام از صفات معنی دار نشد. در بررسی اثرات متقابل دوگانه؛ میزان مصرف هورمون، روش مصرف و نوع توده نخود تقریبا تمامی صفات به استثنای تعداد دانه در نیام (تمام اثرات متقابل دوگانه) و وزن صد دانه (اثر متقابل روش مصرف × نوع توده نخود) معنی دار شدند. در بررسی در برهمکنش سه گانه اثرات متقابل تمامی صفات دارای اثر معنی دار بودند که بیشترین عملکرد در تیمار مصرف 15 میلی گرم بر لیتر و روش مصرف برگی و در شرایط استفاده از توده مشهد نخود بدست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد 45% افزایش عملکرد صورت گرفت. این افزایش عملکرد در اثر مصرف هورمون به ویژه در غلظت بالا بوده و اثر مستقیمی روی اندام‌های هوایی داشته که عمدتاً به دلیل کاهش ریزش گل‌ها، غلاف‌ها و برگ‌ها موجب افزایش اجزای عملکرد می‌شود. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از هورمون تری‌اکانتانول از طریق اثرات مثبت بر فعالیت‌های متابولیکی موجب افزایش عملکرد گیاه شد.
To investigate the effect of Triacontanol on the yield and yield components of the two chickpea Landraces, a randomized completely design in factorial experiment was conducted with three replications. The treatments designed as four levels of hormone consumption including 0, 5, 10 and 15 mg/l in the form of leaf and soil applications on two chickpea Landrace of Mashhad and Kermanshahi. The total treatments include 24 pots for each Landrace. In this experiment, traits such as grain yield, number of grains per plant, number of grains per pod and total biomass of chickpeas were estimated. Our results revealed that the effects of Triacontanol application, method of application on chickpea Landraces were drastically different. As well, the interaction effects on the yield and yield components were significantly different with an exception of the number of grains per pod. Increasing the doses of hormone by leaf application on Mashhad Landrace resulted in significantly elevating of yield and yield components of the chickpea. The triple interaction effects of Triacontanol application, method of application and chickpea Landrace in all treatments on measured traits were significant. In the triple interaction, the highest yield was observed by 15 mg/l Triacontanol application on the leaves of Mashhad Landrace chickpea, which increased the yield by 45% compared to control treatment. It was concluded that the increase of yield and yield components by elevated doses of Triacontanol application on leaves was mainly due to decreased rates of flowers, pods and leaves falling. On the whole, application of biochemical Triacontanol hormone resulted in increasing Chickpea yield by its positive effect on the metabolism activities of the plant.
