تغییرات میزان و ترکیبات اسانس و خصوصیات موفوفیزیولوژیکی گل‌محمدی تحت تأثیر تیمارهای نانوکلات پتاسیم و آهن

محورهای موضوعی :

میلاد حیدری ¹ (باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران)
حسن نورافکن ² (گروه علوم باغبانی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ارگانیک، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران)
ناصر نظری ³ (گروه علوم خاک، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ارگانیک، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/05/08 تاریخ پذیرش : 1398/09/06 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: نانو ذره, کروماتوگرافی, تغذیه برگی, فیتو شیمیایی, مواد معطر,

چکیده مقاله :

پژوهشی جهت بررسی اثر محلول‎پاشی نانوکلات آهن و پتاسیم بر کمیت و کیفیت اسانس و خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گل‌محمدی در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1397 انجام گرفت. یک سال بعد از استقرار کامل گل‌محمدی و همزمان با شروع مرحله غنچه‌دهی، سه مرتبه با فواصل 10 روزه با محلول‌های آبی 5/0، 1 و 5/1 گرم بر لیتر نانوکلات آهن و پتاسیم محلول‌پاشی شدند. صفات مورد ارزیابی در این آزمایش شامل وزن تر و خشک برگ، وزن تر گل، طول و عرض برگ، شاخص کلروفیل برگ، قطر گل و نهنج، تعداد گلبرگ، ارتفاع بوته، کمیت و کیفیت اسانس بودند. کاربرد نانوکلات آهن باعث افزایش وزن تر و خشک برگ شد. همچنین بیش‌ترین درصد اسانس در تیمار نانوکلات پتاسیم 1 گرم بر لیتر (2/0%) و کمترین در نانوکلات پتاسیم 5/1 گرم بر لیتر (06/0%) مشاهده شد. 18 ترکیب در اسانس گل‌محمدی شناسایی شد که بالاترین درصد ترکیبات را سیترونلول، ژرانیول، تری‌کوزان، نونادکان و هنی‌کوزان تشکیل دادند. بیشترین مقدار سیترونلول (33/27%) و ژرانیول (17/14%) از گیاهان تیمار شده با نانو کلات پتاسیم 1 گرم بر لیتر، بیشترین مقدار نونادکان (12/3%) و تری کوزان (17/21%) از گیاهان تیمار شده با نانوکلات آهن 5/1 گرم بر لیتر و بیشترین مقدار هنی‌کوزان (53/21%) از تیمار شاهد به‌دست آمد. بنابراین برای داشتن بالاترین بازده اسانس و استخراج سیترونلول و ژرانیول که از مهم‌ترین ترکیبات اقتصادی گل محمدی می‌باشند از نانوکلات پتاسیم به مقدار 1 گرم بر لیتر می‌توان استفاده کرد.

چکیده انگلیسی:

To study the effect of nano-chelated iron and potassium foliar spraying on quality and quantity of damask rose essential oil and morpho-physiological characteristics, an experiment was conducted based on randomized complete block design in 2018 at Medicinal Plant Research Farm of Islamic Azad University, Miyaneh Branch. One year after the complete establishment of damask rose and during the blooming stage, plants were sprayed three times at intervals of 10 days by 0.5, 1 and 1.5 g/L nano chelated iron and potassium. The traits evaluated in this experiment were leaf fresh and dry weights, flower fresh weight, leaf length and width, chlorophyll content, flower and receptacle diameter, petal number, plant height, essential oil quantity and quality. Application of nano-chelated iron increased the leaf fresh and dry weights. The highest and the lowest percentages of essential oil were observed in nano-chelated potassium at 1 g/L (0.2%) and nano-chelated potassium at 1.5 g/L (0.06%), respectively. 18 combinations were identified in essential oil of damask rose and the highest components were determined in citronellol, geraniol, tricosane, nonadecane and henicosane. The citronellol (27.3%) and geraniol (14.17%) was obtained from nano-chelated potassium at 1 gr/L and highest nonadecane (3.12%) and tricosane (21.17%) was obtained from nano-chelated iron at 1.5 g/L. The highest amount of henicosane (21.53%) was obtained in control treatment. Therefore, nano-chelated potassium at 1 g/L. can be used to give the highest essential oil yield and extraction of citronelol and geraniol, which are one of the most important economic compounds in damask rose.