بررسی معناگرایانه نقش نظام بین الملل در شکست پروژه دولت‌سازی در افغانستان

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

یوسف سیفی ¹ , کیهان برزگر ² , مهدی ذاکریان ³

1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

تاریخ دریافت : 1403/02/04 تاریخ پذیرش : 1403/04/14 تاریخ انتشار : 1403/04/28

کلید واژه: افغانستان, دولت-ملت, نظام بین الملل, دولت‌سازی, اسلام‌گرایی,

چکیده مقاله :

دولت دموکراتیک مورد حمایت غرب در افغانستان، پس خروج نیروهای خارجی از این کشور، دچار فروپاشی شد و جنبش طالبان توانست مجددا قدرت را تصاحب کند. این سطح از بی‌ثباتی و حتی بیش آن در تاریخ افغانستان مدرن، همواره بخشی از زندگی مردم این کشور بوده است. عوامل مختلفی در پژوهش‌ها همچون شکافهای اجتماعی و مداخله قدزتهای خارجی به عنوان دلیل اصلی این وضعیت مورد توجه قرار داشته‌اند. با این حال انگاره دولت-ملت در چارچوب نظام بین‌الملل معاصر تنها ایده ای است که از زمان استقلال تاکنون ایده محوری برای تشکیل نظام سیاسی و ایجاد ثبات در این کشور بوده است. فهم مردم افغانستان از نظام بین الملل و دولت-ملت به عنوان بازیگر انحصاری آن، زمینه تحقق ثبات در چارچوب چنین ساختاری را بسیار دشوار ساخته است. تحلیل این سطح از اثرگذاری عوامل معناگرایانه در چارچوب نظریه سازه‌انگاری قابل توضیح است و همچنین فهم نقش اساسی استعمار در این میان با کمک نظریه پسااستعماری امکان‌پذیر خواهد بود.

چکیده انگلیسی:

The western-backed democratic government in Afghanistan collapsed after the withdrawal of foreign forces from the country, and the Taliban movement was able to regain power. This level of instability and even more in the history of modern Afghanistan has always been a part of the life of the people of this country. Various factors have been considered in researches as the main reason for this situation. The idea of ​​the nation-state in the framework of the contemporary international system is the only idea that has been the central idea for the formation of the political system and stability in this country since independence. The Afghan people's understanding of the international system and the nation-state as its exclusive actor has made it very difficult to achieve stability within the framework of such a structure. The analysis of this level of influence of semantic factors can be explained in the framework of constructivist theory, and it will also be possible to understand the basic role of colonialism in this context with the help of postcolonial theory.

منابع و مأخذ:

منابع فارسی
اسکات، برچیل, اندرو، لینکلیتر و جک دانلی(1391)، نظریه های روابط بین الملل، حمیرا مشیرزاده و روح اله طالبی آرانی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.#
اسنایدر، جک (1393). دین و نظریه روابط بین الملل، ترجمه عبدالعلی قوام و رحمت حاجی مینه، تهران: نشر علم.#
السيد, رضوان(1383). اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد، ترجمهمجید مرادی، تهران: باز.#
بهروز‌لک, غلامرضا (1386). اسلام سیاسی و اسلام گرایی معاصر. قم: پگاه حوزه.#
پاشازاده, غلامعلی (1392) قانون اساسی مشروطه اول و امکان ترقی جامعه عثمانی از نگاه جلال نوری، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، 3(4).#
حلبی، علی‌اصغر (1374)، تارﯾﺦ ﻧﻬﻀﺖﻫﺎي دﯾﻨﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻌﺎﺻﺮ، تهران: اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ.#
ساعی، احمد (1384)، مقدمه ای بر نظریه و نقد پسا استعماری، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی.#
ساعی، احمد (1388) نقد و ارزیابی نظریه نظام جهانی: موافقان و منتقدان، فصلنامه مطالعات سیاسی. #
سیفی، یوسف (1391)، ژئوکالچر اسلام‌گرایی شیعی در خاورمیانه و تاثیر آن بر بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران، آفاق امنیت، 5(17)، 63-93.#
عثمانی، محمد (1389) میانه ﺳـﻨﺖﮔﺮاﯾـﯽ و ﻧـﻮﮔﺮاﯾﯽ؛ ﺟﺎﯾﮕـﺎه اﻻزﻫـﺮ ﻣﯿـﺎن ﻓﻘﻬـﺎ و روﺷﻨﻔﮑﺮان اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ، مهرنامه، 1(2).#
عنایت، حمید (1372)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهائدین خرمشاهی، تهران: خوارزمی.#
قرضاوی، یوسف (1393) عبادت در اسلام، ترجمه: محمد ستاری‌خرقانی، تهران: احسان.#
قطب، سید(1360)، مقابله اسلام با سرمایه داری، ترجمه: سید محمد رادمنش، تهران: بنیاد علوم اسلامی.#
کامپالا، ژوئل (1377) دولت جامعه مدنی و اسلام گرایی در خاورمیانه. اطلاعات سیاسی اقتصادی.#
گیبرنا، ای بردون و ماریا مونتسرات (1380)، مکاتب ناسیونالیسم، ترجمه: امیر اجتهادی، تهران: نشر وزارت امور خارجه.#
گیدنز, آنتونی (1384) جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.#
لوین، ا.ز (1378)، اﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎ و ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳـﯽ اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ در ﺟﻬـﺎن ﻋـﺮب، تهران: ﺷﺮﮐﺖ اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ.#
لوئیس، برنارد، (1372)، ظه‍ور ت‍رک‍ی‍ه‌ ن‍وی‍ن، ترجمه: م‍ح‍س‍ن‌ع‍ل‍ی‌ س‍ب‍ح‍ان‍ی‌. تهران: نشر نی.#
مرادی، عبدالله (1396) نظام بین الملل و افراط گرایی در اسلام سیاسی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.#
مشیرزاده، حمیرا (1386) جنگ آمریکا علیه عراق و ساختار معنایی نظام بین الملل، فصلنامه سیاست، 18(1)، 213-238.#
موثقی، احمد (1389)، جنبش‌های اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻌﺎﺻﺮ، تهران: ﺳﻤﺖ.#
نقیب زاده، احمد (1383) تاریخ دیپلماسی و روابط بین الملل، تهران: قومس.#
هادیان، ناصر (1382)، سازه انگاری: از روابط بین الملل تا سیاست خارجی، سیاست خارجی، (68)، 915-942.#


English References
Antoniades, Andreas. 2008. "From ‘Theories of Hegemony’ to ‘Hegemony Analysis’ in International Relations." 49th ISA Annual Convention. San Francisco: University of Sussex. 1-18.#
Ayoob, Mohammed. 2004. "Political Islam: Image and Reality." World Policy Journal 1-14.#
Barfield, Thomas. 2012. "What History Can Teach Us about Contemporary Afghanistan." Education about asia 17 (2): 6-9.#
Bhabha, Homi. 1994. The Location of Culture. London: Routledge.#
Bivainis, Andrius. 2015. "Contemporary Afghanistan Outlook: Between Counterinsurgency and Search of the Social Contract." International Journal of Area Studies 10 (2): 119-138.#
Denoeux, G. 2002. "The Forgotten Swamp: Navigating Political Islam." Middle East Policy 9 (2).#
Ershad, Zaker Hussain. 2014. "THE RELATIONSHIP BETWEEN ISLAM AND POLITICS IN CONTEMPORARY AFGHANISTAN." Danubius 32 (1): 87-100. file:///C:/Users/Net/Downloads/Documents/08_zaker_hussain_ershad.pdf.#
Haddad, Yvonne. 1983. "Sayyid Qutb: Ideology of Islamic Revival." In Voices of Resurgent Islam, by John L Esposito. New York: Oxford University Press.#
Hyman, Anthony. 2002. "Nationalism in Afghanistan." Int. J. Middle East Stud 34: 299–315.#
Jones, Seth G. 2014. Persistent Threat The Evolution of al Qa’ida and Other Salafi Jihadists. California: RAND, National Defense Research Institute. https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR600/RR637/RAND_RR637.pdf.#
Liu, Zhongmin. 2008. "The Relations between Nationalism and Islam in." Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia) 69-78.#
March, Andrew F. 2015. "Political Islam: Theory." Review of Political Science 18: 103–123.#
March, Andrew. 2015. "Political Islam: Theory." Annual Review of Political Science 18: 103–23.#
Nojumi, Neamatollah. 2002. The Rise of the Taliban in Afghanistan. New York: Palgrave.#
Onuf, N. 1989. World of Our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relations. Colombia: University of South Carolina Press.#
Roy, Olivier. 1994. The Failure of Political Islam. Cambridge: Harvard University Press.#
Skocpol, Theda. 1982. "Rentier State and Shi'a Islam in the Iranian Revolution." Theory and Society 265-283.#
Smith, A D. 1983. State and Nation in Third Word. London: Weatsheaf Books.#
Smith, D. 1986. The Ethnic Origins of Nationalism. Oxford: Basil Blackwell.#
Tan, Charlene. 2017. "Colonialism, Post-colonialism,Islam, and Education." In Handbook of Islamic Education, by R. & Daun, H. (Eds.) Arjmand. Dordrecht: Springer.#
Theys, Sarina. 2017. "Constructivism." International Relations Theory 36-41.#
Tibi, Bassam. 1990. The Challenge of Fundamentalism: Political Islam and the New World Order. Berkely: Uc Press.#
Tripp, Charles. 1994. "Sayyid Qutb: The Political Vision." In Pioneers of Islamic Revival, by Ali Rahnema. London: Zed Books.#
Wiktorowicz, Quintan. 2006. "Anatomy of the Salafi Movement." Journal Studies in Conflict & Terrorism 29 (3): 207–239.#
Yadav, Rama Sankar , and B N Mandal. 2009. "Global Encyclopedia of Islamic Mystics and mysticism." Global Vision Publishing House. #