رهیافتهای بررسی شبکۀ معنایی تسلیم در قرآن کریم
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنیزهرا مولا قلقاچی 1 , بی بی سادات رضی بهابادی 2 , اعلی تورانی 3
1 - دانشجوی دکتری ،علوم قرآن وحدیث،دانشکده الهیات ،دانشگاه الزهرا (س) ،تهران،ایران.
2 - دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث ،دانشکده الهیات،، دانشگاه الزهرا(س) ،تهران ،ایران
3 - دانشیار گروه فلسفه وکلام اسلامی ،دانشکده الهیات الهیات ، دانشگاه الزهرا(س)،تهران،ایران
کلید واژه: اطاعت, تسلیم, سلم, قرآن کریم,
چکیده مقاله :
تسلیم خدا بودن همراه با ایمان، وظیفهای ضروری بر عهدۀ همگان است. قرآن کریم به تسلیم بودن مؤمنان تا زمان مرگ سفارش مؤکد کرده است و بهترین آیین، در قرآن کریم، تسلیم توأم با کارهای شایسته یاد شده است لذا بررسی آیات این حوزه ضروری مینماید. مضامین آیات از یک سو از بسترها و زمینههایی سخن رانده است که سبب نیل انسان به تسلیم و طی درجات آن خواهد شد که عبارتند از: عقیده به توحید، ایمان، تقوا، توجه به نعم الهی و ارجاع امور به خداوند متعال و التفات به علم و حکمت خداوند و از سوی دیگر، لجاجت انسان و فریب شیطان را از موانع رسیدن به تسلیم برمیشمرد که میتواند آن را در دو گونۀ عوامل درونی و بیرونی احصا نمود. قرآن کریم پیامدهایی نیکویی را پس از نیل انسان به تسلیم برای او یادکرده است که عبارتند از: آرامش، توکل، بهرهمندی از هدایت، رحمت و بشارت.
Surrendering or Submission to God with faith is a necessary duty for everyone. The Holy Qur'an has emphasized the submission of believers until death, and the best ritual, in the Holy Qur'an, is submission combined with meritorious deeds, so it is necessary to examine the verses of this area. On the one hand, the themes of the verses talk about the foundations and contexts that will cause a person to surrender and go through its stages, which are: belief in monotheism, faith, piety, attention to divine blessings, referring matters to God Almighty, and attention to knowledge. And God's wisdom, on the other hand, he lists man's stubbornness and Satan's deception as obstacles to surrender, which can be counted in two types of internal and external factors. The Holy Qur'an has mentioned good consequences for a person after she submits, which are: peace, trust, benefit from guidance, mercy and good news
آصفی، محمد مهدی، (1385ش)، آرامش، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی
ابنفارس، احمد، (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی
ابنمنظور، محمد بنمکرم، (1404ق)، لسان العرب، بیروت، دارصادر
ازهری،محمد بناحمد، (1421ق)، تهذیب اللغه، بیروت، داراحیاء التراث العربی
خلیل بناحمد فراهیدی، (1409ق)، العین، قم، نشرهجرت
راغب اصفهانی، حسین بنمحمد، (1412ق)، مفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالقلم
سبحانی، جعفر، (1385ش)، سیمای انسان کامل در قرآن، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب
سبحانی، ناصر، (1387ش)، اسماء الحسنی، تهران، مردم سالاری
----------، (1387ش)، بندگی خدا، تهران، احسان
سید قطب، (1387ش)، فی ظلال القرآن، تهران، احسان
طباطبایی، سید محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات جامعۀ اسلامی حوزۀ علمیه قم
طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو
طبری، ابو جعفر محمدبنجریر،(1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه
طوسی، محمد بن حسن، بیتا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی
فخر رازی، محمد بن عمر، (1385ش)، تفسیر کبیر مفاتیح الغیب، تهران، اساطیر
قرائتی، محسن، (1383ش)، نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن
مصباح یزدی، محمد تقی، (1376ش)، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی
مصطفوی، حسن، (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب العلمیه
مکارم شیرازی، ناصر، (1374ش)، نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه