تبیین ابعاد استراتژی نوآوری بانک‌ها با تمرکز بر تحول دیجیتال

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

حمیده حدادی ¹ , عباس خمسه ² , تقی ترابی ³ , رویا شاکری ⁴

1 - دانشجوی دکتری ، گروه مدیریت تکنولوژی ، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
3 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه مدیریت، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

تاریخ دریافت : 1402/06/30 تاریخ پذیرش : 1402/07/29 تاریخ انتشار : 1403/03/30

کلید واژه: استراتژی, تحول دیجیتال, استراتژی نوآوری, بانکداری,

چکیده مقاله :

تحول دیجیتال با محوریت فناوری‌های تحول‌آفرین، در صنعت بانکداری و به‌طور ویژه در حوزۀ نوآوری تغییرات شگرفی ایجاد کرده است. به ‌دلیل محدودیت در منابع بانک‌ها، داشتن یک استراتژی نوآوری مناسب با تمرکز بر تحول دیجیتال برای تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب‌های ممکن از انواع و شیوه‌های نوآوری ضروری است. در این راستا، مطالعۀ حاضر با هدف تبیین ابعاد استراتژی نوآوری با تمرکز بر تحول دیجیتال در صنعت بانکداری در چارچوب یک رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب با رویکرد هفت‌مرحله‌ای سندولوسکی و بارسو (2007) انجام شد. روش پژوهش آمیخته است و جامعۀ آماری آن در بخش کیفی، مطالعات موجود در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ، ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪهﻫﺎ و مقالات علمی همایش‌ها، ﭘﺎﯾﮕﺎه‌های علمی داخلی و خارجی مانند اﯾﺮانداک، نورمگز، مگ ایران، IEEE، Science Direct و Springer را شامل می‌شود. ابتدا ﮐﻠﯿﺪواژه‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ استراتژی نوآوری در تحول دیجیتال جست‌وجو شد که در نهایت ﺟﻤﻌﺎً 127 مقاله مورد مطالعه قرار گرفت. جامعۀ آماری در بخش کمی از خبرگان نظری (اساتید دانشگاهی) و خبرگان تجربی (مدیران شبکۀ بانکی ایران) به تعداد 12 نفر تشکیل شد که با استفاده از روش‌های غیراحتمالی و به‌صورت هدفمند انتخاب شده بودند. براساس نتایج تحلیل داده‌ها، 7 مقولۀ اصلی و 36 مقولۀ فرعی دسته‌بندی شد که مقوله‌های اصلی عبارت‌اند از: رهبری دیجیتال، فرهنگ دیجیتال، ساختار سازمانی دیجیتال، توانمندسازی دیجیتالی منابع انسانی، استراتژی دیجیتال، زیرساخت‌های تحول دیجیتال و امنیت فضای دیجیتال. اولویت‌بندی مؤلفه‌ها با روش سوارا نشان داد که بُعد رهبری دیجیتال در اولویت اول ابعاد استراتژی نوآوری قرار دارد.

منابع و مأخذ:

- امیری، سعید؛ چندل، حسین. (1401). تأثیر خلاقیت سازمانی بر نوآوری سازمانی با نقش میانجی انگیزه کارکنان،پژوهشهای علوم مدیریت، 4(10).
- آذر، عادل. (1397). تحقیق در عملیات: مفاهیم و کاربردهای برنامه ریزی خطی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
- باغ میرانی، مصطفی؛ اسماعیلی گیوی، محمدرضا؛ حسن زاده، محمد؛ نوروزی، علیرضا. (1397). طراحی مدل مسئله یابی پژوهش با استفاده از روش فراترکیب، تحقیقات کتابداری واطلاع رسانی دانشگاهی، 52(2)، 109-130.
- باوندی ثانی، سیدمحمد؛ ملک زاده، غلامرضا؛ پویا، علیرضا. (1397). بررسی اثر هوش معنوی بر عملکرد شغلی کارکنان بانک با نقش واسط نوآوری فردی(موردمطالعه: بانک مهراقتصاداستان خراسان رضوی )، علوم اجتماعی، 15(2)، 173-212.
- جلالی، رستم. (1391) نمونه گیری در پژوهشهای کیفی، تحقیقات کیفی در علوم سلامت ، 1(4)،310-320.
- حاجی علیزاده، معصومه؛ جعفرزاده بی‌شک، محمدصادق. (1399). ارتباط بین استراتژی نوآوری شرکت و ریسک سقوط قیمت سهام با تاکید بر عامل رفتاری مدیران،چشم انداز حسابداری ومدیریت، 3(21)، 80-96.
- حجاران، فاطمه؛ رادفر، رضا؛ دیواندری، علی؛ فدایی، داوود. (1401). ارائه مدل بانکداری سبز مبتنی بر مؤلفه‌های مدیریت نوآوری برای کسب مزیت رقابتی پایدار، اقتصاد مالی، 16(1) (58). 257-280.
- حسینی نسب، سیدمهدی ؛ شامی زنجانی، مهدی؛ قلی پور، آرین. (1400). ارائه مدل شایستگی مدیر ارشد دیجیتال به عنوان حکمران تحول دیجیتال در سازمان، پردازش و مدیریت اطلاعات، 36(3)، 835-860.
- رنجبر، هادی؛ حقدوست، علی اکبر؛ صلصالی، مهوش ؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی؛ بهرامی، نسیم. (1391). نمونه گیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع ، دانشگاه علوم پزشکی ارتش ج.ا.ا، 10(3)، 238-250.
- شجاعی، مانی؛ ثمری، داوود ؛ سمیعی، روح اله؛ علیپور درویش، زهرا. (1400). بررسی ضرورت تعامل متغیرهای محیطی-انسانی موثر بر نوآوری محصول در سازمان های دانش بنیان، نگرش های نو در جغرافیای انسانی ، 13(2) ، 578-595.
- صالحی پور باورصاد، سجاد؛ پوریان، سیدکاظم. (1400). ره نگاشتی نوین برای تحقق تحول دیجیتال، سیاست نامهعلم و فناوری، 11(1)، 17-5.
- صالحیان، مهدی؛ بابایی فارسانی، میثم؛ قائد امینی هارونی، عباس؛ صادقی ده چشمه، مهرداد. (1400).تأثیر نوآوری بازواردشوندهبر عملکرد نوآوری ازطریق تحلیل نقش میانجی استراتژی نوآوری و تسهیم دانش، بازیابی دانش و نظام های معنایی، 8(27)، 131-154.
- طاهری، مصطفی؛ عزیزی،ایمان. (1397). بررسی نقش میانجی نوآوری سازمانی و قابلیت نوآوری تکنولوژیکی در تأثیر شیوه های مدیریت دانش بر عملکرد شرکت (مطالعه موردی: شرکت های شهرک صنعتی شیراز) ،دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 1( 6)، 141-122.
- قلیچ خانی، مصطفی؛ صمدی مقدم، یحیی؛ فتحی هفشجانی، کیامرث. (1400). مدل ارزیابی بلوغ تحول دیجیتال در سازمان‌های صنعتی مبتنی بر روش علم طراحی، مطالعات مدیریت کسب وکارهوشمند ، 10(37)، 135-184.
- کمالی،یحیی.(1396).روش شناسی فراترکیب وکاربرد آن درسیاست گذاری عمومی،فصلنامه سیاست،47(3)،721-736
- کیانفر، فرهاد؛ موسوی، سیدفرج. (1400) .نقش نوآوری دیجیتال در سیستم‌های مدیریت دانش،رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(62)، 186-158.
- محمدیان،ایوب ؛مانیان،امیر؛ خدادادبرمی،مریم.(1394).مرورسیستماتیک و جهت گیری آتی پژوهش هادرحوزه مراکز رشد مجازی کسب و کار، مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات،3(12)،123-150
- معاونت اموربانکی،بیمه وشرکتهای دولتی،وزارت اموراقتصادو دارایی ج.ا.ا.(1398).بانکداری آینده و تحول دیجیتالی:رویکردسیاستی و چارچوب استقرارمبتنی بر پارادایم اقتصاد هوشمند،راه پرداخت.
- نادری فر، مهین؛ گلی، حمیده؛ قلجایی، فرشته. (1396) . گلوله برفی روشی هدفمند در نمونه گیری تحقیقات کیفی، گام های توسعه در آموزش پزشکی، 14(3)، 179-171.
- نقی زاده، رضا؛ الهی، شعبان ؛ منطقی، منوچهر؛ قاضی‌نوری، سیدسپهر. (1393)، فراترکیب مدل‌های نوآوری منطقه‌ای: مروری بر سال‌های 2013-1990، مدیریت نوآوری،3(4)،25-56
- نوری، مژگان؛ شاه حسینی، محمدعلی ؛ شامی زنجانی، مهدی؛ عابدین، بابک. (1398). طراحی چارچوب مفهومی رهبری تحول دیجیتال در سازمان‌های ایرانی،مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام های آموزشی، 12(2)(23)، 211-242.
- Abduvakhidovna, Y. N. (2023). Factors influencing the implementation of the innovation strategy at industrial enterprises. World Bulletin of Management and Law, 19, 5-11.
- Aitken, M., Ng, M., Horsfall, D., Coopamootoo, K. P., van Moorsel, A., & Elliott, K. (2021). In pursuit of socially-minded data-intensive innovation in banking: A focus group study of public expectations of digital innovation in banking. Technology in Society, 66(1), 133-159.
- Ancarani, A., & Di Mauro, C. (2018). Successful digital transformations need a focus on the individual. In Digitalisierung im Einkauf (pp. 11-26). Springer Gabler, Wiesbaden.
- Appio, F. P., Frattini, F., Petruzzelli, A. M., & Neirotti, P. (2021). Digital transformation and innovation management: A synthesis of existing research and an agenda for future studies. Journal of Product Innovation Management, 38(1), 4-20.
- Arsanjani, A., Gholipour Soleimani, A., Delafrooz, N., & Taleghani, M. (2019). Challenges of the Iranian E-Banking Business Model in Digital Transformation. Journal of Money and Economy, 14(3), 389-419.
- Bresciani, S., Ferraris, A., Huarng, K. H., & Malhotra, A. (2021). Digital transformation as a springboard for product, process and business model innovation. Journal of Business Research, 128, 204-210.
- Cai, J., & Wang, A. (2022). Research on the Digital Transformation Path of Commercial Banks from the Perspective of “Gyroscope Model”. In 2022 7th International Conference on Social Sciences and Economic Development (ICSSED 2022) (pp. 1755-1760). Atlantis Press.
- Coccia ,M.(2023).Innovation Failures: General Determinants and Strategies of Problem Solving for Competitive advantage .Technology in society.
- Corvello, V., Belas, J., Giglio, C., Iazzolino, G., & Troise, C. (2023). The impact of business owners’ individual characteristics on patenting in the context of digital innovation. Journal of Business Research, 155, 113397. ‌
- Cosimato, S., & Vona, R. (2021). Digital innovation for the sustainability of reshoring strategies: A literature review. Sustainability, 13(14), 7601.
- Danuso, A., Giones, F., & da Silva, E. R. (2021). The digital transformation of industrial players: A guide. Business Horizons.
- DeBeer, J., & Depew, C. (2021). The Role of Process Engineering in the Digital Transformation. Computers & Chemical Engineering, 10(7), 42-63.
- Deja, M., Rak, D., & Bell, B. (2021). Digital transformation readiness: perspectives on academia and library outcomes in information literacy. The Journal of Academic Librarianship, 47(5), 102-123.
- Denicolai, S., & Previtali, P. (2023). Innovation strategy and digital transformation execution in healthcare: The role of the general manager. Technovation, 121, 102555.
- Do, T. D., Pham, H. A. T., Thalassinos, E. I., & Le, H. A. (2022). The Impact of Digital Transformation on Performance: Evidence from Vietnamese Commercial Banks. Journal of Risk and Financial Management, 15(1), 21.
- Filotto, U., Caratelli, M., & Fornezza, F. (2021). Shaping the digital transformation of the retail banking industry. Empirical evidence from Italy. European Management Journal, 39(3), 366-375.
- Gerth, A. B., & Peppard, J. (2016). The dynamics of CIO derailment: How CIOs come undone and how to avoid it. Business Horizons, 59(1), 61-70.
- Geschka, H. (2015). Innovation Strategy: An Approach in Three Levels. Kindai management review, 3, 129-140.
- Kane, G. C., Palmer, D., Phillips, A. N., Kiron, D., & Buckley, N. (2015). Strategy, not technology, drives digital transformation. MIT Sloan Management Review and Deloitte University Press, 1(4), 1-25.
- Kapitanov, V. A., Osipova, O. S., & Chikileva, L. S. (2021). Promising Areas for Developing HR Managers' Competencies in the Digital Age. In SHS Web of Conferences (Vol. 91). EDP Sciences.
- Karlsson, C., & Tavassoli, S. (2016). Innovation strategies of firms: What strategies and why?. The Journal of Technology Transfer, 41(6), 1483-1506.
- Katz, B. R., DU Preez, N. D., Schutte, C. S. L., (2010). Definition and role of an innovation strategy. Conference: SAIIE 24, At: Glenburn Lodge, Gauteng, South Africa, Project: Integrated Enterprise and Technology Innovaton. [online]. [2011-01-02].
- Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of Business Economics and Management,11(2), 243-258.
- Khotamov, I., & Avazov, N. (2020). I Digital innovation activities today and their types. Journal of information technology, 3(2), 15-21.
- Kitsios, F., Giatsidis, I., & Kamariotou, M. (2021). Digital transformation and strategy in the banking sector: Evaluating the acceptance rate of e-services. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(3), 204.
- Klyton, A., Tavera-Mesías, J. F., & Castaño-Muñoz, W. (2021). Innovation resistance and mobile banking in rural Colombia. Journal of Rural Studies, 81, 269-280.
- Kohli, R., & Melville, N. P. (2018). Digital innovation: A review and synthesis. Information Systems Journal, 29(1), 200-223.
- Konopik, J., Jahn, C., Schuster, T., Hoßbach, N., & Pflaum, A. (2022). Mastering the digital transformation through organizational capabilities: A conceptual framework. Digital Business, 2(2), 100019.
- Kontić, L., & Vidicki, Đ. (2018). Strategy for digital organization: Testing a measurement tool for digital transformation. Strategic Management,23(1), 29-35.
- Kotkova Striteska, M., & Prokop, V.(2020).Dynamic Innovation Strategy Model in Practice Of Innovation Leaders and Followers in CEE Countries-A Prerequisite for Building Innovative Ecosystems .Sustainability,12,3918.
- Kraus, S., Schiavone, F., Pluzhnikova, A., & Invernizzi, A. C. (2021). Digital transformation in healthcare: Analyzing the current state-of-research. Journal of Business Research, 123, 557-567.
- Kretschmer, T., & Khashabi, P. (2020). Digital transformation and organization design: An integrated approach. California Management Review, 62(4), 86-104.
- Lee, C. C., Li, X., Yu, C. H., & Zhao, J. (2021). Does fintech innovation improve bank efficiency? Evidence from China’s banking industry. International Review of Economics & Finance, 74, 468-483.
- Lendel, V., & Varmus, M. (2011). Creation and implementation of the innovation strategy in the enterprise. Economics and management,16(1), 819-826.
- Linggadjaya, R. I. T., Sitio, B., & Situmorang, P. (2022). Digital Transformation of PT Bank Jago Tbk from Conventional Bank to Digital Bank. International Journal of Digital Entrepreneurship and Business, 3(1), 9-22..
- Lyytinen, K., Nambisan, S., Majchrzak, A., & Song, M. (2017). Digital Innovation Management: Reinventing innovation management research in a digital world. MIS quarterly, 41(1).
- Magistretti, S., Pham, C. T. A., & Dell'Era, C. (2021). Enlightening the dynamic capabilities of design thinking in fostering digital transformation. Industrial Marketing Management, 97, 59-70.
- Massaro, M. (2021). Digital transformation in the healthcare sector through blockchain technology. Insights from academic research and business developments. Technovation,6 (4),102-126.
- Matt, C., Hess, T., & Benlian, A. (2015). Digital transformation strategies. Business & information systems engineering, 57(5), 339-343.
- Naimi-Sadigh, A., Asgari, T., & Rabiei, M. (2022). Digital transformation in the value chain disruption of banking services. Journal of the Knowledge Economy, 13(2), 1212-1242.
- Nambisan, S., Lyytinen, K., Majchrzak, A., & Song, M. (2017). Digital Innovation Management: Reinventing innovation management research in a digital world. MIS Q. 2017; 41: 223–238. doi: 10.25300. MISQ/2017/41: 1.03.[CrossRef][Google Scholar].
- Nambisan, S., Wright, M., & Feldman, M. (2019). The digital transformation of innovation and entrepreneurship: Progress, challenges and key themes. Research Policy, 48(8), 103773.
- Noblit, G.W. Hare, R.D. (1988), meta Ethnography: synthesizing qualitative studies.Newbury park, CA: stage.
- Nylén, D., & Holmström, J. (2015). Digital innovation strategy: A framework for diagnosing and improving digital product and service innovation. Business horizons, 58(1), 57-67.
- Oh, K., Kho, H., Choi, Y., & Lee, S. (2022). Determinants for Successful Digital Transformation. Sustainability, 14(3), 1215.
- Prayogi, G. D., & Resmawa, I. N. (2022, March). Camel banking financial performance analysis before and after digital transformation based on technology. International Conference of Business and Social Sciences,1(1), 405-414.
- Putri, S. R. R., & Fontana, A. (2022). Surviving digital transformation era through strategic entrepreneurship with collaborative innovation between bank and fintech. In Proceeding of the International Conference on Family Business and Entrepreneurship (Vol. 3, No. 1).
- Queiroz, J., Leitão, P., Pontes, J., Chaves, A., Parra, J., & Perez-Pons, M. E. (2020). A quality innovation strategy for an inter-regional digital innovation hub. ADCAIJ: Advances in Distributed Computing and Artificial Intelligence Journal, 9(4), 31-45.
- Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research. springer publishing company.
- Schilling,M. (2013) ."Strategic management of technological innovation”,McGraw-Hill Companies.
- Schwaferts, D., & Baldi, S. (2018). Digital transformation management and digital business development. In Business Information Systems and Technology 4. Springer, Cham, 147-159.
- Scott, S. V., Van Reenen, J., & Zachariadis, M. (2017). The long-term effect of digital innovation on bank performance: An empirical study of SWIFT adoption in financial services. Research Policy, 46(5), 984-1004.
- Sousa, M. J., & Rocha, Á. (2019). Digital learning: Developing skills for digital transformation of organizations. Future Generation Computer Systems, 91, 327-334.
- Sow, M., & Aborbie, S. (2018). Impact of leadership on digital transformation. Business and Economic Research, 8(3), 139-148.
- Stanujkic, D., Karabasevic, D. & Zavadskas, E. K. (2015). Framework for the Selection of a packaging design based on the SWARA method. Inzinerine Ekonomika – Engineering Economics 26(2), pp. 181- 187.
- Tjondro, E., Cintya, M. O., Seto, S., & Suherman, Y. G. (2022). Do Digital Innovation and Risk Disclosure Control Performance? Evidence from Banking in ASEAN-6. JIA (Jurnal Ilmiah Akuntansi), 6(2), 200-220.
- Wang ,T. (2023).Toward an understanding of innovation failure :The timing of failure experience.Technovation,125,102787.
- Wang, W. (2011). A Content Analysis of Reliability in Advertising Content Analysis Studies., East Tennessee State University.
- Westerman, G., Calméjane, C., Bonnet, D., Ferraris, P., & McAfee, A. (2011). Digital Transformation: A roadmap for billion-dollar organizations. MIT Center for Digital Business and Capgemini Consulting, 1, 1-68.
- Zhang, X., Xu, Y., & Ma, L. (2022). Research on successful factors and influencing mechanism of the digital transformation in SMEs. Sustainability, 14(5), 2549.
- Zhao, Q., Tsai, P. H., & Wang, J. L. (2019). Improving financial service innovation strategies for enhancing china’s banking industry competitive advantage during the fintech revolution: A Hybrid MCDM model. Sustainability, 11(5), 1419.
- Zimmer,L. (2006). Qualitative meta-synthesis: a question of dialoguing with text. Journal of Advanced Nursing 53(3): 311-318.