واکاوی نقش فرآیندهای مدیریت دانش در استفاده از استراتژی‌های رقابتی برای دستیابی به نوآوری در شرکت‌های دانش بنیان

محورهای موضوعی : تعالی منابع انسانی

لیلا آندرواژ ¹ , سولماز صدرجهانی ²

1 - گروه مدیریت بازرگانی،واحد بین المللی خرمشهر،دانشگاه آزاد اسلامی،خرمشهر،ایران
2 - گروه مدیریت بازرگانی ، واحد امارات متحده عربی،دانشگاه ازاد اسلامی،امارات،دبی

تاریخ دریافت : 1403/02/21 تاریخ پذیرش : 1403/03/05 تاریخ انتشار : 1403/07/28

کلید واژه: فرآیندهای مدیریت دانش, استراتژی‌های رقابتی, نوآوری, شرکت‌های دانش بنیان,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به واکاوی نقش فرآیندهای مدیریت دانش در استفاده از استراتژی‌های رقابتی برای دستیابی به نوآوری در شرکت‌های دانش بنیان پرداخته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از مدیران شرکت‌های دانش بنیان بوده که طبق اطلاعات سایت رسمی شرکت‌های دانش بنیان تعداد این شرکت‌ها در داخل کشور به ۸۴۸۷ رسیده است؛ که از این تعداد، حدود ۳۸۴ نفر که همان کف نمونه برای جامعه نامحدود برای فرمول کوکران است انتخاب شده که از این تعداد نیز با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ۲۰۳ نفر به گویه‌های پرسشنامه پاسخ دادند. وسیله سنجش پرسشنامه بوده و روایی آن با نظر خبرگان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. داده ها بانرم افزارپی ال اس تحلیل گردیدند. نتایج نشان از آن داشت که فرآیندهای مدیریت دانش باضریب مسیر ۹۷۳/۰ و ضریب t ۶۳۶/۴ بر استراتژی‌های رقابتی و با ضریب مسیر ۷۳۴/0 و ضریب t ۸۲۹/۸ بر نوآوری، و استراتژی‌های رقابتی با ضریب مسیر ۲۵۰/۰ و ضریب t ۹۵۵/۲ بر نوآوری تأثیر دارد. استراتژی‌های رقابتی با ضریب مسیر ۲۴۳/۰ و ضریب t ۹۴۳/۲ توانست رابطه بین فرآیندهای مدیریت دانش و نوآوری را میانجی گری نماید. در این راستا پیشنهاد می‌گردد مدیران شرکت‌های دانش بنیان با بهبود فرآیندهای مدیریت دانش و بکارگیری استراتژی‌های رقابتی موثر در سازمان زمینه را جهت افزایش نوآوری مهیا ساخته و به بهبود عملکرد سازمان کمک کنند.

چکیده انگلیسی:

The present research has analyzed the role of knowledge management processes in the use of competitive strategies to achieve innovation in knowledge-based companies. The research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of nature. The statistical population consisted of managers of knowledge-based companies, and according to the official website of knowledge-based companies, the number of these companies in the country has reached 8487; Of these, about 384 people, which is the sample floor for the unlimited population for Cochran's formula, were selected, of which 203 people responded to the questionnaire items using random sampling. The measuring instrument was a questionnaire, and its validity was confirmed by experts' opinion and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient. The data were analyzed with PLS software. The results showed that the knowledge management processes with a path coefficient of 0.973 and t coefficient of 4.636 on competitive strategies and with a path coefficient of 0.734 and t coefficient of 8.829 on innovation, and competitive strategies with a path coefficient of 0.250 and coefficient t 2.955 has an effect on innovation. Competitive strategies with path coefficient of 0.243 and t coefficient of 2.943 could mediate the relationship between knowledge management processes and innovation. In this regard, it is suggested that managers of knowledge-based companies prepare the ground for increasing innovation and help improve the performance of the organization by improving knowledge management processes and using effective competitive strategies in the organization.

منابع و مأخذ:


اکبری، تقی؛ کشاورزپور، وفا. ۱۴۰۲. بررسی تأثیر رهبری دانش‌مدار و مدیریت‌دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی در آموزش عالی، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در حسابداری، مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، استکهلم-سوئد.
خلیق، قادر؛ رنجبریان، رسول. 1400. تاثیر مدیریت استعداد و مدیریت دانش بر رضایت شغلی کارکنان. مجله توانمندسازی سرمایه انسانی. 4(4): 275-287.
رجبی فرجاد، حاجیه؛ میرسپاسی، نیلوفر؛ نادری مهربانی، کمال. ۱۴۰۰. تأثیر فرایندهای مدیریت دانش بر نواوری سازمانی با نقش میانجی بهره وری منابع انسانی، دو ماهنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت اموزشی، ۱۲(۱): ۱-۱۴.
رضائی، حمید؛ خاکزادیان، سیدمهدی. ۱۴۰۰. بررسی تأُیر سرمایه اجتماعی بر توسعه محصول جدید با نقش میانجی مدیریت دانش در شرکتهای دانش بنیان استان مازندران، مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی، ۸(۴): ۱۱۹-۱۳۴.
رشیدعلیپور، زهرا؛ انصاری، نوچهر؛ سیدجوادین، سیدرضا. 1398. بررسی تاثیر اجرای مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی (نمونه پژوهش: شرکت شیر پگاه). نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی. 2(7): 113-151.
سیف اللهی، ناصر؛ ابراهیمی خراجو، وحیده. 1400. واکاوی نقش تعدیل گری مدیریت دانش در هتل های اردبیل نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی. 4(15): 151-182.
شاکری، رویا؛ حسنی، رفیق؛ عبدالملکی، مهدی؛ آژنگ، محمدرضا. ۱۴۰۱. ارائه الگوی عملکرد نوآوری شرکت های دانش بنیان: رهیافت فراترکیب، پژوهش های مدیریت عمومی، ۱۵(۵۵): ۱۲۵-۱۵۴.
قربانی زاده، وجه اله. ۱۴۰۰. قابلیت های فرایندی مدیریت دانش و نوآوری باز و نقش آن در بهره وری نیروی انسانی در شرکت‌های دانش بنیان، فصلنامه توسعه مدیریت، ۱۶(۶۲): ۱۲۶-۱۴۶.
فارسانی، میثم؛ فتح اللهی، سهیلا؛ مرادی، مینا. 1401. تحلیل رابطه رهبری دانش محور، رفتار مدیریت دانش و عملکرد نوآوری (نمونه پژوهش: شرکت‌های کوچک و متوسط استان چهار محال بختیاری). نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی، 5(16): 163-135.
عرب شاهی، معصومه؛ کبیری، عامله؛ بهبودی، امید. 1401. تاثیر ارزش دانش مدیران عالی بر شیوه های اشتراک دانش، نوآوری باز و عملکرد سازمان. نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی، 5(16): 191-165.
مرادی، داوود؛ غیور، فرزاد؛ منصورفر، غلامرضا. ۱۳۹۹. بررسی تأثیر استراتژی‌های رقابتی بر رشد توان رقابتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۲۷(۲): ۲۸۸-۳۰۶.
مولائی، سوران؛ شاکری، رویا؛ یعقوبی، نورمحمد. ۱۳۹۷. تأُیر مدیریت دانش شخصی بر فرهنگ و عملکرد نواورانه در شرکت‌های داشن بنیان، پژوهش های مدیریت در ایران، ۲۲(۴): ۱۳۰-۱۵۰.
نوروزی، حسین؛ رشنوادی، یعقوب؛ نصرت پناه، رسول؛ بیگی، شاهرخ. 1400. بررسی تاثیر مدیریت دانش، نوآوری مدیریت و قابلیت های پویا بر عملکرد شرکتهای صادراتی. مجله مدیریت کسب و کارهای بین المللی، 4(4): 69-88.
وحیدی، حسین؛ دانش، زهرا. 1401. چالش های پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های ایرانی، یافته ای مبتنی بر فراترکیب. نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی. 5(16): 73-106.

Abubakar, A. M., Elrehail, H., Alatailat, M. A., & Elçi, A. (2019). Knowledge management, decision-making style and organizational performance. Journal of Innovation & Knowledge, 4(2), 104-114.‏
Andreeva, T., & Kianto, A. (2011). Knowledge processes, knowledge‐intensity and innovation: a moderated mediation analysis. Journal of knowledge management, 15(6), 1016-1034.‏
Andreeva, T., & Kianto, A. (2012). Does knowledge management really matter? Linking knowledge management practices, competitiveness and economic performance. Journal of knowledge management.‏
Bashir, M., & Farooq, R. (2019). The synergetic effect of knowledge management and business model innovation on firm competence: A systematic review. International Journal of Innovation Science, 11(3), 362-387.‏
Bierly, P., & Chakrabarti, A. (1996). Generic knowledge strategies in the US pharmaceutical industry. Strategic management journal, 17(S2), 123-135.‏
Becerra-Fernandez, I., & Sabherwal, R. (2014). Knowledge management: Systems and processes. Routledge.‏
Carneiro, A. (2000). How does knowledge management influence innovation and competitiveness?. Journal of knowledge management, 4(2), 87-98.‏
Cohen, J. F., & Olsen, K. (2015). Knowledge management capabilities and firm performance: A test of universalistic, contingency and complementarity perspectives. Expert Systems with Applications, 42(3), 1178-1188.‏
Costa, V., & Monteiro, S. (2016). Key knowledge management processes for innovation: a systematic literature review. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 46(3), 386-410.‏
Dabic, M., & Kiessling, T. (2019). The performance implications of knowledge management and strategic alignment of MNC subsidiaries. Journal of Knowledge Management, 23(8), 1477-1501.‏
Donate, M. J., & Guadamillas, F. (2011). Organizational factors to support knowledge management and innovation. Journal of knowledge management.‏
Frambach, R. T., Prabhu, J., & Verhallen, T. M. (2003). The influence of business strategy on new product activity: The role of market orientation. International journal of research in marketing, 20(4), 377-397.
Gümüş, S., & Gümüş, H. G. (2015). Marketing of innovation in business. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 181, 261-268.‏
Hu, Y. F., Hou, J. L., & Chien, C. F. (2019). A UNISON framework for knowledge management of university–industry collaboration and an illustration. Computers & Industrial Engineering, 129, 31-43.‏
Imran, M. K., Fatima, T., Sarwar, A., & Amin, S. (2022). Knowledge management capabilities and organizational outcomes: contemporary literature and future directions. Kybernetes, 51(9), 2814-2832.‏
Jin, X., Wang, J., Chen, S., & Wang, T. (2015). A study of the relationship between the knowledge base and the innovation performance under the organizational slack regulating. Management Decision.‏
Jordão, R. V. D., Novas, J., & Gupta, V. (2020). The role of knowledge-based networks in the intellectual capital and organizational performance of small and medium-sized enterprises. Kybernetes, 49(1), 116-140.‏
Kmieciak, R., & Michna, A. (2018). Knowledge management orientation, innovativeness, and competitive intensity: evidence from Polish SMEs. Knowledge Management Research & Practice, 16(4), 559-572.‏
Lai, J. Y., Wang, J., Ulhas, K. R., & Chang, C. H. (2022). Aligning strategy with knowledge management system for improving innovation and business performance. Technology Analysis & Strategic Management, 34(4), 474-487.‏
Li, M., & Nguyen, B. (2017). When will firms share information and collaborate to achieve innovation? A review of collaboration strategies. The Bottom Line, 30(1), 65-86.‏
Massa, S., & Testa, S. (2009). A knowledge management approach to organizational competitive advantage: Evidence from the food sector. European Management Journal, 27(2), 129-141.‏
Munir, R., & Beh, L. S. (2019). Measuring and enhancing organisational creative climate, knowledge sharing, and innovative work behavior in startups development. The Bottom Line.‏
Miao, M., Saide, S., & Muwardi, D. (2021). Positioning the knowledge creation and business strategy on banking industry in a developing country. IEEE Transactions on Engineering Management.‏
Migdadi, M.M. (2020), “Knowledge management processes, innovation capability and organizational performance”, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol. 71 No. 1, pp. 182-210, doi: 10.1108/IJPPM-04-2020-0154.
Migdadi, M. M. (2022). Knowledge management processes, innovation capability and organizational performance. International Journal of Productivity and Performance Management, 71(1), 182-210.‏
Nazari, F., Rahimipour Anaraki, A., Taghavi, S. S., & Ghasemi, B. (2021). The relationship among knowledge-based dynamic process capabilities, innovation processes and innovation performance: an empirical study of knowledge-based high-tech companies in Iran. Kybernetes, 50(5), 1379-1404.‏
Ngah, R., & Wong, K. Y. (2020). Linking knowledge management to competitive strategies of knowledge-based SMEs. The Bottom Line.‏
Niu, P., Xie, F., & Leonard, T. (2010). Empirical study of the relations between the knowledge base and innovation performance of an economy. Journal of Knowledge-based innovation in China, 2(2), 171-185.
Nonaka, I., Byosiere, P., Borucki, C. C., & Konno, N. (1994). Organizational knowledge creation theory: a first comprehensive test. International Business Review, 3(4), 337-351.‏
Ode, E., & Ayavoo, R. (2020). The mediating role of knowledge application in the relationship between knowledge management practices and firm innovation. Journal of Innovation & Knowledge, 5(3), 210–218.
Oluikpe, P. (2012). Developing a corporate knowledge management strategy. Journal of knowledge management, 16(6), 862-878.‏
Porter, M. E. (1985). Technology and competitive advantage. Journal of business strategy, 5(3), 60-78.‏
Schroeder, D. M. (1990). A dynamic perspective on the impact of process innovation upon competitive strategies. Strategic Management Journal, 11(1), 25-41.‏
Shih, H. A., & Chiang, Y. H. (2005). Strategy alignment between HRM, KM, and corporate development. International Journal of Manpower.‏
Tran, H. T., Santarelli, E., & Wei, W. X. (2022). Open innovation knowledge management in transition to market economy: Integrating dynamic capability and institutional theory. Economics of Innovation and New Technology, 31(7), 575-603.‏
Thaise, C. M., Gomes, G., & Carmona, L. J. D. M. (2020). Influence of learning and service innovation on performance. Innovation & Management Review, 17(2), 157-175.‏
Trivedi, K., & Srivastava, K. B. (2022). The role of knowledge management processes in leveraging competitive strategies to achieve firm innovativeness. The Bottom Line, (ahead-of-print).‏
Xin, J., Song, C., Fuji, X., & Zexia, L. (2018). Multi-dimensional influence of dynamic capabilities on innovation performance in knowledge-intensive service enterprises. Science Journal of Business and Management, 6(4), 81.‏
Zhao, S., Liu, X., Andersson, U., & Shenkar, O. (2022). Knowledge management of emerging economy multinationals. Journal of World Business, 57(1), 101255.‏