تأثیرپذیری شاعران معاصر از شعر کهن از دید تصویرسازی

محورهای موضوعی : حماسه

علی سرور یعقوبی ¹

1 - عضو هیأت علمی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد اراک.

تاریخ دریافت : 1388/03/11 تاریخ پذیرش : 1388/04/11 تاریخ انتشار : 1388/06/01

کلید واژه: تصویر, تخیل, اقلیم, شعر,

چکیده مقاله :

تصویرسازی و تخیل از بن مایه های بنیادین شعر بشمار می آید؛ به گونه ای که می توان آن ها را عامل جداکنندة شعر از نثر انگاشت. به سخن دیگر، تخیّل، جان مایة شعر است. در این مقاله نگارنده کوشیده است تا پیوندهای آشکار شعر کهن فارسی و شعر معاصر را از دیدگاه های شاعرانه بررسی کند. شاید کسانی باشند که این دو شیوة شاعری را یک سره از هم گسسته معرفی کنند، اما به یاری سنجش هایی از این دست می توان داوری کرد که آیا پیوندی میان این دو سبک وجود دارد یا یک سره از هم بیگانه است. یکی از زمینه هایی که در بررسی سنجش بکار می آید، همانندی هایی است که در تصویرسازی دیده می شود یا کارکرد عناصری است که در تخیل دخالت دارد. این عناصر یا از طبیعت گرفته شده است که در همة زمان ها و مکان ها وجود دارد و پای دار است، اما از دید اقلیمی و جغرافیایی متفاوت است، یا پدیده های پیرامونی و محیطی است که با گذر زمان و دگرگونی در شیوة زندگی تحول می یابد. از این رو بیش ترین پیوند در میان این دو سبک می تواند برپایة عناصر طبیعت و کارکرد آن ها در تصویرسازی پدید آمده باشد

چکیده انگلیسی:

Imagery and imagination are the essential components of poetry in such a way that they can be regarded as differentiating factor, separating prose from poetry.  In other words, imagination is the very essence of poetry.  In this article attempt is made to investigate the common grounds between the Old Persian poetry with Contemporary poetry in terms of poetic criteria such as similarities in imagery, and the function of elements involved in imagination. These elements are either taken from the nature which exists throughout all times and places and is constant, yet differs from the geographical and regional point of view, or they are environmental phenomena which tend to change with the passage of time and change in the mode of living.  Thus, the strongest bond between these two styles could have been made on the basis of elements of nature and their function in imagery. With the aid of such criteria, one can judge whether there is a bond between the two styles or they are entirely different.

منابع و مأخذ:

1. آخر شاه­نامه، مهدی اخوان ثالث، تهران، انتشارات مروارید، چاپ هشتم، 1373.
   
2. آیینه­ای برای صداها (هفت دفتر شعر)، محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات سخن، 1383.
   
3. از آسمان تا ریسمان (مجموعه شعر)، نادر نادرپور، تهران، انتشارات مروارید، چاپ دوم، 1382.
   
4. از خون سیاوش، سیاوش کسرایی، تهران، انتشارات سخن، چاپ چهارم، 1384.
   
5. پیشاهنگان شعر پارسی، محمّد دبیرسیاقی، تهران، شرکت سهامی کتاب­های حبیبی.
   
6. در حیاط کوچک پاییز در زندان، مهدی اخوان ثالث، تهران، انتشارات بزرگمهر، 1368.
   
7. دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ضیاالدین سجادی، تهران،  انتشارات زوار، 1368.
   
8. دیوان حافظ، به کوشش محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران انتشارات نگاه، 1372.
   
9. دیوان منوچهری دامغانی، به کوشش محمّد دبیرسیاقی، تهران، انتشارات زوّار، 1370.
   
10. زمستان، مهدی اخوان ثالث، تهران، انتشارات مروارید، چاپ دوازدهم، 1371.
    
11. شام باز پسین، نادر نادرپور، تهران، انتشارات مروارید، چاپ دوم، 1382.
    
12. سرمه خورشید، نادر نادرپور، تهران، انتشارات مروارید، چاپ پنجم، 1382.
    
13. گزیده اشعار ناصرخسرو، جعفر شعار، انتشارات علمی، 1370.
    
14. مثنوی مولانا، به تصحیح نیکلسون، تهران، انتشارات مولی، 1366.
    
15. مجموعه کامل اشعار نیمایوشیج، گردآوری و تدوین سیروس طاهباز، تهران، انتشارات نگاه، چاپ هفتم، 1382.
    
16. نامه باستان، (گزارش و ویرایش شاه­نامه فردوسی)، میرجلال الدّین کزّازی، تهران، انتشارات سمت، 1381.
    
17. هشت کتاب، سهراب سپهری، تهران، انتشارات طهوری، چاپ چهل و سوم، 1385.