نقد قدرت از دیدگاه مولانا در مثنوی
محورهای موضوعی :
مریم محمد زاده
1
(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد اهر.)
کلید واژه: مولانا ـ مثنوی ـ سیاست ـ عدالت ـ استبداد,
چکیده مقاله :
کمتر کسی ممکن است به مولانا به چشم منتقد و مصلح اجتماعی نگاه کند و در آثار عرفانی و غنایی وی به دنبال آرای انتقادی و سیاسی باشد؛ اما درک عرفان و اندیشة انسانی و مردم‌گرایانة او، تردیدی در جامعیت شخصیت و جهان‌بینی وی باقی نمی‌گذارد؛ از این رو بسیار طبیعی می‌نماید که او وقتی از رستگاری انسان و زندگی صلح‌آمیز و مبتنی بر معنویت و آگاهی سخن می‌گوید، قدرت ستم‌گرایانه و استبداد ظالمانه را به مثابة مانعی عمده نکوهش می‌کند. در این نوشتار سعی شده است با کنکاش در مثنوی، برخورد او با مسألة قدرت و حکومت و جهت‌گیری انتقادیش نسبت بدان بررسی و تحلیل شود.
Mowlana as a social critic is a subject which has seldom been dealt with. Also rare, is searching after political and critical ideas in his mystical and lyrical works, however his understanding of Gnosticism and philanthropic humane thought leaves no doubt in accepting his all encompassing character and ideology. Therefore, it seems only natural when he speaks of human salvation and peaceful life based on consciousness and spirituality should he reproach oppressive power, cruel dictatorship as major obstacles on the way. In this article attempt is made to investigate and analyze Mowlana’s critical stance with respect to the problem of power and government in Masnavi.
- آشنایی با مولوی؛ غلام‌رضا سلیم؛ تهران: انتشارات توس، 1361.
- زندگی مولانا جلال‌الدین محمد؛ بدیع‌الزمان فروزان‌فر؛ چاپ پنجم، تهران: انتشارات زوار، 1366.
- سرّنی؛ عبدالحسین زرین کوب؛ ج 2، انتشارات علمی، 1372.
- فیه ما فیه؛ مولوی؛ به تصحیح و حواشی فروزان‌فر؛ تهران: نگاه 1385.
- مثنوی؛ مولوی؛ براساس نسخة تصحیح شدة رینولد نیکلسون، چاپ پنجم، تهران: انتشارات ققنوس، 1380.
- مولانا جلال‌الدین زندگی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای از آن‌ها؛ گولپینارلی؛ ترجمة توفیق سبحانی؛ چاپ دوم، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370.
- مناقب العارفین؛ شمس‌الدین افلاکی؛ با تصحیحات و حواشی و تعلیقات به کوشش تحسین یازیچی؛ تهران: دنیای کتاب، 1362.
