اهونور، نخستین آفریده
محورهای موضوعی : حماسه
فاطمه سیدی
1
(دانش‌آموختة دکتری رشتة زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.)
کلید واژه: اهونور ـ یثا اهووئیریو ـ بغان یشت ـ بغ نسک ـ دینکرد نهم,
چکیده مقاله :
نیایش "یثااهووئیریو / اهونور" (yaJ ā ahū vairiiō / ahunawar) مقدس‌ترین و شاید باستانی‌ترین نیایش زردشتیان است که احتمالاً پیش از بازنویسی اوستا در دوران ساسانی، درآمدی بر گاهان بوده است. این قطعة منظوم ویژگی‌های کنایی گاهان و سنگینی معانی آن را دارد و در وزن همانند "اهونودگاه" سروده شده است، ولی در اوستای کنونی، بند سیزدهم از یسن بیست و هفتم است. دعای اهونور از جهت درون‌مایه در بردارنده معانی ژرف و از جهت لفظی دارای معانی کنایی و استعاری دقیقی است که دریافت درست آن را دشوار می‌سازد. در گفتار پیش رو کوشیده شده این نیاش با در نظر داشتن پژوهش‌های پیشین، و براساس مفاهیم اوستای گاهانی و جدید، و نیز با تکیه بر متون پهلوی، بویژه فرگرد نخست "بغ نسک"، که در برگیرندة بخش اعتقادی دینکرد نهم بوده و تاکنون کمتر مورد توجه پژوهش‌گران قرار گرفته است، بررسی شود. بغ نسک یکی از نسک‌های اوستای دوره ساسانی است که هر چند متن اوستایی آن باقی نمانده است، خلاصه‌ای از مطالب آن براساس دریافت مولف دینکرد، در دینکرد نهم آمده است. "بغان یشت" نیز که در بردارنده سه یسن 19، 20 و 21 اوستاست، قدیمی‌ترین تفسیری است که به زبان اوستایی از سه دعای مهم زردشتی برجای مانده است.
Prayer to Ahunawar is the most sacred and perhaps the most ancient prayer of the Zoroastrians which had probably been a sort of prelude to Gahan before the rewriting of the Avesta in the Sassanid era. This versified piece has allegorical characteristics of Gahan and has also the complexity and sublime meanings of this work. It is composed in the same meter as Ahunudgah, whereas in the present Avesta, it is included in the 13th section of the yasn 27th. The prayer of Ahunawar in terms of theme contains deep meanings, and in terms of diction it has precise metaphorical meanings makings its true understanding rather difficult. In the foregoing discussion attempt is made to examine this prayer on the basis of the past research and based on the concepts from the Gahani Avesta and the present Avesta. Also relying upon the Pahlavi texts particularly the first Fargard, “Bagh Nask” which deals with the faith in the 9th Dinkard which in turn had been less considered by the researchers has been used as reference in this article. Bagh Nask is one of the nasks of the Avesta in the Sassanid era although its Avestai text did not last, a summary of its contents based on the understanding of the composer of Dinkard, is included in the 9th Dinkard. “Baghan Yasht” also including the three yasns 19th, 20th, and 21st from the Avesta, is the oldest interpretation in the Avestai language of the three most significant prayers of the Zoroastrians remaining to this day.
�یی در آغوش باد، تهران، علمی، چاپ سوم، 1378.
