ســـــروش

محورهای موضوعی : حماسه

مریم طاووسی ¹

1 - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد کرج.

تاریخ دریافت : 1387/07/11 تاریخ پذیرش : 1387/11/11 تاریخ انتشار : 1387/12/01

کلید واژه: اوستا, سروش, متون پهلوی, سروش یشت,

چکیده مقاله :

در فرهنگ لغات زبان فارسی سروش برابر با جبرئیل، رسانندة پیام الهی به پیامبران و مردان برگزیدة خدا معرفی شده است. نوشته اند سروش فرشته ای است که پیغام آور باشد و نیز فرشته ای که پیغام و مژده آرد و یا خبر و پیغام خیر آورد و معانی ازین دست. در اغلب قاموس ها با کم و بیش تفاوت، همه در همان معنی جبرئیل از او یاد کرده اند. اما سروش در ادبیات ایران پیش از اسلام و در فرهنگ اوستایی و ادبیات زرتشتی فارسی میانه، تعریف و وظایفی دیگر را برعهده دارد که در متن مقاله به آن ها پرداخته شده است و با بررسی دقیق منابع پیش از اسلام در متون بازماندة پهلوی و اوستایی، برای سروش بیش از بیست وظیفة این جهانی و آن جهانی را می توان برشمرد، که پیام رسانی سروش را می توان تنها یکی از آن ها دانست.

چکیده انگلیسی:

In Persian Dictionary Soroush equals Gabriel, the archangel, and is introduced as the deliverer of God’s message to prophets and selected men of god. It has been written that Soroush is an angel that brings good news and in most dictionaries with slight differences all regarded it as Gabriel. However, Soroush in the Persian Literature before Islam and in Avestai culture and Zoroaster’s Literature, and Middle Persian has another definition and has other duties which are dealt with in the text of this article.  Thorough investigation of the sources before Islam in Pahlavi and Avestai manuscripts to date reveals that more than twenty duties in this world and the other world is attributed to Soroush whereas his duty as messenger is regarded as one out of many.

منابع و مأخذ:

1. ارداویراف­نامه، دکتر رحیم عفیفی، تهران انتشارات توس، 1372.
   
2. تاریخ اساطیری ایران، ژاله آموزگار، تهران، انتشارات سمت، 1376.
   
3. زند بهمن یسن، دکتر محمد تقی راشد محصل، تهران، مؤسّسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370.
   
4. سی روزة کوچک و سی روزة بزرگ، آذرمیدخت ده­دشتی، تهران، انتشارات فروهر، 1363.
   
5. شاه­نامه، فردوسی، برمبنای چاپ مسکو، تهران، انتشارات هرمس، 1382.
   
6. شایست نه شایست، ترجمه، کتایون مزداپور، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1369.
   
7. شناخت اساطیر ایران، باجلان فرخی، تهران، انتشارات اساطیر، 1383.
   
8. آنندراج (فرهنگ)، محمد پادشاه متخلص به شاد، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، کتاب­فروشی خیام، 1335.
   
9. فرهنگ رشیدی، ملاعبدالرشید تقوی، تصحیح مولوی ابوطاهر، ذوالفقار علی مرشد آبادی، کلکته، 1872.
   
10. فرهنگ غیاث اللغات، غیاث الدین محمدبن جلال­الدین بن شرف الدین رام­پوری، به کوشش منصور ثروت، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1363.
    
11. فرهنگ نام­های اوستا، هاشم رضی، تهران، انتشارات فروهر، 1346.
    
12. فرهنگ نفیسی (ناظم الاطبا)، تهران، کتاب­فروشی خیام، 1355.
    
13. لغت فرس، اسدی طوسی، تصحیح عباس اقبال، تهران، 1319.
    
14. لغت­نامة ده­خدا، تهران، سازمان لغت­نامه، 1377.
    
15. مجلة آینده، ایرج افشار، مقاله: نکته­ای از داستان، فریدون، محمود طاووسی، تهران، جلد هشتم.
    
16. مجموعة مقالات ماه­یار نوابی، دکتر محمود طاووسی، ج 1، شیراز، 2535.
    
17. مینوی خرد، ترجمه دکتر احمد تفضلی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1354.
    
18. یسنا، ترجمه و گزارش، پورداود، ج2، تهران، انتشارات دانش­گاه تهران، 2536.
    
19. یشت­ها، ترجمه و تعلیقات، پورداوود، تهران کتاب­خانة طهوری، 1346.