رسن چنبرین پای آگیش (مرگ و ماجرای آن در شعر رودکی)

محورهای موضوعی :

کیمیا تاج نیا ¹ ( عضو هیأت علمی تمام وقت دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد جیرفت و دانش‌جوی دکتری دانش‌گاه آزاد اسلامی- واحد رودهن، ایران.)

تاریخ دریافت : 1390/08/03 تاریخ پذیرش : 1390/08/03 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: مرگ ـ رودکی ـ مرثیه ـ حکمت,

چکیده مقاله :

بی‌تردید یکی از قدرت‌مندترین موضوعات شعر رودکی که به شکل ویژه و چند سویه رخ می‌نماید مرگ است. انگاره و تلقی رودکی از مرگ انگاره‌ای حکیمانه است. جدای از آن‌که مسألة مرگ در مراثی با دریغ و بصراحت عنوان و تبیین می‌گردد، این نگاه به مرگ و یادکرد همارة آن در رودکی شکلی از تفکّر خیامی را پدید می‌آورد که در آن دعوت به شادخواری و خُردانگاشتن جهان و غمان، تم اصلی و تکرار شونده است. افزون بر آن تجلی مرگ در شعر تغزلی رودکی هم خلق تصویری از خود پس از مرگ شاعر در گفتمان با معشوق که در واقع نوعی استرحام از معشوق است و بعدها به شکلی بدیع‌تر و جدی‌تر در ادب غنایی پارسی موجودیت می‌یابد، از فرعیات موضوع مورد بحث خواهد بود.

چکیده انگلیسی:

No doubt, one of the strongest subject matter in Roudaki’s poetry manifested in a significant and multitude of form is death.  Roudki’s conception of death is a profound one. Apart from the fact that the subject of death in elegies is brought about with such openness and with some remorse, such an outlook towards death brings to mind a kind of Khayyamic mode of thought whose recurrent theme is a Carpedieum motif, an invitation to joyful life because of its short duration.  Moreover, manifestation of death in Roudaki’s lyrical poetry, where he creates an image of his own death in a conversation with his beloved, a kind of sympathizing with the beloved, later finds expression in a more serious form in Persian lyrical literature is discussed along the main subject.

منابع و مأخذ:

1. اسلامی ندوشن، محمدعلی. 1374. جام جهان‌بین. تهران: انتشارات جامی.
   
2. ــــــــــــــــــــــــــ . 1385. «زندگی، عشق، مرگ از دیدگاه مولوی»، مجلة هستی، ش 25.
   
3. بزرگ بیگدلی، سعید. 1387. رودکی، پدر شعر پارسی. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
   
4. رودکی، جعفربن محمد. 1380. دیوان شعر رودکی. پژوهش، تصحیح و شرح دکتر جعفر شمار. تهران: نشر قطره.
   
5. رودکی، جعفربن محمد. 1379. دیوان رودکی: نگاهی نو به زندگی و احوال وی. تصحیح جواد برومند سعید. کرمان: عماد کرمانی.
   
6. زارعی، محمد. 1385. تأثیر اندیشه‌های زروانی بر اشعار رودکی، خیام و فردوسی. ساری: دانش‌گاه مازندران.
   
7. شعار، جعفر و حسن انوری. 1367. گزیده اشعار رودکی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
   
8. صفا، ذبیح‌الله. 1371. تاریخ ادبیات در ایران، ج 1. تهران: انتشارات فردوس.
   
9. نظری، قاسم. 1386. یاد یار مهربان (مجموعه مقالات بزرگ‌داشت رودکی). تهران: مؤسسة تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
   
10. نفیسی، سعید. 1382. محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی. تهران: انتشارات امیرکبیر.