حسام‌الدّین چلبی و جای‌گاه او

محورهای موضوعی :

توفیق سبحانی ¹ (استاد دانش‌گاه پیام نور.)

تاریخ دریافت : 1388/08/09 تاریخ پذیرش : 1388/08/09 تاریخ انتشار : 1388/12/01

کلید واژه: حسام‌الدین چلبی ـ مولانا ـ شمس تبریزی ـ صلاح‌الدین زرکوب ـ مثنوی,

چکیده مقاله :

مولانا، عارف بزرگ ایران در قرن هفتم هجری، پیش از حشر و نشر با بزرگ مردانی چون شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، در میان مردم، هم‌چون پدرش، بهاءولد، از پایه و مقامی خاص برخوردار بوده، همواره در مجالس وعظ او شرکت می‌جسته و او را فرمان می‌بردند، لیکن پس از آشنایی با شمس دگرگون شد و پس از مرگ شمس هم روحیات مولانا به آن‌چه که در گذشته بوده بازنگشت، اما پس از آن صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی جای شمس را به نوعی پرکردند. در این مقاله تأثیر و خدمت بزرگ حسام‌الدین چلبی به ادبیات فارسی و ایرانیان، محور اصلی بررسی است که از میان سخنان مولانا نکاتی مفید و قابل تأمل در این باب استخراج شده است.

چکیده انگلیسی:

Mowlana, the most eminent Iranian mystic of the seventh century, before frequenting extraordinary figures such as Shams Tabrizi,Salah al-Din Zarkub, and Hosam al- Din Chelebi enjoyed a wide reputation and had a high stature among people. He had many disciples dedicated to him heart and soul. However, after meeting with Shams he was transformed and never recovered to his normal self, although later on Salah al-Din Zarkub, and Hosam al-Din Chelebi to a certain extent filled his place. This article is mainly concerned with the impact of this spiritual figure on the richness of the Persian Literature  drawing upon Mowlana’s words  regarding him interesting points worth contemplating are illustrated. o:p>  

منابع و مأخذ:

-          دیوان کبیر، کلیات شمس تبریزی، مولانا جلال الدین محمد بن حسین بلخی رومی معروف به مولوی، نسخه قونیه، توضیحات، فهرست و کشف البیات ، توفیق هـ.سبحانی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1386.

-          سفرنامه ابن بطوطه، ترجمه دکتر محمد علی موحد، آگاه، چاپ ششم، 1376.

-          قاموس ترکی، ش.سامی، استانبول، مطبعه اقدام، 1317 ق.

-          مولانا جلال الدین محمد مشهور به مولوی، بدیع الزمان فروزانفر، تهران، معین، 1385.

-          مولانا جلال الدین ، زندگانی، آثار و گزیده یی از آنها، عبدالباقی گولپینارلی، ترجمه توفیق هـ.سبحانی، پژوهشگاه علوم انسانی، 1384.

-          مثنوی، مولانا جلال الدین رومی، به کوشش توفیق هـ.سبحانی، تهران، روزنه، 1384.

-          مکتوبات، مولانا جلال الدین رومی، به تصحیح توفیق هـ.سبحانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،1371.

-          مناقب العارفین، شمس الدین احمد الافلاکی العارفی، با تصحیحات و حواشی و تعلیقات به کوشش پروفسور تحسین یازیجی، جلد 1-2، آنقره، 1976.