تحلیل شخصیت زن در نمایش‌نامة «پرده خانه» اثر بهرام بیضایی

محورهای موضوعی : حماسه

کاووس حسن لی ¹ , شهین حقیقی ²

1 - دانش‌یار گروه زبان و ادبیات فارسی ـ دانش‌گاه شیراز.
2 - دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ـ دانش‌گاه شیراز

تاریخ دریافت : 1388/02/11 تاریخ پذیرش : 1388/05/11 تاریخ انتشار : 1388/06/01

کلید واژه: بهرام بیضایی, نمایش‌نامه, پرده خانه, نظام مردسالار, آناهیتا,

چکیده مقاله :

نمایش نامة پرده خانه از آثار نمایشی بهرام بیضایی است که در آن، زن از نقشی محوری برخوردار است. این اثر بازگوکنندة زندگی زنانی است که در چنبرة نظامی خشن و مستبد گرفتار آمده اند. در این اثر، افزون بر تحلیل شماری از ویژگی های شخصیتی زنان در نظام مردسالار، نقش های گوناگون زن در چنین نظامی برجسته شده است. با وجود تلاش های گستردة نظام مردسالار برای مسخ هویت زنان، کشتن اندیشه های ایشان و تاراج جسم و روح آنان، زنان در پرتو آگاهی، خرد و سیاست مداری بر چنین نظامی پیروز می شوند و آزادی و دیگر حقوق از دست رفتة خویش را باز می یابند. هم چنین این نمایش نامه، بآسانی تن به تأویل می دهد؛ زن در این نمایش نامه، افزون بر بازی کردن نقش واقعی و طبیعی خود در نظام مردسالار، شماری از خویش کاری های آناهیتا، الهة اسطوره ای را نیز به وام گرفته است. در این مقاله، تلاش شده تا نقش، جای گاه و کنش و واکنش های زن در چنین نظامی تحلیل و بررسی شود.

چکیده انگلیسی:

The play Pardeh Khaneh, is a dramatic work written by Bahram Bayzaii, in which woman plays a pivotal role.  The play talks about the life of women who have been captivated under a harsh, dictator regime.  In this work apart from analyzing some characteristic features of women in a male-dominated system, the different roles of women in such systems are highlighted.  Despite widespread attempts of male-dominated system to metamorphose the identity of women, killing their thoughts, and rob their body and soul, women in the light of consciousness, wisdom and tactfulness, could gain victory over this system and regain freedom and other rights denied them for so long.  Also this play lends itself easily to interpretations; woman in this play not only plays her real natural role in a male-dominated regime, but also borrows many tactics from Anahita, the mythical Goddess.  In this article, attempt is made to analyze and investigate the role, position, actions, and reactions of women in such system. 

منابع و مأخذ:

-          بیضایی، بهرام، (1382). پرده خانه، تهران: انتشارات روشن­گران و مطالعات زنان.

-          بیضایی، بهرام، (1382). دیوان نمایش، ج2، تهران: انتشارات روشن­گران و مطالعات زنان.

-          بیضایی، بهرام، (1385). شب هزار و یکم، تهران: انتشارات روشن­گران و مطالعات زنان.

بیضایی، بهرام، (1382). ندبه، تهران: انتشارات روشن­گران و مطالعات زنان.