بررسی نقش مذهب بر سلامت روانی دانشجویان دانشگاه های استان ایلام
محورهای موضوعی :
لیلی خیدانی
1
(عضوهیات علمی)
کلید واژه: سلامت روان, واژه های کلیدی: دین, مذهب, الگوهای رفتاری, ملاک های سلامت روان,
چکیده مقاله :
چکیده: سلامت روانی به عنوان یکی از دو رکن سلامتی، لازمه یک زندگی مفید، مؤثر و رضایت بخش فردی است. سلامت روان افراد یک جامعه، خصوصاً اقشار مؤثر و سازنده آن، لازمه پویایی، بالندگی و اعتلای آن جامعه است. نقش برجسته و منحصربه فرد دانشجویان به عنوان مدیران و سازندگان آینده هر جامعه، ضرورت تأمین سلامت روانی آنها و نیز شناسایی و حذف عوامل منفی مؤثر بر سلامت روانی آنها را ضروری می نماید. این بررسی از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری آن نیز کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه های استان ایلام در سال تحصیلی 89 ـ 1388 می باشد. به منظور مقایسه سلامت روانی، یک نمونه 1000نفری با توجه به نسبت دانشجویان هر دانشگاه به کل دانشجویان دانشگاه های استان ایلام، به صورت طبقه ای نسبی انتخاب گردیده و پرسش نامه های سلامت روانی GHQ28 و نگرش مذهبی براهنی را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و از روش همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه بین متغیرها و از آزمون t برای مقایسه بین دختران و پسران استفاده شده است. نتایج بیانگر رابطه معنادار بین معدل آزمودنی ها و نمره آنها در پرسش نامه سلامت عمومی و نگرش مذهبیاست (302/0t=- برای نگرش مذهبی،80/2t= برای سلامت روانی و 005/0P<). نتایج پژوهش بیانگر رابطه منفی معنادار بین معدل آزمودنی ها و نمره آنها در پرسش نامه سلامت عمومی و نگرش مذهبی براهنی است؛ از جمله یافتههای دیگر این تحقیق تفاوت بین سلامت روانی دانشجویان دانشگاه های مختلف استان ایلام باشد. به این ترتیب دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسر از سلامت روانی و نگرش مذهبی بیشتر برخوردارند. ضمن آنکه دانشجویانی که در خوابگاه ساکن نیستند نیز نسبت به دانشجویانی که در خوابگاه ساکن هستند سلامت روانی و نگرش مذهبی بیشتری دارند. همچنین به ترتیب دانشجویان دانشگاه پیام نور، آزاد اسلامی، علمی کاربردی، ایلام، باختر و علوم پزشکی ایلام سلامت روانی بیشتری دارند. در حالی که به ترتیب نگرش مذهبی دانشجویان دانشگاه پیام نور، علمی و کاربردی، آزاد اسلامی، ایلام، علوم پزشکی ایلام و باختر بیشتر است. به ترتیب نیز سلامت روانی دانشجویان گروه تحصیلی هنر، علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم انسانی، کشاورزی و دامپزشکی و علوم پزشکی بیشتر است. در حالی که به ترتیب نگرش مذهبی دانشجویان گروه تحصیلی هنر، علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم انسانی، کشاورزی و دامپزشکی و علوم پزشکی بیشتر است. همچنین نتایج به دست آمده از آمار توصیفی برای متغیر گروه تحصیلی نشان می دهد که به ترتیب سلامت روانی گروه هنر، علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم انسانی، کشاورزی و دامپزشکی و علوم پزشکی و به ترتیب نگرش مذهبی گروه هنر، فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، کشاورزی و دامپزشکی و علوم پزشکی بیشتر است. نتایجبیانگرایناستکهدانشجویاندارای نگرش مذهبی،ازسلامتروانیبیشتری برخوردارند.
Abstract: Mental Health as one of the two pillars of health is the requirement of a good, effective and satisfactory life for an individual. Mental health for the members of any society, especially those effective and productive ones, is a requisite for dynamicity and development of them. Considering the prominent and unique role of students as future managers and creators of any society, the need to provide mental health and to identify and remove the negative factors affecting their mental health is necessary.The study was descriptive and the population included all the students enrolled in the universities in Ilam province in the academic year of 2009-10. The sample size consisted of 1000 students who were selected using stratified random sampling. General Health questionnaire (GHQ28) and Barahani's religious attitudes questionnaire were administered. Data were analyzed using Pearson Product Moment Correlation Coefficient to determine the correlation between variables and t test for comparing boys and girls. Results indicated a significant relationship between subjects and the average score in General Health Questionnaire and their religious attitudes (t = -0.302 for the religious attitude, t=2.8 for mental health and P<0.005). Other findings indicated the differences between the mental health of students in different universities of Ilam province; female students, rather than male students, have higher mental health and better religious attitudes. Also, students who are living out of the dorms compared to students who are living in dormitories show a higher mental health and better religious attitude. Mental health is respectively high in Payam Noor University, Azad, Applied Science, Ilam, Ilam Medical Sciences, and Bakhtar universities, while regarding their religious attitudes, they are arranges as such respectively: Payame Noor, applied science, Azad, Ilam, Ilam Medical Sciences and Bakhtar universities. From the students' field of study perspective, students in art, basic science, engineering, humanities, agriculture, veterinary, and medical science have higher mental health respectively. In respect to their religious attitude, they are arranged as such: art, basic Science, engineering, humanities, agriculture, veterinary, and medical science. The results of descriptive statistics for the students' area of study show that while in mental health students in arts, basic sciences, engineering, humanities, agriculture and veterinary and medical sciences are respectively high, in their religious attitude, students in engineering, basic science, humanities, agriculture, veterinary, medicine science are better. The results indicate that students with better religious attitude enjoy greater mental health.
منابع فارسی
ابراهیمیان، ع. و کیقبادی، س. ال. (1384). افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان. مقاله ارائه شده به دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس، 58-69.
ابوالقاسمی، ع. و حجاران، م. (1375). بررسی نگرش سالمندان به پدیده مرگ و راهبردهای مقابله با استرس در آنان. ساری: سمینار سراسری روان پزشکی سالمندان، 54-68.
اشکانی، ح. (1384). بررسیمشکلاتبهداشتروانیدانشجویاندانشگاه هایشیراز. طب و تزکیه، شماره 17، 45-50.
آکوچکیان، ش. (1385). مسؤولیتدینیوبحرانهویتنوجوان. چاپ دوم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 104-113.
پالمیر، م. (1388). فروید، یونگ و دین. مترجمان: محمد دهگانپور، دکتر غلامرضا محمودی. تهران: نشر رشد، 109-123.
روزتهان، د. و سلیگمن، م. (1385). آسیب شناسی روانی. جلد1 و 2. ترجمه سیدمحمد محمدی. تهران: نشر نی، 125-129.
فقیهی، ع. ن. (1386). جوانان و آرامش روان، مشکلات مشاوره و درمان نگری با نگرش اسلامی. تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 143-157.
کهرزائی، ا. و همکاران. (1376). نقش دین در بهداشت روانى: مراسم دینى عبادات و مکان هاى دینى در بهداشت روانى. ارائه شده در اولین همایش بین المللى نقش دین در بهداشت روانى. تهران: دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 43-51.
گلزاری، م. (1379). ساخت مقیاس سنجش ویژگیهای افراد مذهبی و رابطه این خصوصیات با بهداشت روان. پایان نامه دکتری. دانشگاه علامه طباطبایی، 87-95.
لطیفیان، ز. و بشاش، م. (1384). بررسی رابطه پایبندی دعا با میزان اضطراب دانشجویان دانشگاه تبریز. ارائه شده به دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. تهران: دانشگاه تربیت مدرس، 65-96.
مهری نژاد، م. (1383). بررسی میزان سلامت روانی و انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی در دانشجویان شبانه و روزانه. مقاله ارائه شده به دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. تهران: دانشگاه تربیت مدرس، 60-74.
منابع انگلیسی
Alport, G. W. (1966). Religious context of prejudice. Journal for the Scientific Study of Religion, 26,447-457.
Ellison, C. G. (1993). Religious involvement and self-perception among black Americans. Social Forces, 71, 1027–1055.
