بررسی رابطه بین مدیریت دانش و جو سازمانی در دانشگاه های آزاد اسلامی، پیام نور و علمی– کاربردی تربت جام

محورهای موضوعی :

خدیجه رحمتی نیا ¹ (دانشجو)
مریم ملکی ² (دانشجو)

تاریخ دریافت : 1392/04/09 تاریخ پذیرش : 1392/05/27 تاریخ انتشار : 1392/06/30

کلید واژه: مدیریت دانش, جو سازمانی, کلید واژه : دانش,

چکیده مقاله :

چکیده هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین مدیریت دانش و جو سازمانی در مراکز آموزش عالی است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه کارکنان اعم از اعضاء هیأت علمی و کارمندان اداری مراکز آموزش عالی (آزاد، پیام نور و علمی- کاربردی) می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 165 نفر بوده که به روش نمونه گیری طبقه ای – تصادفی انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه استاندارد شده شامل: پرسش نامه مدیریت دانش دارای 38 سؤال 5 گزینه ای با مؤلفه های (اکتساب دانش، تسهیم دانش و کاربرد دانش) و پرسش نامه جو سازمانی با 42 سؤال ( که 21 سؤال آن مربوط به رفتار و برخورد های رئیس با کارکنان و 21 سؤال آن مربوط به رفتار و برخورد های کارکنان با یکدیگر) استفاده شد. جهت ارزیابی و بررسی فرضیه های تحقیق که شامل یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی است از آمار توصیفی و آمار استنباطی به کمک نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین مدیریت دانش و جو سازمانی در مراکز آموزش عالی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. هم چنین ارتقاء دانش در بین کارکنان مراکز آموزش عالی در بهبود جو سازمانی این مراکز مؤثر بوده است.

چکیده انگلیسی:

Abstract The aim of this research was to investigate the correlation between knowledge management and organization climate in different institutions of Higher Education. The research method is descriptive and of correlational type. The population included the staff, faculty members and employees, of different institutions of higher education in Iran, such as IAU, Payam-e- Noor, and Elmi-Karbordi. Based on Morgan chart, our sample included 165 people, which were selected through stratified random sampling. To collect the data, two standardized questionnaires were used. The first one was knowledge management questionnaire with 38 five–choice questions including such items as, knowledge acquisition, knowledge sharing, and knowledge use. The second questionnaire measured the organizational climate with 42 questions, 21 of which were related to managers' behaviors towards the staff and the other 21 were related to staff behaviors towards each other. To analyze the data, both descriptive and inferential statistics were used through the application of SPSS. Data analysis revealed that there was a positive correlation between knowledge management and organizational climate in different institutions of Higher Education. It also showed that increasing the knowledge of employees in different institutions of higher education could improve organizational climate in such institutions.

منابع و مأخذ:

منابع فارسی

آدینه قهرمانی، ع ؛ هاشم پور، ل و عطاپور، ه. (1390). «مطالعه وضعیت زیر ساخت های مدیریت دانش در دانشگاه های تبریز از دیدگاه اعضاء هیأت علمی»، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، شماره 57، صفحه63-85 .

 اخگر، ب. (1389). «قطب نمای مدیریت دانش؛ راهنمای عملی گام به گام؛ اصول استراتژی و اجرا»، تهران،  گلچین علم، نگاه دانش.

ثناگو، ا، جویباری، ل و مهرآور، ف. (1391). «بررسی دیدگاه گروهی از دانشجویان علوم پزشکی در خصوص جو سازمانی و محیط دانشگاهی»، فصلنامه علمی پژوهشی جنتاشاپور، دوره سوم، شماره2.

رضازاده، ر. (1383). «جایگاه مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس نظریه نوناکا و رابطه آن با فرهنگ سازمانی». پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر شعبانی ورکی، استاد مشاور: دکترسعید مرتضوی، دانشگاه فردوسی مشهد.

سجادی، س. م. (1388). «بررسی رابطه بین جو سازمانی و کارآفرینی کارکنان آموزش و پرورش مشهد»، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر محمود قربانی، استاد مشاور: دکتر مالک میر هاشمی، دانشگاه آزاد رودهن.

سیادت، ع و گودرزی، ا. (1384). « بررسی رابطه بین جو سازمانی با ویژگی های شخصیتی مدیران مدارس متوسطه شهر اصفهان »، نشریه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان بلوچستان، شماره2، صفحه 125.

صادقی شهمیرزادی. س و عدلی، ف. (1389). « رابطه جو نظام آموزش عالی و پرورش روحیه ی کارآفرینی دانشجویان»، پژوهش نامه تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد، شماره 22، صفحه 73.

عدلی، ف. (1383). « مدیریت دانش؛ حرکت به سوی فراسوی دانش»، تهران، فراشناختی اندیشه.

علاقه بند، علی.(1389). « اصول مبانی نظری مدیریت آموزشی»، تهران، صفحه45.

مهینی، م.  (1380). « تئوری های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش مورد نیاز سازمان ها، مقاله منتشره در مجموعه مقالات چالش های آموزش عالی کشور، تهران، وزارت علوم و تحقیقات و فناوری.

منجم زاده، ز. (1387). «کاربرد مدیریت دانش در آموزش عالی»، تدبیر، سال نوزدهم، شماره 133-134.

منوریان، ع. (1384). «اقتصاد و مدیریت دانایی(3)، سلسله مباحث اقتصادی و مدیریتی»، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، تهران.

نیازی آذری، ک و عمویی، ف. (1386). «عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت دانش در دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران»، دانش و پژوهش در علوم تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، شماره14، صفحه106-93.

منابع انگلیسی

Bhatt, G. D., 2002,  Management Strategies for Individual Knowledge and Organizational Knowledge, Journal of knowledge Management, Vol. 6, No. 1, pp. 31-39.

Byrne, Z. S., Stoner, J., Thompson, K. R., and Hochwarter,W., 2005, The Interactive Effects of Conscientiousness, Work Effort, and Psychological Climate on Job Performance, Journal of Vocational Behavior, Vol. 66, No. 2, pp. 326-338.

Danpoort, E., and Prosatt, B., 2009, The Role of Knowledge Management in Universities Goals, Retrieved January 2012 from http://www.khm.com

Ekvall, M., 2011, Organizational Climate, Retrieved March 2012 from "http://en.wikipedia Org/Wiki/Organization_ Climate".

Jan, B., 2011, Knowledge Management, Retrieved February 2012 from www.dnv.com / Services / Consulting / Knowledge Management.

Godbout, A., 2000,  Managing Core Competencies: The Impact of Knowledge Management on Human Resources Practices in Learning Organizations, Knowledge and Process Management, Vol. 7, No. 2, pp. 76-86.

Kidwell, J. J., and  Vander, L., 2000, Applying Corporate Knowledge Management Practices in Higher Educational Administration, Education, Vol. 4, pp. 28-33.

Kumar,  A., and Kumar, A., 2005,  It Based KM for Institutions of Higher Education: University News, Journal of Higher Educational in India from Association of Indian Universities, Vol. 43, No. 30, pp. 4-9.

Lopez, S., Perez, J., and  Manuel, M., 2004, Managing Knowledge: The Link Between Culture and Organizational Learning, Journal of Knowledge Management, Vol. 8, No. 6, pp. 93-104.

Malhotra, Y.,2002, Knowledge Management Education, Journal of Knowledge Management, Vol.  9, No. 2, pp. 165 - 178.

Monaco, N. J., 2008, Knowledge Management in Universities, Journal of Academy of  U.P.M University, Vol. 10, No. 42.

Naghib, A., 2003,  Effective Factors of Knowledge Management, Journal of Knowledge Management, Vol. 3, No. 7, pp. 10-22.        

Steyn, G. M., 2002, Harnessing the Power of Knowledge in Higher Education, Education, No. 124, pp. 615-631. 

Townly, C. T., 2001, Knowledge Management and Academic College Libraries and Research Libraries, Journal of Knowledge Management ,Vol. 6, No. 5.

Voord. J., 2011, Organizational Climate,  Retrieved March 2012 from www. Free Articlestree.org.