تصمیمات سرمایه‌گذاری مبتنی بر اثر تمایلی، رفتار توده‌وار و سهام بلوچیپ در بازار سرمایه تهران
محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری
میثم کاویانی
1
(استادیار، گروه مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران )
مریم گوارا
2
(استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. )
مهدی نعمتی
3
(دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مدیریت مالی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. )
کلید واژه: اثر تمایلی, رفتار توده‌وار, سهام بلوچیپ, ادراک ریسک, تصمیمات سرمایه‌گذاری.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف این پژوهش بررسی تصمیمات سرمایه‌گذاری مبتنی بر سوگیری‌های رفتاری با در نظر گرفتن اثر تمایلی، رفتار توده‌وار و سهام بلوچیپ در بازار سرمایه تهران است.
روش: در این پژوهش جهت جمعآوری دادهها، پرسشنامه آنلاین بین 420 سرمایهگذار انفرادی توزیع شد که از این تعداد 395 پرسشنامه صحیح دریافت گردید. دادهها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار PLS تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: اثر تمایلی، رفتار توده‌وار و سهام بلوچیپ بر ادراک ریسک تاثیر مثبت و معناداری داشته و ادراک ریسک نیز بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج نشان داد که اثر تمایلی و رفتار توده‌وار بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معناداری دارد.
نتیجه‌گیری: این پژوهش با برجسته کردن عوامل موثر ناشی از سوگیری مالی بر تصمیمگیری سرمایه‌گذاری، مفهوم کارایی بازار و تصمیمگیری منطقی را به چالش کشانده است. این بدان معنی است که بازارهای مالی ممکن است همیشه کارا عمل نکنند و قیمتگذاری و تخصیص نادرست میتواند منتهی به ناهنجاریهای اقتصادی و حباب در بازار شود.
Purpose: The purpose of this study is to investigate investment decisions based on behavioral biases, considering the disposition effect, mass behavior, and blue-chip stocks in the Tehran capital market.
Method: In this research, to collect data, an online questionnaire was distributed among 420 individual investors, of which 395 were received and analyzed. The data were analyzed using structural equation modeling (SEM) with Smart PLS software.
Findings: The results show that the disposition effect, mass behavior, and blue-chip stocks have a positive and significant effect on risk perception. Risk perception, in turn, has a positive and significant impact on investors' decisions. The results also indicate that desire and mass behavior positively and significantly influence investors' decisions.
Conclusion: This research challenges the concepts of market efficiency and rational decision-making by highlighting the factors that affect financial bias in investment decision-making. This suggests that financial markets may not always function efficiently, and mispricing in markets where inefficiencies are evident can lead to economic distortions and affect resource allocation, potentially resulting in a market bubble.
جعفری، سلیل؛ گرکز، منصور؛ سعیدی، پرویز؛ معطوفی، علیرضا (1399). بررسی نقش عوامل روانشناختی و عملکردی بر تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سهام با نقش میانجی رضایت سرمایهگذار و ریسک ادراک شده سرمایه‌گذاران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 13(48)، ص47-62.
جلیل‌وند، ابوالحسن؛ رستمینوروزآباد، مجتبی (1397). تعاملات سواد مالی، احساسات سرمایه‌گذاران، ادراک ریسک و تمایل به سرمایه‌گذاری: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 7(27)، ص141-170.
جمشیدی، ناصر؛ قالیباف اصل، حسن؛ فدایی‌نژاد، محمداسماعیل (1398). بررسی سوگیری‌های رفتاری و عملکرد سرمایه‌گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 21(2)، ص143-164.
حسن‌زاده سلمانی، آتنا؛ دهقان، عبدالمجید؛ علیخانی، محسن (1398). تأثیر سواد مالی و درک ریسک بر انتخاب سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 10(41)، ص90-108.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ ناطق گلستان، احمد؛ یعقوب‌نژاد، احمد (1394). ارائه الگوی ذهنی ادراک ریسک سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 4(13)، ص195-216.
زینی‌وند، محمد؛ جنانی، محمدحسن؛ همت‌فر، محمود؛ ستایش، محمدرضا (1402). سوگیری‌های رفتاری و تصمیمات سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی تحت شرایط عدم اطمینان در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 12(45)، ص203-231.
محمدی‌پور، رحمت‌اله؛ رحمانی‌نوروزآباد، سامان (1395). ارزیابی عوامل رفتاری موثر بر تصمیمات سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات کمّی در مدیریت، 25(7)، ص167-186.
مشایخ، شهناز؛ بحیرایی، افسانه (1399). شناسایی و رتبهبندی معیارهای تصمیم گیری، ریسکگریزی و سوگیری‌های
رفتاری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشهای حسابداری و حسابرسی عملیاتی و عملکرد، 4(1)،
ص115-139.
نادریان، آرش؛ محمدی، منیژه؛ اشرفی، مجید؛ گرگانلی دوجی؛ جمادوردی (1401). بررسی تاثیر سوگیری رفتاری خودکنترلی بر رفتار مالی و رفاه مالی از طریق نقش تعدیل‌گر ریسکگریزی با رویکرد جامعه‌شناختی ایران. جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 5(7).
ناطق گلستان، احمد (1396). بررسی وجود اثرات ادراک ریسک در بورس اوراق بهادار تهران و تاثیر متغیرهای فصلی بر آن. راهبرد مدیریت مالی، 5(3)، ص145-170.
Ahmed, Z., Rasool, S., Saleem, Q., Khan, M.A. & Kanwal, S. (2022). Mediating Role Of Risk Perception Between Behavioral Biases And Investor’s Investment Decisions. SAGE Open, 12(2).
Almansour, B.Y. (2015). The Impact Of Market Sentiment Index On Stock Returns: An Empirical Investigation On Kuala Lumpur Stock Exchange. Journal Of Arts, Science And Commerce, Vi(July 2015), p.1-28.
Baker, H.K., Kumar, S., Goyal, N. & Gaur, V. (2019). How Financial Literacy And Demographic Variables Relate To Behavioral Biases. Managerial Finance, 45(1), p. 124-146.
Balcilar, M., Demirer, R. & Hammoudeh, S. (2013). Investor Herds And Regime-Switching: Evidence From Gulf Arab Stock Markets. Journal of International Financial Markets, Institutions And Money, 23(1), p. 295-321. https://Doi.Org/10.1016/J.Intfin.2012.09.007
Balcilar, M., Demirer, R. & Hammoudeh, S. (2014). What drives herding in oil-rich, developing stock markets? Relative roles of own volatility and global factors. The North American Journal of Economics & Finance, No. 29, p. 418-440. https://doi.org/10.1016/j. najef.2014.06.009
Bekiros, S., Jlassi, M., Lucey, B., Naoui, K. & Uddin, G.S. (2017). Herding Behavior, Market Sentiment and Volatility: Will the Bubble Resume? The North American Journal of Economics & Finance, 42, p.107-131. https://Doi.Org/10.1016/J.Najef.2017.07
Campbell, S., Greenwood, M., Prior, S., Shearer, T., Walkem, K., Young, S., Bywaters, D. & Walker, K. (2020). Purposive Sampling: Complex or Simple? Research Case Examples. Journal Of Research in Nursing: Jrn, 25(8), p. 652-661.
Chang, H.H. (2021). Application of structural equation modeling in behavioral finance: A study on the disposition effect. In: Handbook of financial econometrics, mathematics, statistics, and machine learning (pp. 603-626).
Chen, Y.-J., Chen, Y.-M., Tsao, S.-T. & Hsieh, S.-F. (2018). A Novel Technical Analysis-Based Method for Stock Market Forecasting. Soft Computing, 22(4), p.1295-1312.
https://Doi.Org/10.1007/S00500-016-
Dickason, Z., Ferreira, S. & Mcmillan, D. (2018). Establishing A Link Between Risk Tolerance, Investor Personality and Behavioural Finance in South Africa. Cogent Economics & Finance, 6(1), p.1-13. https://doi. Org/10.1080/23322039.2018.1519898
Grosshans, D. & Zeisberger, S. (2018). All’s Well That Ends Well? On The Importance of How Returns Are Achieved. Journal Of Banking and Finance, 87, p. 397-410.
https://doi.Org/10.1016/J.Jbankfin.2017.09.021
Hau, H. (2001). Location Matters: An Examination of Trading Profits. The Journal of Finance, 56(5), p. 1959-1983. https://doi.Org/10.1111/0022-1082
Kengatharan, L. & Kengatharan, N. (2014). The Influence of Behavioral Factors in Making Investment Decisions And Performance: Study on Investors of Colombo Stock Exchange, Sri Lanka. Asian Journal of Finance & Accounting, 6(1).
Kishor, N. (2022). Development And Validation Of Behavioral Biases Scale: A SEM Approach. Review of Behavioral Finance, 14(2), p. 237-259.
Kling, L., König-Kersting, C. & Trautmann, S.T. (2022). Investment Preferences And Risk Perception: Financial Agents Versus Clients. Journal Of Banking & Finance, No.154.
Lubis, P.R. (2021). The Effect of Fundamental Factor Analysis on Blue Chips Stock Returns on the Indonesia Stock Exchange. Journal of Management Science (JMAS), 4(2), p. 43-52.
Mittal, S.K. (2022). Behavior Biases and Investment Decision: Theoretical And Research Framework. Qualitative Research in Financial Markets, 14(2), p. 213-228.
Mundi, H.S., Kaur, P. & Murty, R.L.N. (2022). A Qualitative Inquiry Into The Capital Structure Decisions Of Over- Confident Finance Managers Of Family-Owned Busi- Nesses In India. Qualitative Research In Financial Markets, 14(3), p. 357-379.
https://doi.Org/10.1108/ Qrfm-02-2020-0019
Pompian, M.M. (2011). Behavioral Finance And Wealth Management: How To Build Investment Strategies That Account For Investor Biases (Vol. 667). John Wiley & Sons.
Richards, D.W., Rutterford, J., Kodwani, D. & Fenton O’Creevy, M. (2017). Stock Market Investors’ Use Of Stop Losses And The Disposition Effect. European Journal Of Finance, 23(2), p. 130-152. https://doi.Org/10. 1080/1351847X.2015.1048375
Shefrin, H. & Statman, M. (1985). The Disposition To Sell Winners Too Early And Ride Losers Too Long: Theory And Evidence. The Journal of Finance, 40(3), p. 777-790.
Shefrin, H. (2007). Behavioral Corporate Finance: Decision That Creates Value. Mcgraw-Hill/Irwin.
Sheth, N. & Cristea, R.G. (2022). The Role of Cognitive Biases in the Fluctuation of Traditional and Modern Financial Markets. Journal of Student Research, 11(3).
Shiva, A. & Singh, M. (2020). Stock Hunting Or Blue Chip Investments?: Investors’ Preferences For Stocks In Virtual Geographies Of Social Networks. Qualitative Research In Financial Markets, 12(1), p. 1-23. https://doi. Org/10.1108/Qrfm-11-2018-0120
Ullah, S., Elahi, M.A., Ullah, A., Pinglu, C. & Subhani, B.H. (2020). Behavioral Biases In Investment Decision Making And Moderating Role Of Investor’s Type. Intellectual Economics, 14(2),
p. 87-105.
Wattanasan, P., Bhupesh, L. & Pallela, S. (2020). An Explorational Study On Influencing Factors In Financial Investment Decisions In Thailand Securities Market. International Journal of Advanced Science & Technology, 29(3), p. 8237-8243.
Weber, M. & Camerer, C.F. (1998). The Disposition Effect In Securities Trading: An Experimental Analysis. Journal Of Economic Behavior & Organization, 33(2), p. 167-184.
Worawachtanakul, P., Likitapiwat, T. & Lawsirirat, C. (2018). Supporting The Understanding Investor Beha - Vior And The Effective Communication. Jp Journal of Heat And Mass Transfer, 15 (Special Issue 1), p. 95-100. https://doi.org/10.17654/HMSI118095
