مدل‌سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر تمدید قرارداد حسابرس

یونس امجدیان ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران )
مژگان صفا ² ( گروه حسابداری و مالی- واحد قم- دانشگاه ازاد اسلامی قم- ایران )
سید عباس برهانی ³ ( گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم، ایران )
رضا غلامی جمکرانی ⁴ ( استادیار، گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران )

تاریخ ارسال : 1402/12/04 تاریخ تایید : 1403/04/17

کلید واژه: تمدید قرارداد حسابرس, تغییر حسابرس, اندازه صاحب‌کار, انتخاب حسابرس,

چکیده مقاله :

چکیده: تمدید قرارداد حسابرسی یکی از مسائل مهم و پیچیده در حسابرسی است که ممکن است بر کیفیت و استقلال حسابرسی تأثیر بگذارد. تمدید قرارداد حسابرسی به معنای ادامه همکاری بین شرکت و حسابرس برای یک دوره زمانی جدید است. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل تمدید قرارداد حسابرس با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری است. روش‌شناسی پژوهش بر اساس دسته‌بندیِ هدف، در زمره پژوهش‌های اکتشافی قرار می‌گیرد و از منظر نتیجه نیز، جزء پژوهش‌های توسعه‌ای محسوب می‌شود و ازنظر نوع داده، در دسته پژوهش‌های ترکیبی (کیفی-کمی) قرارگرفته است. جامعه هدف در بخش کیفی 15 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاهی باتجربه حرفه‌ای در حوزه حسابرسی در سال 1402، بودند. نتایج بخش کیفی پژوهش حاضر نشان داد الگوی تمدید قرارداد حسابرس دربرگیرنده دو مضمون فراگیر، 9 مضمون سازمان دهنده و 42 مضمون پایه بود. سپس به‌منظور تعیین تأثیرگذارترین مؤلفه تمدید قرارداد حسابرس در بخش کمی از تحلیل تفسیری ساختاری استفاده شد. در تحلیلِ نتیجه کسب‌شده باید بیان نمود، همان‌طور که در مدل مشخص گردید، اندازه صاحب‌کار اثربخش‌ترین مؤلفه الگوی تمدید قرارداد حسابرسان بود.

چکیده انگلیسی :

Abstract: The renewal of the audit contract is one of the important and complex issues in auditing that may affect the quality and independence of the audit. The extension of the audit contract means the continuation of cooperation between the company and the auditor for a new period of time. The aim of the current research is to design the model of auditor contract extension using the interpretative structural approach. Based on the classification of the objective, the research methodology is classified as exploratory research, and from the perspective of the result, it is considered as developmental research, and in terms of data type, it is classified as mixed (qualitative-quantitative) research. The target population in the qualitative section was 15 experts and university professors with professional experience in the field of auditing in 2023. The results of the qualitative part of the present study showed that the auditor's contract renewal pattern included two comprehensive themes, 9 organizing themes and 42 basic themes. Then, in order to determine the most influential component of auditor contract renewal, structural interpretative analysis was used in the quantitative part. In the analysis of the obtained result, it should be stated that, as determined in the model, the size of the employer was the most effective component of the auditors' contract renewal pattern.

منابع و مأخذ:

منابع
- احمدی,زانیار,پورزمانی,زهرا(1403). 'نقش هوش عاطفی، سازمانی و معنوی در قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان در موسسات حسابرسی' ,قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری ,9 (3) ,31-50.pp
- استادجعفری, محمد, فرجی, امید, عربزاده, میثم, جباری جعفرآبادی, حسین, غنیمتی, حسن. (1401). 'عوامل و ویژگی‌های مالی مؤثر بر تغییر حسابرس و واکنش بازار به آن: مرور نظام‌مند ادبیات با روش فراتحلیل', نشریه پژوهش های حسابداری مالی, 14(3), pp. 119-148. doi: 10.22108/far.2023.134505.1906
- بیرجندی, حمید, فتحی, زهرا. (1401). 'بررسی رابطه بین چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی و ویژگی‌های تردید حرفه‌ای حسابرس', مجله دانش حسابداری, 13(1), pp. 203-228. doi: 10.22103/jak.2021.16981.3407
- تامرادی، علی، رستمی نیا، رضا، سرکمریان، سعیده (1397) تأثیر ارتباطات سیاسی بر رابطه بین انتخاب حسابرس و شفافیت اطلاعات حسابداری. فصلنامه پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 2(2)،1-1
- داغانی, رضا, حاجیان, نجمه, طلوعی, کبری. (1398). 'تاثیر ساختار مالکیتی و نظارتی هیأت مدیره و ویژگیهای حسابرس بر مدیریت سود', پژوهش های تجربی حسابداری, 9(4), pp. 299-326. doi: 10.22051/jera.2018.20138.2019
- دانایی‌فرد، حسن، الوانی، سید مهدی، آذر، عادل (1398). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: انتشارات اشراقی.
- رضازاده, جواد, زارعی مروج, کمال. (1386). 'عوامل موثر بر تغییر حسابرسان در شرکتهای ایرانی', مطالعات تجربی حسابداری مالی, 5(20), pp. 89-105.
- شیخ‌زاده، محمد، بنی اسد، رضا (1399). تحلیل مضمون: مفاهیم، رویکردها و کاربردها، تهران: انتشارات لوگوس.
- عابدی جعفری، حسن و تسلیمی، محمدسعید و فقیهی، ابوالحسن و شیخ زاده، محمد،1390،تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده های کیفی،https://civilica.com/doc/834804
- عارف منش,زهره,موسوی,مهران(1401). 'تأثیر هویت حرفه‌ای حسابرس بر رابطه خودکارآمدی مذاکرات حسابرس و صاحبکار با بی‌طرفی ,قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری ,3 (1) ,1-24.pp
- علوی, سید مصطفی, معماریان, محسن. (1400). 'ویژگی های حسابرس و احتمال ورشکستگی', پژوهش های تجربی حسابداری, 11(2), pp. 159-182. doi: 10.22051/jera.2020.30982.2672
- کرمی, غلامرضا, بذرافشان, آمنه, محمدی, امیر. (1389). 'بررسی رابطه بین دوره تصدی حسابرس و مدیریت سود', مجله دانش حسابداری, 2(4), pp. 65-82. doi: 10.22103/jak.2011.34
- مال غریبی، علیرضا و صفری گرایلی، مهدی (1394). عوامل مؤثر بر تغییر حسابرس: مروری بر مفاهیم و تحقیقات تجربی انجام‌شده، دومین همایش ملی حسابداری، مدیریت و اقتصاد.
- محمد پور، احمد. (1389). ارزیابی كیفیت در تحقیق كیفی: اصول و راهبردهای اعتبار یابی و تعمیم‌پذیری. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 48، صص 73-105.
- مرادی، محمد، یحیایی، منیره، اسکندر، هدی (1400). تدوین الگوی پذیرش صاحب‌کار در مؤسسات حسابرسی، دانش حسابرسی، سال 21، تابستان 1400 شماره 83,
- همتی,حسن,بیات مزلقانی,الهام,مرادی,مجید(1402). 'تأثیر اخلاق و دوره تصدی بر توانایی حسابرس در تشخیص شیوه های حساب‌آرایی' ,قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری ,8 (2) ,141-169.pp
- یزدانی, بهزاد, لشگری, زهرا, محمدی نوده, فاضل. (1401). 'نقش ویژگیهای حسابرس در کاهش ریسک تقلب گزارشگری مالی', پژوهش های تجربی حسابداری, 12(2), pp. 27-46. doi: 10.22051/jera.2021.29332.2598
- Amad Badawi Saluy, Novawiguna Kemalsari, Unang Toto Handiman, Peby Arwiya, Ahmad Faridi, Bustanul Arifin Caya, Haliansyah Machmud. Human Resources Perspective: Audit Fee, Internal Control, and Audit Materiality Affect Auditor Switching. WSEAS Transactions on Business and Economics. 2024;21:21-34. 10.37394/23207.2024.21.3
- Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: An analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3): 385-405.
- Beattie V. and S. Fearnley, (1995), The Importance of Audit Firm Characteristics, Accounting and Business Research 25: 227-239.
- Boyatzis, R. 1998. Teransforming qualitative information: Thematic analysis and code development.
- Braun, V. and V. Clarke. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2): 11-101.
- Burns, N. and S. K, Grove. (2006). Understanding nursing research, building an evidence-based practice. 4th ed. Philadelphia: Saunders Co.
- Burton, J. C. and W. Roberts, (1967), A Study of Auditor Changes, Journal of Accountancy 123: 31-36.
- Chow C. and S. J. Rice, (1982), Qualified Audit Opinions and Auditor Switching, Accounting Review 57: 326-335.
- Deangelo L. E. (1981), Auditor Size and Audit Quality, Journal of Accounting and Economics 3: 183-199.
- Dhaliwal, D. Radhakrishnan, S. Tsang, A. & Yang, Y. (2012). "Nonfinancial disclosure and analyst forecast accuracy: International evidence on corporate social responsibility disclosure". The Accounting Review, 87, pp:723–759.
- Dwi Martani, Nur Aulia Rahmah, Fitriany Fitriany & Viska Anggraita | Zhaojun Yang (Reviewing editor) (2021) Impact of audit tenure and audit rotation on the audit quality: Big 4 vs non big 4, Cogent Economics & Finance, 9:1.
- Fadaly, Dina s (2018). Determination of auditor choice in emerging markets: evidence from Saudi arabia. The business and management review, 9 (3),65-85.
- Francis J. R. and E. R. Wilson, 1988, Auditor Changes: A Joint Test of Theories Relating to Agency Costs and Auditor Differentiation, Accounting Review 63: 663682
- Guba, E. G. and Y. S. Lincoln. 1989. Fourth generation evaluation, Newbury Park, CA: Sage.
- Haskins M. E. and D. D. Williams, (1990), A Contingent Model of intera-Big8 Auditor Changes, Auditing: A Journal of Practice and Theory 9: 55-74
- Healy P. and T. Lys, (1986), Auditor Changes following Big 8 mergers with Non-Big 8 Audit Firms, Journal of Accountancy and Public 5: 251-265.
- Hoque, Z. L.D, Parker. M.A, Covaleski. and K. Haynes. (Eds). 2017. The Routledge companion to qualitative accounting research methods. (Mehrabanpur, M. Mostafaei, A. and Mostafaei, J, Trans). Taylor and Francis.
- Johnson W. B. and T. Lys, (1990). The Target for Audit Services: Evidence from Voluntary Auditor Changes, Journal of Accounting and Economics 12:281-308.
- Kim, Mindy. (2021). Effects of managerial overconfidence and ability on going-concern decisions and auditor turnover. Advances in Accounting.8(2). 54-71.
- King, N., and C. Horrocks. 2010. Interviews in qualitative research. SAGE Publication.
- Kvale, S. 1996. Interviews: An Introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Lopes, A. (2010). Grounded theory method: an essential approach to analyse design. In The 9th European Conference on Research Methods in Business and Management: IE Business School Madrid, Spain: 24-25.
- Nowell, L., J. Norris, D. White, and N. Moules. 2017. Thematic Analysis: Striving to Meet the Trustworthiness Criteria. International Journal of
- Schwartz, K. B. and K. Menon, 1985, Auditor switches by failing firms, The Accounting Review 60 (April): 248-61
- Sinnett, W. (2004). «Are there good reasons for auditor rotation? «Financial Executive 20 (7): 29-32.
- Woo E-Sah., and H. Chye Koh, 2001, Factors Associated with Auditor Changes: a Singapore Study, Accounting and Business Research 31: 133-144