نقش شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در ‌توسعه پایدار کشاورزی (‌مطالعه موردی شرکت تعاونی تولید روستایی ارگ رودشت اصفهان)

محورهای موضوعی : پژوهش‌های اقتصاد روستا

سید علی نکویی نائینی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان و کارشناس ارشد نظام‌های بهره‌برداری سازمان تعاون روستایی استان اصفهان)
حمید برقی ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان)

تاریخ دریافت : 1393/07/25 تاریخ پذیرش : 1394/02/20 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: کشاورزی پایدار, نظام بهره‌برداری, تعاونی تولید روستایی, نظام بهره‌برداری خانوادگی (خرده‌ دهقانی),

چکیده مقاله :

مطالعه پایداری کشاورزی مستلزم ارزیابی جامع و یکپارچه‌ای از دینامیسم حاکم و ارتباط تنگاتنگ ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن‌ها است. کشاورزی پایدار بدین معنا نیست که هیچ چیزی تغییر ننماید بلکه درپی بقا و بهبود مشخصه‌های اقتصادی، محیطی و اجتماعی است تا بتوان سالم و بهره‌ور به ادامه حیات پرداخت. ‌پژوهش حاضر ‌جزء تحقیقات کاربردی،‌ توصیفی– تحلیلی با هدف کلی تعیین نقش نظام بهره‌برداری تعاونی تولید روستایی در ارتقای سطح کشاورزی پایدار صورت گرفت. بدین منظور دو نوع نظام بهره‌برداری رایج در منطقه رودشت شهرستان اصفهان، تعاونی تولید و خانوادگی (‌خرد دهقانی)، مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌گیری به روش سرشماری شامل کلیه کشاورزان عضو تعاونی (‌168 ‌n=) و به روش تصادفی ساده یعنی 100 نفر از کشاورزان غیر عضو تعاونی ساکن در حوزه عمل تعاونی (100n=‌) انجام گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد نظام بهره‌برداری تعاونی نسبت به خانوادگی در دستیابی به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه کشاورزی، پایدارتر است. مهم‌ترین سازه‌های مؤثر در پایداری کل و نقاط افتراق کشاورزان عضو و غیر عضو تعاونی عبارتند از سود، مدیریت آب، خاک، سم و کودهای شیمیایی، شیوه آبیاری نوین و عملیات بی‌خاک‌ورزی؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود با توجه به ناپایداری نظام بهره‌برداری خانوادگی در ابعاد اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی، تعاونی تولید با ایجاد انگیزه در بین کشاورزان و تقویت زیر ساخت‌ها، تعداد بیشتری از کشاورزان را جهت دستیابی به کشاورزی پایدار عضو نماید.