بررسی رابطه دولت و جامعه در دوره جمهوری اسلامی ایران در چارچوب نظریه جوئل میگدال

محورهای موضوعی : ایران

حسن براتی پور ¹ , اهورا راهبر ² , مرتضی منشادی ³

1 - گروه علوم سیاسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
2 - گروه علوم سیاسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.
3 - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/31 تاریخ پذیرش : 1402/05/21 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: جامعه شبکه‌ای, نیروهای اجتماعی, دولت ضعیف, دولت قوی, جوئل میگدال, عصر جمهوری اسلامی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه دولت و جامعه در دوره جمهوری اسلامی ایران در چارچوب نظریه جوئل میگدال، در پاسخ به این سؤال است که با توجه به الگوی میگدال، چه رابطه‌ای میان دولت و جامعه در دوره‌ی جمهوری اسلامی وجود دارد؟ این پژوهش با رویکردی جامعه‌شناسانه از دولت و جامعه ایران عصر جمهوری اسلامی، در چارچوب ملاحظه‌ی نظری جوئل میگدال و در قالب روشی کیفی، با استفاده از روش گردآوری اسنادی اطلاعات، صورت گرفته و بر اساس نتایج، مشخص شد که در دوره‌ی مذکور، دولت از نهادهای رسمی و غیررسمیِ شکل‌گرفته، و وجود جامعه شبکه‌ای، مانعی برای شکل‌گیریِ دولت قوی و توسعه‌گرا به‌سوی تغییر و دگرگونی بوده و نیز رابطه‌ی میان دولت و جامعه در مؤلفه‌های موردنظر میگدال دارای تفاوت‌هایی بوده است؛ بدین‌صورت که دولت در مؤلفه‌های توانایی نفوذ در جامعه و توزیع/ تخصیص منابع، ناموفق عمل کرده است، بااین‌حال در استخراج منابع و مؤلفه‌ی کنترل اجتماعی عملکرد نسبتاً موفقی داشته است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to examine the relationship between the government and the society of the era of the Islamic Republic of Iran in the framework of Joel Migdal's theory. In response to the question that according to Migdal's model, what is the relationship between the government and society in the period of the Islamic Republic? This research was carried out with a sociological approach, in the framework of Joel Migdal's theoretical consideration and in the form of a qualitative method of the government and society of Iran during the Islamic Republic, using the method of document collection of information, and based on the results, it was determined that in the mentioned period, the government of Formed formal and informal institutions, and the existence of a Weblike society, have been an obstacle for the formation of a strong and development-oriented government towards change and transformation, and the relationship between the government and society has had differences in the components considered by Migdal. Thus, the government in the components of the ability to influence the society (unsuccessful); and distribution/allocation of resources (unsuccessful), however, it has performed relatively successfully in resource extraction (successful), and in the component of social control.